چکیده:
هدف: بررسی در نوشتار حاضر، وضعیت مطالعات در موضوعزمینه بررسی روشهای پژوهش بکاررفته در متون علم اطلاعات و دانششناسی در داخل و خارج از کشور.روش شناسی: این پژوهش با رویکرد کتابشناختی و روش اسنادی- کتابخانهای انجام شده است.یافتهها: بررسیها نشان میدهد که قدیمیترین مطالعات روشپژوهی در خارج و داخل کشور بهترتیب در سالهای 1947 و 1371 انجام شده است. مطالعه ژاولین و واکاری (1990؛ 1993) نقطه عطفی در تاریخ اینگونه مطالعات بهشمار میآید. مشکل عمده روشپژوهیهای داخل کشور، صرفنظر از تعداد و دامنه عملیاتی محدود، عدم امکان مقایسهناپذیر بودن نتایج بهدلیل عدم بهره نگرفتن ری پژوهشگران ایرانی از یک طرح طبقهبندی روششناختی نظاممند است. فصل مشترک مطالعات داخل و خارج از کشور، یکی استفاده از روش تحلیل محتوا و دیگری، حاکمیت بلامنازع روشهای کمّی (بهویژه پیمایشها) بر ساختار پژوهشهای علم اطلاعات و دانششناسی است که حتی رواج روزافزون استفاده از روشهای کیفی نتوانسته بر سیطره آن سایه بیافکند.نتیجهگیری: در ایران، برخلاف دیگر نقاط جهان، پژوهشها با تنوع روششناختی همراه نبوده است و در نتیجه، فاصله قابل توجهی میان روش پیمایشی با دیگر انواع روشها ملاحظه میشود. انتظار میرود روند پژوهشی مطالعات علم اطلاعات و دانششناسی از سوی پژوهشگران این حوزه بهطور جدی دنبال شود و نشریات تخصصی این حوزه در داخل کشور، بهصورت دورهای در قالب انتشار ویژهنامه، به این مبحث بپردازند.
Purpose: To explore studies done on research methodology in knowledge and information science in Iran and other countries. Methodology: Bibliographic approach using desk research. Results: The oldest study on methodology in Iran has been done in 1992 and outside of Iran in 1947. Jarvelin and Vakkari (1990 & 1993) study is a turning point in the history of methodology studies. The main problem of research methodology studies, regardless of number and limited operational range, is being incommensurable due to not employing a systematic and classified research design. Either inside or outside of Iran studies applied content analysis or quantitative methods (specially survey), reflecting the dominance of quantitative methods in knowledge and information science domain despite the ever-growing use of qualitative methods. Conclusion: The research methodology diversity is not seen in Iran, unlike other countries and the majority of studies employ survey. It is expected that researchers follow research trends in knowledge and information science seriously and journals publish special issues on this matter regularly.
خلاصه ماشینی:
science 1965- 1985: a content analysis of journal articles Jarvelin /Vakkari ۱۹۹۳ ۱۹۸۹-۱۹۷۵ Since shaughnessy: research methods in library and information science dissertations, Blake ۱۹۹۴ 1975-1989 ۱۹۹۴-۱۹۸۵ Library and information science research in Australia 1985-1994: a content analysis of research articles in the Australian Library and and Australian Academic Journal Research Libraries Rochester ۱۹۹۵ ۱۹۹۴-۱۹۷۹ of library and bibliometric study information science research in China Cheng ۱۹۹۶ مقاله مقاله مقاله پایان نامه مقاله صدرنشینی روش پیمایشی قلیل بودن تعداد پژوهشهای کیفی صدرنشینی پیمایشها سادگی فنون تحلیل نزد پژوهشگران علوم پزشکی کاهش چشمگیر علاقه مندی پژوهشگران به مباحث روش شناسی ،پژوهش صدرنشین بودن روش پیمایش در بین دیگر روشها کاهش چشمگیر مطالعات ،تاریخی قلیل بودن تعداد مطالعات کیفی تغییر روند روش شناختی از روشهای ساده به پیچیده صدرنشینی روش پیمایشی در تمام دوره مورد مطالعه صدرنشینی روش پیمایشی و ،تاریخی اقبال بسیار اندک پژوهشگران استرالیایی به مطالعه حیطه ذخیره و بازیابی اطلاعات پیشی گرفتن روشهای تاریخی از روش پیمایشی استقبال نکردن پژوهشگران چینی از روشهای کاربردی مقاله اطلاعات و دانش شناسی روش شناسی پژوهش در علم رضا مختارپور غلامرضا حیدری یافته های کلیدی پیشی گرفتن روشهای تجربی از سایر روشها اقبال اندک پژوهشگران به روشهای ریاضی منبع بازه زمانی داده ها مقاله مقاله نکردن از پژوهشهای کیفی مقاله صدرنشینی مطالعات مروری صدرنشینی ،پیمایش تحلیل ،محتوا و مطالعات موردی گرایش پژوهشگران به سمت روشهای ترکیبی در نیمی از موارد صدرنشینی مطالعات پیمایشی افزایش مطالعات کیفی به استثنای روشهای تاریخی و بهره گیری پژوهشگران از روشهای کیفی روند رو به رشد رویکردهای ،کیفی کاهش راهبردهای نظری و روش شناختی اقبال پژوهشگران چینی به رویکردهای کیفی در مقایسه با پژوهشگران خارجی مقاله مقاله مقاله مقاله مقاله افول حاکمیت روشهای پیمایشی و ،تاریخی افزایش تعداد و تنوع روشهای پژوهشگران ۱۹۹۴-۱۹۷۷ ۱۹۹۵-۱۹۶۵ ۱۹۹۴-۱۹۵۲ ۲۰۰۳ عنوان اثر Bibliometric overview of Library and Information Science Research in Spain The nature of UK research literature: some thoughts arising from a bibliometric study Problems of library and information science research in Turkey: a content analysis of journal articles 1952-1994 Leadership competencies and the importance of research methods and statistical analysis in decision making and research and publication: a study of citation patterns نویسنده (گان) انتشار Cano ۱۹۹۶ Layzell Ward ۱۹۹۷ Yontar & Yalvaç ۲۰۰۰ ۲۰۰۳ Williams & Winston ۲۰۰۵ Empirical research methods reported in high- profile LIS journal literature Hider & Pymm ۲۰۰۸ ۲۰۰۸ ،۱۹۹۶ Trends and approaches in information behaviour research Vakkari ۲۰۰۸ ۲۰۱۰-۲۰۰۱ An informetric comparison on LIS methodology between Chinese and foreign articles Zhang et al.