چکیده:
آلایندگی پسماندها منشا بسیاری از مشکلات محیط زیستی است. این آلایندهها سبب آلودگی منابع آب، خاک و هوا و تخریب منظرهای طبیعی و گسترش بیماری میشوند و این در حالی است که کانونهای دفع پسماند علی رغم فاصله مناسب با مراکز شهری، مناطق روستایی را با تهدیدهایی مواجه میکند. تعیین مناطق مساعد برای دفن پسماند از راهکارهای عمومی مقابله با این بحران است. در این پژوهش، که با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانههای انجام شده است پس از جمع آوری لایههای خام مربوط به 12 شاخص (مناطق روستایی، شهری، راه، منابع آب، سیلاب، کاربری زمین، مراتع، خاک، زمین شناسی، گسل، راههای ارتباطی و...) و تهیه نقشههای فاصله و بیمقیاس سازی آن با استفاده از نرم خطی در نرمافزار GIS محدودههای مناسب به منظور دفع پسماند در شهرستان قصرشیرین به دلیل موقعیت خاص آن از نظر منابع آب فراوان (آبهای معدنی و اکوتوریسم) بررسی شد. نتایج نشان میدهد که بخش عمدهای از شهرستان قصرشیرین برای دفع پسماند مناسب نیست که این محدودهها به رنگ قرمز در خروجی نهایی مدلها به نمایش درآمده است. همچنین، فقط بخشهای از این شهرستان برای این منظور مناسب است که در خروجی نهایی مدلها به رنگ آبی مشخص شده است.
Wastes pollution is the source of many environmental problems. These pollutants cause water, soil and air resources pollution and destruction of natural landscapes and spread of disease, while waste disposal centers pose a threat to rural areas, despite the appropriate distance from urban centers. Determining areas suitable for landfills is one of the general strategies to deal with this crisis. In this research, which has been done by descriptive-analytical method and relying on library resources, after collecting raw layers related to 12 indicators (rural, urban, roads, water resources, floods, land use, pastures, soil, geology, faults, communication roads, etc.) and preparing distance maps and its scaling were investigated using linear software in GIS software of suitable areas for waste disposal in Qasr Shirin city due to its special location in terms of abundant water resources (mineral water and ecotourism). The results show that most of the city of Qasr Shirin is not suitable for waste disposal, these areas are shown in red in the final output of the models. Also, only the parts of the city are suitable for this purpose, which are marked in blue in the final output of the models.
خلاصه ماشینی:
سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي براي اين نوع از مطالعات اوليه به دليل توانايي زياد در مديريت حجم بالاي دانه هاي فضايي از جناح گوناکون ايده آل است (٤٩٢ : ٢٠١٠ , nas et al) به منظور يافتن بهترين مکان دفن پسماند، سيستم اطلاعات جغرافيايي ميتواند همراه با منطق فازي و فرآيند تحليل سلسله مراتبي (FAHP) استفاده شود و ابزار قدرتمندي براي حل مسائل و تصميم گيري ارائه دهد (& ٢٥١٨ Kaya Kahanen ٢٠١٠:) منطق فازي را نخستين بار لطفي زاده از دانشگاه برکلي آمريکا، براي اقدام در شرايط عدم اطمينان ارائه کرد.
پس از انجام اين مرحله در گام بعد، با استفاده از روش بي مقياس سازي فازي و با استفاده از روش و نرم خطي اقدام به تهيه نقشه هاي فازي بي مقياس شده لايه هاي اوليه شده است و در نهايت با انجام عمليات overlay در نرم افزار GIS و بخش fuzzy overlay خروجي نهايي به دست آمده است که مويد مناطق و محدوده هاي مناسب براي دفع بهداشتي پسماند ميباشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل (٣) لايه هاي خام گردآوري شده به منظور انجام مکان يابي دفع بهداشتي پسماند (منبع ، يافته هاي پژوهش : ١٤٠٠) پس از انکه لايه هاي مورد نظر از منابع مختلف جمع اوري شد، در گام اول اقدام به تهيه نقشه هاي فاصله شده است به اين صورت که در زمينه داده هاي کمي نظير نقاط روستايي، نقاط شهري، جاده ، رود، دشت سيلابي، گسل اقدام به تهيه نقشه هاي فاصله شده است براي اين منظور در نرم افزار GIS از آدرس زير استفاده شده است : Arc toolbox – spatial analyst – distance – Euclidean distance در زمينه لايه هاي کيفي نظير کاربري اراضي، خاک، زمين شناسي، مراتع ، ناهمواريها و شيب زمين و..