چکیده:
انسانها از دیرباز در طول زندگی خود، گرفتار مسائل اخلاقی و مشکلات روانی بودهاند و روانشناسی به عنوان یک علم مستقل از قرن نوزدهم سعی کرده است در درمان بیماریهای روحی – روانی، مثمر ثمر باشد؛ اما در حدود دو دهه پیش شاخهای از روانشناسی به نام روانشناسی مثبتنگر به جای تمرکز بر بیماریها و اختلالات روانی، بر هیجانات مثبت و فضایل و توانمندیهای انسان تکیه میکند. این شاخه جدید روانشناسی با هدف تأکید بر فضایل ششگانه اخلاقی مانند خرد، شجاعت، عدالت، میانهروی، عشق و رأفت، استعلا و توانمندیهای بیستوچهارگانهای مانند صداقت، امید، قدردانی، رهبری . . . به دنبال یافتن آن چیزی است که «زندگی خوب» نامیده میشود. روانشناسی مثبتگرا با تکیه بر فضایل و توانمندیها و با کشف زوایای پنهان وجودی انسان، موجب بهره بردن از قابلیتهای نهفته انسان میشود. پی بردن به این فضایل در هر فردی باعث شکوفایی و محدود شدن رذیلتهای وجودی او میشود. لیلی و مجنون یکی از منظومههای خمسه نظامی از این نظر قابل بررسی است. شناخت این فضایل و توانمندیها میتواند در نشان دادن شخصیت لیلی تأثیر بسزایی داشته باشد. در این منظومه شخصیت لیلی با دارا بودن فضیلت رأفت و عشق و میانهروی و استعلا و همچنین توانمندیهای دوستداشتن، دوراندیشی و امید به شکوفایی و تعالی میرسد.
خلاصه ماشینی:
تحلیل فضایل و توانمندیهای لیلی در منظومه لیلی و مجنون نظامی از دیدگاه روانشناسی مثبتنگر 1 نرگس کشاورزی 2 کبری نودهی چکیده انسانها از دیرباز در طول زندگی خود، گرفتار مسائل اخلاقی و مشکلات روانـی بودهانـد و روانشناسی به عنوان یک علم مستقل از قرن نوزدهم سـعی کـرده اسـت در درمـان بیماریهـای روحی – روانی، مثمر ثمر باشـد؛ امـا در حـدود دو دهـه پـیش شـاخهای از روانشناسـی بـه نـام روانشناسی مثبتنگر به جای تمرکز بر بیماریها و اختلالات روانی، بر هیجانات مثبـت و فضـایل و توانمندیهای انسان تکیه میکند.
مارتین سلیگمن و کریستوفر پیترسون با همراهی متخصّصان و پژوهشگران معتبر دریافتند که شش فضیلت همه جا حاضر: خرد، شجاعت ، عشق و رأفت ، میانهروی، عـدالت ، تعـالی وجـود دارند که در تمامی مذاهب عمده و سنّتهای فرهنگی مورد تأیید هستند و برای هـر کـدام از ایـن فضایل ، توانمندی (قابلیتهایی) در نظر گرفتهانـد کـه در مجمـوع بـه بیسـت و چهـار توانمنـدی طبقهبندی میشود.
بنیان این مقاله بـر یـافتن پاسـخهای واضـحی در مورد این پرسشهاست : ١- چه صفات مثبت اخلاقی در شخصیت لیلی وجـود دارد کـه تـا پایـان داستان بر عشق خود نسبت به مجنون ثابت قدم میماند؟ ٢- این عشق چه تحوّلی در شخصیت ، روحیات و نگرش لیلی ایجاد میکند؟ با توجّه به داستان به نظر میرسد، فضیلت عشق و توانمندی دوست داشتن و دوست داشته شدن در شخصیت لیلی دیده میشود که موجـب میشـود بـا وجـود همه مخالفتهایی که از سوی پدر و قبیلهاش صورت میگیـرد و مـوانعی کـه پـیش رویـش قـرار میدهند تا پایان داستان ، عاشقانه به عشق مجنون وفادار بماند.
(
, 
, 
)
