چکیده:
این پژوهش با هدف شناسایی تعیینکنندههای سلامت سازمانی در مدرسه و پیامدهای ناشی از آن انجام شده است. راهبرد این پژوهش کیفی است و برای شناسایی تعیینکنندههای سلامت سازمانی مدرسه و تعیینشوندههای ناشی از آن از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. جامعه تحقیق شامل اسناد، مدارک و مصاحبه صاحبنظران حوزه مدیریت آموزشی بوده است. برای نمونهگیری از روش هدفمند استفاده شده است. منابعی انتخاب شدند که بیشترین اطلاعات را برای پاسخ دادن به سؤال تحقیق فراهم میآوردند. برای تعیین کفایت نمونهگیری از رویکرد اشباع نظری استفاده شده است. نتایج نشان داد که مدیر آموزشی، رهبری آموزشی، ویژگیهای دموگرافیک مدرسه، ویژگیهای معلمان، فرهنگ مدرسه و محیط سالم از بارزترین تعیینکنندههای سلامت سازمانی و تعهد سازمانی معلم، رفتار شهروندی، خشنودی شغلی معلم، پیشرفت تحصیلی و سلامت عمومی دانش آموزان از مهمترین تعیینشوندههای ناشی از آن هستند. برای اعتباریابی کیفی نیز از روش دلفی استفاده شده بهطوریکه در سه دور دلفی، ضریب توافق نسبت به عوامل شناسایی شده 0/624، 0/703 و 0/765 بهدست آمده است.
To identify the causes and effects of schools’ organizational health, the contents of a set of related documents, and the transcripts of interviews with a group of experts in educational administration were analyzed. Results show that educational administrator, leadership, school’s demography, teachers’ characteristics, school culture, and healthy environment are among the main causes of organizational health while its consequences include teachers’ organizational commitment, civic behavior, occupational satisfaction among teachers, and students’ general health and academic achievement. The validity of the findings was assessed through the use of Delphi technique. In three rounds of estimating the agreement index on the identified factors the following magnitudes were obtained: 0.624, 0.703, and 0.765.
خلاصه ماشینی:
نتايج نشــان داد که مدير آموزشي ، رهبري آموزشي ، ويژگيهاي دموگرافيک مدرسه ، ويژگيهاي معلمان ، فرهنگ مدرسه و محيط سالم از بارزترين تعيين کننده هاي سلامت سازماني و تعهد سازماني معلم ، رفتار شهروندي ، خشنودي شغلي معلم ، پيشرفت تحصيلي و سلامت عمومي دانش آموزان از مهم ترين تعيين شونده هاي ناشي از آن هستند.
به اين ترتيب مدرســه به عنوان يک سازمان آموزشــي و متولي امر مهم تعليم و تربيت عامل مهم گسترش و تعالي ظرفيتهــاي وجودي افراد جامعه و بهترين طريق کمک به تکوين بشــر براي تحقق کمال شايســته است (مباني نظري تحول بنيـــادين ، ١٣٩٠) و با عنـــايت به ايـــنکه در آموزه هاي ديني، سلامت ، حرکت در مســير تکامل اســت و آدمي به عنوان موجودي با احســاس بينهايت ، اگر در مسير تکامل قرار بگيرد، احســاس نشــاط ، آرامش و هماهنگــي خواهد کرد (حســيني، ١٣٦٤)، به همين منظور ســازمانها و نهادهاي تربيتي بايد بتوانند به طور مســتمر از پيشرفت و ســلامت خود مراقبت کنند.
عوامل ايجاد مدرسه سالم (تعيين کننده ها و پيامدها) با تأکيد بر سلامت سازمان کدام اند؟ براي دستيابي به پاسخ اين سؤال اسناد منتشر شده ، پايان نامه ها، کتابها و مقاله هاي علميپژوهشي مرتبط مورد بررســي قرار گرفتند.
الگوي مفهومي مدرسه سالم چگونه است ؟ با توجه به تحليل مضمون صورت گرفته ، شبکه مضامين تعيين کننده هاي سلامت سازماني مدرسه عبارت اســت از: محيط فيزيکي ســالم ، محيط رواني اجتماعي، مشــخصات دموگرافيک مدرسه ، مدير رهبر يادگيري، فرهنگ مدرســه و ويژگيهاي معلمان .