چکیده:
حکمت خسروانی با عرفان پیوند تنگاتنگ بهعبارتی همآغوشی دارد. عرفان توان آن را دارد، با مخاطب ارتباط برقرار نماید. در عصر ما در پُرسه زمانی که بشر زیستمیکند ، میتوان با شناخت عرفان تأثیرپذیری «حکمت خسروانی» را در ذهن و زبان مهدی اخوان ثالث “م ـ امید” پیجُست نمود. علت آن است که اگر باریکشویم «حکمت خسروانی» از بنمایههای پرکاربرد در ادب عرفانی است. اخوان نیز بهعنوان یکی از شاعران برجسته معاصر در تمام آنات شعریش ، دینپروری ، وطندوستی، راستگفتاری، رادمردی، باستانگرایی، به عبارتی اندیشه کهنالگوهای ایرانی «سونَمَون» و اندیشه و فکر ایران شهری موجمیزند. این مقاله درنظردارد که «حکمت خسروانی» که آمیزهای از اسطوره و عرفان اسلامی است را در «ذهن و زبان» مهدی اخوان ثالث “م ـ امید” پیجُست و واکاوینماید. چراکه در بنیاداندیشی وی، بهعنوان یکی از نگین شاعران برجسته معاصر علاقه خاصی به ایران، وطن، «ایرانشهری» دارد . در شعرش پیوند نزدیکی وجوددارد . در مقاله تحلیل محتوا بهکاربردهشدهاست تا تبیینی روشن و نو از مفهوم «حکمت خسروانی» که از یکی از عناصر مهم شعر میباشد، در ذهن و زبان اخوان بهدستدهیم.
Khosravani's wisdom has a close relationship with mysticism. Irfan has the ability to communicate with the audience. In the era in which we are living, it is possible to find the influence of "Khosravani's wisdom" in the mind and language of Mehdi Akhawan-e-Sales (M-Omid) with the knowledge of mysticism. The reason is that if we delibrate on it, Khosravani's wisdom is one of the most used sources in mystical literature. religiosity, patriotism, truthfulness, bravery, antiquarianism, in other words, the idea of Iranian archetypes "Sunamun" and the idea of "Eransahr" are reflected in Akhawan’s poetry, as one of the prominent contemporary poets. This article aims to find and analyze "Khosravani's wisdom" which is a mixture of Islamic myth and mysticism in Mehdi Akhawan-e-Sales’ point of view. In the foundation of his thought, as one of the prominent contemporary poets, there is a special interest in Iran, his homeland, "Eransahr". The method used in this article is a descriptive- analytical research. Let's give a clear and new explanation of the concept of "Khosravani's wisdom" in the mind and language of Akhavan which is one of the basic foundations and important elements of his poetry.
خلاصه ماشینی:
» (اخوان 1381 : 107 ) آگاهی عمیق شاعر با افکار بلند و نورانی و کسب دریافتهای ژرف علمی و کشفیات حیرتانگیز شیخ شهاب الدین سهروردی آن بزرگترین فیلسوف شهید اشراقی موجب یک نهضت فکری و باورمندی اعتقادی در ذهن و زبان وی میشود که در تبیین اندیشه ناب عرفانی سهروردی در پهندشت این فرهنگ و این حکمت میپردازد این اندیشه را دستمایه شعر خود قرارمیدهد که باورمندی و اندیشه عرفانی «سهروردی» به ایران بزرگ و فرهنگ ایرانی در آنات گفتار او مشاهدهمیشود.
در کارخانه ذهن و زبان مهدی اخوان ثالث “م ـ امید” «حکمت خسروانی» این اندیشه و تفکر برگرفته از ادب کهن و صاحبان قلم و اندیشهورانی چونان «فردوسی ـ سهروردی» است که راز اندیشگی خویش را در «ایرانشهری» تکاپو میکند، سعی بر آن میگذارد ، این رهپویی و آمد و شد را برای خوانشگر خود مهیاسازد ، که نوعی دگردیسی نسبت به اوضاع زمان خود داشتهباشد ، پهنای کار خویش را در حکمت خسروانی اینگونه درنظرمیگیرد که اندیشه «ذهن و زبان» را از لحاظ درونمتنی و برونمتنی یعنی مساحت درونی و مساحت بیرونی موردبررسیقراردهد .
آیا اخوان ثالث در اشعار دارای کارکرد شاخص حکمت خسروانی است ؟ هر یک از دو موضوع مطرحشده باید ضمن پاسداشت تفکر سهروردی در دنیای ذهن و زبان اخوان مورد بررسی و واکاوی قرارگیرد .