آینده علم اطلاعات و دانش شناسی: مروری نظام مند بر مطالعات انجام شده در ایران و جهان مقاله

هدف: رشته‌‌ی علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی برای انطباق و همگام شدن با تحولات روز و رویارویی مؤثر با آن‌ها و حفظ موقعیت و بقای خود در شرایط رقابتی کنونی، نیاز به مطالعاتی نظام‌‌مند درباره‌‌ی آینده دارد. در این راستا، پژوهش حاضر بر آن است تا با مرور مطالعات مربوط به آینده‌ی علم اطلاعات و دانش‌شناسی در ایران و جهان، پژوهشگران آینده را در جهت توسعه‌ی پژوهش در این زمینه سوق دهد.روش پژوهش: پژوهش حاضر با استفاده از روش مرور نظام‌مند انجام گرفته است. بدین منظور، پژوهش‌های مرتبط در پایگاه‌های اطلاعاتی بین‌المللی و داخلی بدون در نظر گرفتن محدودیت زمانی مورد جستجو قرار گرفتند. در مجموع، 109 اثر مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: مروری بر مطالعات نشان داد که 14 پایان‌نامه، 25 مقاله‌ی همایش، 60 مقاله‌ی نشریه و 10 یادداشت وب‌سایت به مسئله‌ی آینده‌ی علم اطلاعات و دانش‌شناسی پرداخته‌اند. این پژوهش‌ها در چهار محور مورد مطالعه قرار گرفتند: 1. کتابخانه‌ها و مراکز اطلاعاتی در آینده؛ 2. کتابداران و متخصصان علم اطلاعات در آینده؛ 3. آینده‌ی آموزش در علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛ و 4. آینده‌‌ی پژوهش در این حوزه.نتیجه‌گیری: رشته‌‌ی علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، کتابخانه‌‌ها و کتابداران در آینده هم‌‌چنان به به ایفای نقش خود ادامه خواهند داد، اما برای این‌که بتوانند با وجود رقبایی نظیر اینترنت، ابرموتوهای جستجو، شبکه‌های اجتماعی و سایر ابزارهای نوین جایگاه خود را حفظ و ارتقا دهند، لازم است خدمات خود را متناسب با نیازهای روز و فناوری‌های نوین متحول سازند.

Objective: The field of Knowledge and Information science needs systematic studies about the future in order to adapt and keep pace with the current developments and to effectively deal with them and maintain their position and survival in the current competitive conditions. In this regard, the present study intends to guide future researchers to develop research in this field by reviewing studies related to the future of information science and science in Iran and the world.Methods: The present study was conducted using the systematic review method. In the present study, in order to ensure the systematic review process, the guide provided by Okoli & Schabram (2010) has been used. For this purpose, related researches were searched in international and domestic databases without considering the time limit. In total, 109 researches were analyzed.Results: A review of studies showed that 14 dissertations, 25 conference articles, 60 journal articles and 10 website notes addressed the issue of the future of information science and epistemology. These researches have studied the future of this field in four axes: 1. Libraries and information centers in the future; 2. Librarians and information science professionals in the future; 3. The future of education in information science and science; And 4. The future of research in this field. A significant part of this research has been done with the aim of studying the goals, functions, features, services and resources of libraries in the future.Conclusion: Libraries and information centers will continue to function as an important social institution in the future, but in order to be able to compete with competitors such as the Internet, super search engines, social networks, databases, virtual reality, augmented and hybrid technologies, To maintain and improve their position of audio-visual media and other new tools, it is necessary to change their services in accordance with the needs of the day and new technologies. In the future, the development of media and information carriers will not replace the role of librarians and information science professionals, but the importance of their position will be felt. In fact, among the various technologies and media, only librarians have the ability to overcome the challenges ahead such as the increasing volume of information, the growth of Internet resources, greater diversity of user needs, facing the problems of organizing information resources in cyberspace and optimal retrieval. Information from the masses of information is inappropriate. Given the current and future developments, the need for change in the situation of education and research in this field is felt more.

نتيجه گيري: رشته علم اطلاعات و دانش شناسي، کتابخانه ها و کتابداران در آينده همچنان به ايفاي نقش خود ادامه خواهند داد؛ اما، براي اين کـه بتواننـد بـا وجود رقبايي نظير اينترنت ، ابرموتورهاي جستجو، شبکه هاي اجتماعي و ساير ابزارهاي نوين جايگاه خـود را حفـظ و ارتقـا دهنـد، لازم اسـت خـدمات خـود را متناسب با نيازهاي روز و فناوريهاي نوين متحول سازند. در اين راستا، پژوهش حاضر بر آن اسـت تـا بـا مروري نظام مند، يافته هاي پژوهش هاي انجام شده در ايران و جهان را در خصوص تحليل وضعيت کتابخانه هـا و مراکز اطلاعاتي در آينده ؛ ويژگيها و مهارت هاي کتابداران و متخصصـان علـم اطلاعـات در آينـده ؛ وضـعيت آينده آموزش در علم اطلاعات و دانش شناسي؛ و وضعيت آينده پـژوهش در ايـن حـوزه ارائـه کنـد. De Loe, Melnychuk, Murray & Plummer 7. اهميت آينده نگري براي همگامي و رويارويي مؤثر رشته علم اطلاعات و دانش شناسي شناسايي نياز به با تحولات و عدم قطعيت هاي آينده و عدم انجام پژوهشي در خصوص مرور نظام مند مرور پژوهش ها مطالعات انجام شده در اين زمينه (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار ١. Taşkın (رجوع شود به تصویر صفحه) مرور پژوهش ها نشان ميدهد که در ايران و در سطح بين المللي ٨ اثر (١ پايان نامه و ٧ مقالـه نشـريه ) در زمينه آينده پژوهش هاي علم اطلاعات و دانش شناسي انجام شده است .