چکیده:
هدف: تعیین میزان و نوع همکاری پژوهشگران ایرانی با نشریات علمی نامعتبر. روش‌شناسی: این پیمایش با رویکرد علم‌سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش از نشریات موجود در فهرست نشریات نامعتبر جفری بیل انتخاب شد. با توجه به روزآمد شدن مداوم این فهرست، نسخه‌ای که در دی ماه 1394 تهیه شده بود، ملاک انجام کار قرار گرفت. در تاریخ فوق این فهرست شامل 910 مجله بود. همه مجله‌های مذکور بدون نمونه‌گیری مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: تعداد 649 پژوهشگر ایرانی با 276 نشریه نامعتبر همکاری داشته که بیشتر آنها در مرتبه استادی بوده‌اند. 35% از این افراد، وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند. از نظر رشته تحصیلی، علوم پزشکی با 17% در بالاترین و هنر در پایین‌ترین رده به‌لحاظ همکاری با این نشریات قرار دارد. بیشتر مجلاتی که پژوهشگران ایرانی با آنها همکاری داشته‌اند متعلق به قاره آسیا بوده است. نتیجه‌گیری: حضور پژوهشگران ایرانی در مجلات نامعتبر روندی رو به رشد دارد. معرفی، شناسایی، و ارائه فهرست این مجلات به‌صورت دوره‌ای و مستمر به دانشگاهها و سازمانها و تأکید بر اهمیت مسئله در جامعه علمی از راههای گوناگون امری ضروری به‌نظر می‌رسد؛ زیرا زمینه آشنایی، آگاهی، و استقبال نکردن از این مجلات را فراهم میکند.
Purpose: To find how and to what extent Iranian scholars contribute to predatory journals. Methodology: The scientometircs approach is employed. Jefery Beall's List of Predatory journals was adopted. As of January 2016 the number of predatory journals in the list was 910, all of which were studied. Results: 649 Iranian scholars are contributing to 276 predatory journals. Most of them are professors and 35% of all are affiliated to Iran Ministry of Science, Research and Technology. Regarding their field of study, the highest number of researchers were in medical sciences (17%) and the lowest in art. The most predatory journals having Iranian contributors belong to Asia. Conclusion: An upward trend is seen in the contribution of Iranian scholars to predatory journals. Such journals should be identified, listed and introduced to universities and organizations regularly and being emphasized in different ways as an important matter. This way researchers would be informed and less interested to join predatory journals.
خلاصه ماشینی:
از نظر رشته تحصیلی علوم پزشکی با ۱۷ در بالاترین و هنر در پایین ترین رده به لحاظ همکاری با این نشریات قرار دارد بیشتر مجلاتی که پژوهشگران ایرانی با آنها همکاری داشته اند متعلق به قاره آسیا بوده استنتیجه گیری: حضور پژوهشگران ایرانی در مجلات نامعتبر روندی رو به رشد دارد معرفی شناسایی و ارائه فهرست این مجلات به صورت دوره ای و مستمر به دانشگاهها و سازمانها و تأکید بر اهمیت مسئله در جامعه علمی از راههای گوناگون امری ضروری به نظر می رسد؛ زیرا زمینه آشنایی ،آگاهی و استقبال نکردن از این مجلات را فراهم میکند کلیدواژه ها .
لذا شناسایی نشریات کم اعتبار و نامعتبر و تفکیک آنها از نشریات با کیفیت و معتبر برای پژوهشگران، اساتید و دانشجویان اهمیت بسزایی دارد مسئله مجلات بی اعتبار و بی کیفیت تنها مشکل ایران نیست و به طور کلی در حوزه ارتباطات علمی چالشی بین المللی محسوب میشود جمالی مهموئی و جوان فر، ۱۳۹۳ ۶۳) نویسندگان این نشریات بیشتر از کشورهای در حال توسعه به ویژه هند نیجریه افریقا و خاورمیانه هستند (جلالیان، محبوبی، ۲۰۱۴؛ بیل ۲۰۱۲؛ ژیا و همکاران (۲۰۱۴) تعداد مجلات چپاولگر در سالهای اخیر به طور فرایندهای در حال افزایش است همین طور میزان نشر مقالاتی که توسط ایرانیان در این نشریات به چاپ رسیده طی چند سال اخیر رشد بی سابقه ای را به همراه داشته است (جمالی مهموئی و جوانفر، ۱۳۹۳ (۶۲) به طور مثال براساس دادههای اسکوپوس از میان ۲۱۳۱۵۳ مقاله ای که از ۱۹۹۰ تا تاریخ ۴ اردیبهشت ۱۳۹۲ به اسم ایران در این پایگاه ثبت شده است، بیشترین مقاله (۱۶۴۸) مقاله در مجله ای با نام Australian Journal of Basic and Applied Science منتشر شده است.
(
, 
, 
)
