چکیده:
استفاده از تفسیر موضوعی و تحلیل مضمون یکی از روشهایی است که توانایی استخراج مباحث را از قرآن کریم فراهم میآورد. در این مقاله، موضوع معاهده در سوره توبه از نظرگاه تحلیل مضمون و تفسیر موضوعی مورد تحلیل قرار گرفته است. در نهایت 37 مضمون پایه، 3 مضمون سازمان دهنده و 1 مضمون فراگیر استخراج گردید. مضامین سازمان دهنده عبارتند از: بیان راهبردهای معاهده و تبصرههای آن، آسیب شناسی باور و رفتار مومنان در برخورد با دشمن، ترغیب به جهاد از لحاظ فکری و عقیدتی. در گام بعدی، مضمون فراگیر «تبیین حرکت اصلاحی در بستر معاهده و جهاد» استخراج گردید و از نظر محقق به عنوان مضمون نهایی سوره توبه مورد توجّه قرار گرفت.
خلاصه ماشینی:
p ,٢٠١٠ ,Horrocks &king (150 نوع و روش تحقيق اين مقاله درصدد است که با ترکيب دو روش تحليل مضمون و تفسـير موضـوعي به دلالت هاي سياسي مربوط به معاهده در سوره توبه بپـردازد و در پايـان ، راهبردهـا و سياست هاي کلان نظام اسلامي را در مورد معاهده و جنگ بيان کند.
بار ديگر آيه دهم به اين نکته اشاره ميکند کـه مشـکل مشـرکين بـا شـما ايمـان و حرکت ديني شما است .
چرا که فضاي نزول آيات مربوط به زماني است که حاکميت شکل گرفته بـود و از آنجايي که معاهده مربوط به امور دولتي و حاکميتي است ، خداي متعـال در آيـه ۸ حاکميت را مورد خطاب قرار ميدهد و بعد در آيه ۱۰، براي معرفت بخشـي بـه آحـاد مردم ، ريشه اصلي دشمني مشرکين را بيان ميکند که همان ايمان است .
در آيه آخر اين فصل ، خداي متعال تنها نشانه بازگشت اين افراد را عمل در راستاي دين و اهداف ديني ميداند؛ آنچه که بايد در يـک معاهـده مطلـوب مـورد توجـه قـرار بگيرد، نيت و عملکرد صادقانه طرف مقابل باشد، نه اينکه بيشـتر بـه نمـود ظـاهري و حرف هاي بدون پشتوانه توجه شود «فإن تابوا و أقاموا الصلاة و آتوا الزکـاة فـإخوانکم في الدين و نفصل الآيات لقوم يعلمون » به عبارت ديگر ايـن آيـه را مبـين آيـه شـريفه «فإن تبتم فهو خير لکم » است .
آيه سيزدهم به دو مورد ديگر در فريضه جهاد اشاره ميکند و اينکه مشرکين بودند که تصميم به اخراج حضرت رسـول از وطنش گرفتند و ضمنا آنها شروع کننده جنگ بودند؛ کانه اين آيه ميگويد کـه چـرا در برخورد با دشمني که دشمنياش ثابت شده است ، کوتاهي ميکنيد.