چکیده:
شیوع بیماری کووید 19 در ارتباط با حقوق محیط زیست، از ابعاد مختلف قابل بررسی است. از لحاظ نظری نشان‌دهندۀ ریشه‌های عمیق بحران فلسفی، اخلاقی و حقوقی انسان در مواجهه با طبیعت است. از لحاظ عملی نقش حقوق محیط زیست در پیشگیری از شیوع بیماری‌های مشترک «انسان- حیوان» را یادآورمی‌شود. از لحاظ آثار زیست محیطی، دو چهرۀ متفاوت مثبت و منفی در محیط زیست طبیعی و انسانی از خود نشان داده است. در سویۀ مثبت، شیوع این بیماری به صورت موقت، باعث ارتقای کیفیت محیط زیست شهری (آلودگی هوا، صوت، مصرف سوخت) شده و نسبت به حیوانات، باعث منع تجارت و فروش و مصرف گوشت حیوانات وحشی گردیده است. در سویۀدوم، آثار منفی این بیماری بر موضوعاتی چون انباشت پسماندهای پزشکی، مصرف بی‌رویۀ آب و تعلیق مقررات زیست محیطی نسبت به شرکت‌ها اثر گذاشته است. در این نوشتار سعی شده است برخی ابعاد زیست محیطی فوق، از منظر دانش حقوق محیط زیست تحلیل و ارزیابی شود. سئوال اساسی این است که با توجه به آثار و زمینه‌های زیست محیطی شیوع این بیماری، نظام حقوق محیط زیست نیازمند چه تحولی می‌باشد و چه واکنش حقوقی پیشگیرانه‌ای لازم و ضروری است. فرض اساسی این مقاله بر این مبنا استوار است که ضرورت دارد انسان‌ها در لایۀ فلسفی- حقوقی به بازبینی مناسبات خود با طبیعیت و حیوانات بپردازند و در سطح عملی با شیوع این بیماری اتخاذ برخی تدابیر حقوقی لازم می‌نماید.
The outbreak of Covid-19 disease in relation to environmental law can beanalyzed from different dimensions. Theoretically, it shows the deep roots ofthe philosophical, moral and legal crisis of man in the face of nature. Inpractice, the role of environmental law in preventing the spread of "humananimal"diseases is recalled. Environmental effects, showed two positive andnegative differences in the natural and human environment. On the positiveside, the outbreak of this disease has temporarily improved the quality of theurban environment (air pollution, noise, fuel consumption) and, inproportion to some animals, has led to the prohibition of trade and sale andconsumption of wild animal meat. On the other hand, the negative effects ofthis disease have affected issues such as the accumulation of medical waste,wasteful consumption of water and the suspension of environmentalregulations against companies. In this article, some of the aboveenvironmental dimensions have been tried to be analyzed and evaluatedfrom the perspective of environmental law. The key question is, given theenvironmental effects and contexts of the outbreak of the disease, whatchanges the environmental law system needs and what preventive legalresponse is necessary. The basic premise of this article is based on the needfor human beings in the philosophical-legal field to review their relationshipwith nature and animals, and in practice, with the outbreak of this disease, itis necessary to take some legal measures.
(
, 
, 
)
