چکیده:
طلاق معتبرترین شاخص آشفتگی زناشویی است. آموزش الگوهای ارتباطی صمیمانه و راهبردهای مقابله‌ای کارآمد، به‌ویژه با رویکرد معنوی ـ مذهبی، می‌تواند سطح تعارضات زناشویی را کاهش داده و از طلاق پیشگیری کند. هدف این پژوهش، تدوین پروتکل درمانی «معنوی- مذهبی» و بررسی کارآمدی آن، در بهبود راهبردهای مقابله‌ای و صمیمیت زناشویی جهت کاهش احتمال وقوع طلاق بود. نمونه 16 زوج متقاضی طلاق بودند که برای حل تعارضات زناشویی خود به مراکز مشاوره شهر تهران مراجعه کرده بودند. ابزارهای پژوهش مقیاس راهبردهای مقابله‌ای لازاروس و فولکمن و مقیاس صمیمیت زناشویی اولیا و همکاران و پروتکل درمانی معنوی ـ مذهبی بود. گروه آزمایش 16 جلسه 120 دقیقه‌ای دو بار در هفته، تحت درمان «معنوی ـ مذهبی» قرار گرفتند. یافته‌ها تفاوت معناداری بین نمرات دو گروه در سطح P<0.05 را نشان داد. اندازه اثر برای تفاوت‌های گروهی بزرگ و قابل توجه بود. نتایج نشان داد که رویکرد درمانی «معنوی ـ مذهبی» راهبردی کارآمد، در بهبود شیوه‌های مقابله و صمیمیت زناشویی در زوجین متعارض می‌باشد و می‌توان از آن به‌عنوان روش درمانی کارآمد در کاهش احتمال طلاق بهره برد.
Divorce is the most reliable indicator of marital turmoil. Teaching intimate relationship patterns and effective coping strategies, especially through a spiritual-religious approach, can reduce the level of marital conflict and prevent divorce. The purpose of this study was to develop a "spiritual-religious" treatment protocol and evaluate its effectiveness in improving coping strategies and marital intimacy and reducing the likelihood of divorce. The sample included 16 divorce-seeking couples who had referred to counseling centers in Tehran to resolve their marital disputes. The research instruments were Lazarus and Folkman’s Coping Strategies Scale, Oliya et al.’s Marital Intimacy Scale and the Spiritual-Religious Treatment Protocol. The experimental group underwent "spiritual-religious" treatment for 16 sessions of 120 minutes twice a week. The results showed a significant difference between the scores of the two groups at the level of P <0.05. The effect size was large and significant for group differences. Therefore, the "spiritual-religious" treatment is an effective strategy in improving coping styles and marital intimacy in couples and can be used as an effective treatment method to reduce the likelihood of divorce.
خلاصه ماشینی:
جعفري (1396) در پژوهش خود به تدوين يک برنامة رواني ـ آموزشي، براساس الگوي ستير براي زوجين متعارض پرداخت و اثربخشي اين رويکرد درماني را در کاهش سبک‌هاي مقابله‌اي ناکارآمد و احتمال وقوع طلاق بررسي کرد.
ازآنجاکه عدم صميميت زناشويي و فقدان راهبردهاي مقابله‌اي کارآمد، نه‌تنها موجب افزايش طلاق شده، بلکه موجب بروز اختلال‌هاي جسماني و رواني زوجين (آماتو و چيدل، 2008)، آسيب و بزهكاري فرزندان (ريگيو، 2004؛ بيرامي و محبي، 1395)، زندگي اجباري و تحميلي (ريگيو، 2004؛ دمپسي، 2017)، طلاق عاطفي (لانگام و نيزام ايشا، 2017) و به كارگيري انواع سبك‌هاي اجتنابي، از قبيل افزايش روابط فرازناشويي (کريمي و ديگران، 1392؛ ونگر، 2018) و جابه‌جايي تخليه هيجانات منفي (ندائي و ديگران، 1395)، ناشي از فقدان صميميت مي‌شود و ازآنجاکه بررسي پيشينة پژوهش‌هاي انجام‌شده در زمينة راهبردهاي مقابله‌اي و صميميت زناشويي، نشان مي‌دهد که با توجه به فرهنگ بومي کشور ما، استفاده از آموزه‌هاي جامع، اصيل و مطمئن دين اسلام، هنوز به‌طور جدي و بخصوص به صورت تدوين طرح درماني و به‌کارگيري آزمايشي آن، مورد توجه درمانگران و پژوهشگران قرار نگرفته است، ضرورت اين پژوهش بيش از پيش احساس مي‌شود.
لذا اين پژوهش، با هدف تدوين پروتكل «مذهبي ـ معنوي» مبتني بر آموزه‌هاي اسلام براي بهبود راهبردهاي مقابله‌اي و افزايش صميميت زناشويي و بررسي ميزان کارآمدي اين روش درماني، در كاهش احتمال وقوع طلاق در زوجين متعارض انجام شد.
بحث و نتيجه‌گيري هدف از انجام اين پژوهش، تدوين پروتكل درماني «معنوي ـ مذهبي» براي زوجين متقاضي طلاق و بررسي کارآمدي آن، بر بهبود راهبردهاي مقابله‌اي و صميميت زناشويي براي کاهش احتمال وقوع طلاق بود.
(
, 
, 
)
