چکیده:
همواره از محیط و عناصر آن رنگ، نور، ارتفاع و... برای تاثیرگذاری بر رفتار انسانی استفاده شده است. تاثیر محیط بر
انسان موضوع جدیدی نیست و از قدیم الایام از محیط برای تاثیرگذاری بر رفتار انسانها استفاده شده است. این موضوع
یکی از موضوعات مورد علاقه فلاسفه نیز بوده است. برای مثال تمام کسانی که به بحث درباره آرمان شهر و مدینه ی
فاضله پرداختهاند به اصول و روشهایی اشاره کردهاند که بر شکل دادن به محیط و متقابلا بر رفتارهای جمعی و
فردی تاثیر داشتهاند. صاحبنظران مختلف به تاثیر محیط بر انسان اشاره کردهاند؛ از جمله ابن خلدون شرایط محیط
طبیعی و " محیط ساخته شده " را توامان در روند زندگی بشر و تحولات فرهنگی اخلاقی و رفتاری موثر میداند.
الگویی نیز که در خصوص رابطه ی انسانی و محیط ارائه میشد بر همین الگو مبتنی برود این الگو که مبتنی بر
جبرگرایی محیطی بود، برمبنای مدل محرک و پاسخ قرار گرفته بود؛ بدین معنا که محیط طبیعی و مصنوع، محرک
بوده و انسان پاسخهایی از پیش تعیین شده به این محرکها میدهد. نظریات موجود در خصوص ارتباط انسان و
محیط را میتوان به سه دسته ی " جبرگرایی محیطی " انسان به مانند موجودی بیاختیار، " امکان گرایی محیطی " و
" احتمال گرایی محیطی " تقسیم بندی کرد
خلاصه ماشینی:
بسيار اتفاق مي افتد که مجرم از يک نقطه خاص مي گذرد ولي مطمئنا به دنبال نقطه مناسب ديگري جهت انجام فعل مجرمانه خود مي رود به مکاني که امکان وقوع جرم مورد نظر وي با خطرات و هزينه پايين تري وجود داشته باشد که به اين امر جابجايي مي گويند، بنابراين تصميم به ارتکاب بسياري از جرايم يک تصميم کور نيست بلکه تا حد زيادي به شرايط و موانع اطراف بستگي دارد .
همچنين در بين رويکردهاي مختلف پيشگيري از جرايم شهري ، برنامه ريزي و طراحي محيطي (شهرسازي (تاثير چشم گيري داشته و همکاري و هماهنگي با ساير نهادهاي تامين کننده محيط شهري ميتواند زمينه هاي تامين امنيت پايدار شهري را به دنبال داشته باشد .
نتايج گسترش مطالعات در زمينه ي معماري و شهرسازي نظير کنفرانس لندن ،تجربه تورنتو و تجربه مديريت مرکز شهر براي ايجاد امنيت در لندن ،نشان داده است که راه غلبه بر جو ترس مردم و استفاده بيشتر آنان از محيط هاي عمومي شهري ، بهبود الگوهاي طراحي ، برنامه ريزي و مديريت فضاهاي عمومي است .
البته نظريات موجود در خصوص ارتـباط انـسان و محيط را ميتوان به سه دسته ي "جبرگرايي محيطي("انسان به مانند موجودي بياختيار(،"امکان گرايي محيطي"و "احتمال گرايي محيطي"تقسيم بندي کرد در کـنار سـاير رهـيافت هاي پيشگيري از جرم که بيشتر به دنبال تغيير شخصيت و از بين بردن زمينه ها و علل اجتماعي،سياسي و اقتصادي جـرم بـوده اند،رهيافت ميکانيکي(وضعي و در اين رابطه ميتوان مثال هاي زيادي را برشمرد.
نظريه CPTED بر اين ادعا استوار اسـت کـه ميتوان "با طراحي مناسب و کابري موثر از محيط از ارتکاب جرم پيشگيري کرده و علاوه بر بـهبود کـيفيت محيط زندگي بر ترس نـاشي از جـرم نيز غـلبه کـرد.