قالی های پرده ا ی قاجار؛ عطش هنرمندانه در خلق بهشت زمینی(مورد مطالعاتی چند نمونه از قالی های پرده ای موزه فرش آستان قدس رضوی) مقاله

مطالعات هنر و فرهنگ تابستان 1401، سال هفتم - شماره 23 (‎16 صفحه - از 135 تا 150 )

کلیدواژه ها: بهشت دوره قاجار قالی موزه فرش آستان قدس رضوی قالی پرده ای دوره‌ی قاجار

چکیده:

قالیهای پرده ای گونه ای از قالی هستند که معمولا شکافی برای ورود و خروج دارند. این قالیها از سالهای دور در خانه های مردم ، چادرهای عشایر، مساجد و تکایا و البته حرم امامان و امام زادگان حضوری پر نقش و رنگارنگ داشته اند؛ اما نمونه های کمی از دوران صفویه و حتی قبل از آن در موزه ها و مجموعه های خصوصی باقی مانده است . بهترین و عالیترین این قالیها، قالی های باقی مانده از دوره قاجارند که نمونه های بینظیری از آن ها در موزه فرش آستان قدس رضوی نگهداری میشوند. زیبایی این دستبافته ها زمانی دوچندان میشود که به معنی نقوش روی آن ها پی ببریم . یکی از مضامینی که روی اکثر این قالیها بخصوص در دوره قاجار با اشکال مختلف تکرار شده است ، بهشت است . هدف این مقاله بررسی طرح بهشت بر روی قالیهای پرده ای دوره قاجار موزه فرش آستان قدس رضوی میپردازد. در این قالیها موضوع بهشت به گونه های مختلفی تجلییافته است . ازآنجاکه این قالیها در ورودی اماکن مذهبی قرار میگرفتند نمادی از بهشت آسمانی بر روی زمین هستند. نوع پژوهش در این مقاله بنیادی (نظری) و قالب پژوهش توصیفی – تحلیلی و روش تحقیق کتابخانه ای و میدانی و روش انتخاب به صورت گزینشی با توجه به نمادهای بهشت است .

خلاصه ماشینی:

نمونه خاصي از قاليهاي پرده اي از دوران قبل از قاجار باقي نمانده است – به جز يک مورد قالي صفويه که در موزه فرش آستان قدس رضوي نگهداري ميشود که در استفاده از آن به عنوان قالي پرده اي شبهه وجود دارد- اما تعداد قابل توجهي قالي پرده اي از دوره ي قاجار باقي است که در موزه ها و مجموعه هاي خصوصي ايران و سراسر دنيا نگهداري ميشوند. از جمله دلاليل اين امر، استفاده از رنگ هاي شيميايي به جاي گياهي، تمايل به ساده تر نمودن نقوش به منظور سرعت بخشيدن به آهنگ بافت و توليد و به طور کلي، کاهش هزينه ها براي دست يافتن به سود بالاتر که در پي افزايش تقاضا و 137 سرمايه - گذاري شرکت هاي خارجي صورت مي گرفت ، مي باشد (آذرپاد، حشمتي رضوي، ١٣٧٢: ١٧) بدين ترتيب ، قاليهاي اين دوره ، طي ساليان دراز همواره زير سايه ي يک نگاه کلي و گاه مغرضانه که در آن معايب و کاستي ها بر ديگر جنبه ها فائق آمده ، قرار گرفته است ؛ اما علي رغم تمام کمبودها ضعف ها اهميت و حضور چشم گير اين هنر در عرصه فرهنگ و اقتصاد کشور در دوران قاجار، اقتضا مي کند تا زواياي پنهان و مغفول مانده ي اين قاليها به ويژه در زمينه ي طرح و نقش ، از منظري ديگر و با نگاهي مجدد و عميق تر، کاويده شود.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت