چکیده:
روابط میان شهر و روستا به صورتهای گوناگون بر شکلپذیری سکونتگاههای روستایی و همچنین بر ساختار و کارکرد آنها اثرگذار است. با توجه به نقش این روابط در فرایند تحولات و توسعه کانونهای شهری و روستایی، شناخت پیامدهای نامطلوب این روابط و تلاش برای کاهش اثرات منفی روابط متقابل شهر و روستا در راستای ساماندهی آنها، زمینهساز توسعه پایدار نواحی روستایی و شهری خواهد بود. پژوهش حاضر با هدف تحلیل روابط متقابل بین شهر و روستا و پیامدهای نامطلوب در نواحی پیراشهری کلانشهر رشت خواهد بود. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و جامعه آماری آن را ساکنین روستاهای چهار دهستان مورد مطالعه و متخصصان تشکیل میدهد. به منظور بررسی و رتبهبندی مهمترین پیامدهای نامطلوب روابط متقابل شهر و روستا در نواحی پیراشهری خمام، از دیدگاه متخصصین، از نرم افزار Expert Choice استفاده شده است، نتایج نشان داد، از بین پیامدهای نامطلوب روابط متقابل بین شهر و روستا، پیامد کمرنگ شدن الگوی سنتی مسکن روستایی و توسعه سبک معماری شهری با وزن 187/0، بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است، در ادامه نیز با استفاده از مدل تصمیمگیری WASPAS سعی شده است تا رتبه هر یک از دهستانهای بخش خمام را بر اساس پیامدهای مطرح شده سنجیده شود. نتایج نشان داد، به ترتیب ترتیب دهستان چاپارخانه با مقدار 654/3، دهستان کتهسر با وزن به دست آمده 532/3، دهستان فرشکی با وزن 421/3، دهستان اشکیک با وزن به دست آمده 321/3، بالاترین و پایینترین رتبهها را به خود اختصاص دادهاند.
The relationship between city and village in various ways affects the formability of rural settlements as well as their structure and function. Considering the role of these relations in the process of transformation and development of urban and rural centers, recognizing the unfavorable consequences of these relations and trying to reduce the negative effects of urban-rural relations in order to organize them, pave the way for sustainable development of rural and urban areas. will be. The aim of this study is to analyze the interrelationships between urban and rural areas and adverse outcomes in the metropolitan areas of Rasht. The method of descriptive and analytical research and its statistical population consists of residents of the villages of the four rural areas studied and specialists. In order to study and rank the most important adverse consequences of urban-rural relations in the suburbs of Khomem, from the perspective of experts, Expert Choice software has been used. The results showed that among the adverse consequences of inter-relations between City and village, as a result of the weakening of the traditional rural housing model and the development of urban architecture style with a weight of 0.187, has the highest rank, then using the WASPAS decision model has tried to rank each The villages of Khomem section should be measured based on the proposed consequences. The results showed that, respectively, Chaparkhaneh village with the value of 3.654, Kathehsar village with the obtained weight of 3.532, Farshki village with the weight of 3.421, Ashkik village with the obtained weight of 3.321, the highest and the lowest, respectively. They have the highest rankings.
خلاصه ماشینی:
نقش روابط متقابل شهر و روستا در توسعه سکونتگاه هاي پيرامون کلانشهر رشت مورد: ناحيه پيراشهر خمام دريافت مقاله : ١٣٩٩/٠٧/٢٢ پذيرش نهايي: ١٣٩٩/١٠/١٦ صفحات :١٥٦-١٤٣ نقي ناظمي شادباش ؛ دانشجوي دکتري جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامي ، آستارا، ايران .
صحنه و همکاران (١٣٩٦)، در پژوهشي تحت عنوان ، اثرات روابط شهر و روستا بر تحولات اقتصادي و اجتماعي روستاهاي شهرستان آزادشهر، به اين نتايج دست يافتند، تغييرات عمده اي در قيمت زمين و مساکن روستايي، کاهش مالکيت بومي اراضي، قطعه قطعه شدن اراضي کشاورزي، انحراف از مشاغل کشاورزي، کاهش انسجام اجتماعي، اختلاط اقوام ، تغييرات اساسي در پوشش هاي سنتي، تغييرات اساسي در نما و معماري مساکن روستايي و افزايش تأثيرات محيط زيستي است .
نمودار وزن نهايي پيامدها، منبع : يافته هاي تحقيق ، ١٣٩٩ مطابق جدول (٢)، و نمودار (١)، از بين پيامدهاي نامطلوب روابط متقابل بين شهر و روستا، به ترتيب پيامدهاي کمرنگ شدن الگوي سنتي مسکن روستايي و توسعه سبک معماري شهري با مقدار وزن به دست آمده ٠/١٨٧، افزايش قيمت زمين و مسکن با وزن به دست آمده ٠/١٦١، نابرابري توزيع ثروت با وزن ٠/١٥٦، نابرابري فرصت ها با وزن ٠/١٤٥، نابرابري توزيع درآمد با وزن ٠/٠٩٨، تغييرات گسترده فرهنگي در روستا با وزن ٠/٠٧٦، نابرابري توزيع قدرت با وزن ٠/٠٥١، کاهش ميزان توليد محصولات زراعي با وزن ٠/٠٤٨، متنوع شدن کاربري اراضي با وزن ٠/٠٢٨، بالاترين و پايين ترين رتبه ها را به خود اختصاص داده اند.