چکیده:
امروزه سکونتگاههای روستایی حاشیه مرز از جمله مناطق مهم و استراتژیک جهت کاهش مشکلات مرزها به شمار میروند که اگر به شیوه علمی و منطقی ساماندهی شود، تا حد زیادی در کنترل مناطق مرزی مؤثر بوده و مشکلات این مناطق به حداقل میرسد. در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش اقتصادی مرز بر پایداری مناطق پیرامونی با تأکید بر سکونتگاه های شهرستان میرجاوه بوده است. تحقیق حاضر از نظر روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نظر ماهیت، کمی و به لحاظ هدف کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات در مطالعات میدانی پرسشنامه بوده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارSPSS و مدل WASPASبهره گرفته شده است. جامعه آماری شامل ساکنین دهستانهای میرجاوه که بر طبق سرشماری سال 1395، 34156 نفر بوده که بر اساس نمونهگیری تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 380 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده است. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن گویای ارتباط معنادار و مثبت بین نقش اقتصادی مرز و ابعاد پایداری در دهستانهای شهرستان میرجاوه بود؛ همچنین نتایج آزمون ضریب تغییرات به منظور میزان توسعه یافتگی دهستانهای مورد مطالعه در ابعاد پایداری نشان داد در بعد اقتصادی، افزایش اشتغال، در بعد اجتماعی، افزایش انگیزش شغلی، در بعد کالبدی، کیفیت راه و در بعد زیست محیطی، سلامتی محیط، بیشترین میزان اثرپذیری داشته است. در نهایت نتایج تحلیل فضایی دهستانها به منظور میزان تاثیرپذیریشان از نقش اقتصادی مرز با تاکید بر ابعاد پایداری، با استفاده از مدل WASPASنشان داد در تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی، دهستان (حومه) بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است.
Today, rural settlements along the border are considered as important and strategic areas to reduce border problems, which if organized in a scientific and logical way, will be very effective in controlling border areas and problems (economic, social, etc.), this Areas are minimized. In this regard, the purpose of this study is to analyze the economic role of the border on the stability of the surrounding areas (case study: rural district of Mirjaveh). The present research is descriptive-analytical in terms of research method and quantitative in terms of nature and applied in terms of purpose. It is a data collection tool (library and field (interview and questionnaire). For data analysis, SPSS software and WASPAS model have been used. The statistical population includes the residents of Mirjavah rural areas, which according to the 2016 census, (34,156 people), which based on random sampling and using Cochran's formula, 380 people were selected as the sample population. The results of Spearman correlation test showed a significant and positive relationship between the economic role of the border and the dimensions of sustainability in rural areas of Mirjaveh city. In the social dimension, increasing job motivation, in the physical dimension, road quality and in the environmental dimension, environmental health, have the highest rate of development. Finally, the results of spatial analysis of rural areas in order to determine their impact on the economic role of the border with emphasis on the dimensions of sustainability, using the WASPAS model showed that in all economic, social, physical and environmental dimensions, rural (Homeh) the highest rank, dedicated to himself.
خلاصه ماشینی:
نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن گویای ارتباط معنادار و مثبت بین نقش اقتصادی مرز و ابعاد پایداری در دهستان های شهرستان میرجاوه بود؛ همچنین نتایج آزمون ضریب تغییرات به منظور میزان توسعه یافتگی دهستان های مورد مطالعه در ابعاد پایداری نشان داد در بعد اقتصادی ، افزایش اشتغال ، در بعد اجتماعی ، افزایش انگیزش شغلی ، در بعد کالبدی ، کیفیت راه و در بعد زیست محیطی ، سلامتی محیط ، بیشترین میزان اثرپذیری داشته است .
یکی از برنامه ها برای بهبود معیشت مرزنشینان ، پویایی اقتصاد نواحی مرزی است که به عنوان یک شاخص اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز بهبود امرار معاش مردم مرزنشین به شمار میرود بدین معنی که از این طریق مردم ساکن در نواحی مرزی کشورهای همسایه میتوانند در کنار هم و با یکدیگر از فرصت ها و منابع مشترک استفاده نمایند و این امر میتواند منجر به دوستی و تفاهم طرفین ، امنیت و رونق اقتصادی و توسعه ، ایجاد فرصت های شغلی و شکل گیری یک نوع مزیت نسبی در مناطق مرزی گردد(٢٥ ,٢٠٠٨ ,Takao).
در این راستا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ گویی به این سوال می باشد که ، آیا اقتصاد مرزی بر ابعاد پایداری (اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی)، دهستان های شهرستان میرجاوه تاثیر داشته است ؟ و این تاثیر در کدام دهستان بیشتر بوده است ؟ ٢ بنیان نظریه ای _ یکی از مباحث مهم در مورد مرزهای بین المللی، نقش و کارکردهای مختلف مرز و از آن مهمتر شناخت عوامل مختلف موثر بر آنها است .