چکیده:
اهداف: علیرغم رشد روزافزون جمعیت سالمندان در ایران، تصویر روشنی از بیماریهای مزمن در این گروه جمعیتی وجود ندارد. بر این اساس، مطالعه حاضر سعی دارد وضعیت مهمترین بیماریهای مزمن و تکثر این بیماریها در میان سالمندان را مورد بررسی قرار دهد. علاوه بر آن، توزیع انواع این بیماریها در میان گروههای مختلف اقتصادی-اجتماعی نیز مد نظر بوده است.
مواد و روش ها: اطلاعات پژوهش مقطعی حاضر از طریق چک لیست بررسی وضعیت بیماریهای مزمن در میان سالمندان به دست آمد. انتخاب نمونه پژوهش از میان سالمندان بالای 60 سال شهر تهران در سال 1398 و از طریق روش نمونهگیری چند مرحلهای (شامل نمونهگیری خوشهای، سهمیهای و در دسترس) انجام گرفته است. حجم نمونه پژوهش 1280 نفر در نظر گرفته شده که بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه برای مطالعات توصیفی محاسبه شده است. به منظور توصیف و تحلیل دادهها از نرخ شیوع و آزمون کای-دو استفاده شده است.
یافته ها: نتایج به دست آمده نشان میدهد که پرفشاری خون، بیماریهای اسکلتی-عضلانی و چربی بالای خون بیشترین میزان شیوع را به ترتیب با نرخ 40.2، 40.2 و 32.4 درصد در میان سالمندان شهر تهران داشته است. نرخ شیوع متکثر بیماریهای مزمن سالمندان نیز برابر با 79.8 بوده که این نرخ در میان مردان، سالمندان هرگز ازدواج نکرده، سالمندان دارای تحصیلات دانشگاهی و سالمندان شاغل کمتر از سایر گروهها بوده است. بیماریهای قلبی- عروقی، دیابت، چربی بالا و پرفشاری خون، و بیماریهای چشم، بیماریهایی بودهاند که احتمال ابتلا به آنها در میان طبقات اجتماعی-اقتصادی متفاوت بوده است.
نتیجه گیری: بر اساس گروههای اقتصادی-اجتماعی، شیوع بیماریهای مزمن بسیار متفاوت بوده و بنابراین میتوان بخش مهمی از بیماریهای مزمن در میان سالمندان را در ارتباط با وضعیت اجتمای-اقتصادی آنان دانست. بنابراین الگوی شیوع برخی از بیماریهای مزمن را میتوان تحت تاثیر سبک زندگی افراد دانست. در نتیجه پژوهشها و سیاستگزاریها در این زمینه باید بر اساس توجه به نابرابریهای موجود در وضعیت اقتصادی-اجتماعی باشد.
Objectives: Despite the growing population of the elderly in Iran, there is no clear picture of the prevalence of chronic diseases among them. Accordingly, the present study tries to specify the prevalence of the most important chronic diseases and multimorbidity among the elderly. In addition, the homogeneity of these diseases has been considered among different socio-economic groups.
Methods & Materials: Research data were obtained through a checklist of chronic disease status among the elderly. The sample was selected from the elderly over 60 years old in Tehran in 2019 through multi-stage sampling. The sample size of the study is 1280 persons and the prevalence rate and chi-square tests were used to describe and analyze the data.
Results: The results showed that hypertension (40.2%), musculoskeletal disorders (40.2%) and hyperlipidemia (32.4%) had the highest prevalence rate among the elderly in Tehran. The prevalence rate of chronic disease multimorbidity was 79.8, which was lower among men, never married, college-educated, and working-age seniors. Cardiovascular disease, diabetes, hyperlipidemia, and ear diseases have also been found to have different prevalence rates among socioeconomic classes.
Conclusion: The prevalence of chronic diseases has varied widely among socioeconomic groups; so the importance of the socio-economic status must be accentuated. Therefore, the pattern of prevalence of some chronic diseases can be influenced by lifestyle. As a result, research and policy-making in this field should be based on the inequalities in socio-economic status.