چکیده:
زمینه و هدف: میرزامحمّد نامی کرمانشاهی از شاعران نامدار قرن سیزدهم است. در این جستار کوشش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که چه مواردی باعث بروز خصوصیات شعری در سبک او شده است؟ بررسی سبکی و محتوایی دیوان شاعر بر اساس نسخ موجود از سه منظر فکری، زبانی و ادبی هدف این مقاله بوده است.
روش مطالعه: در نگارش این مقاله از روش توصیفی-تحلیلی و کتابخانه ای استفاده شده است.
یافته ها: با بررسی دیوان نامی کرمانشاهی میتوان به این ویژگیها بعنوان خصایص شعری درسبک او اشاره کرد: 1-ویژگیهای بارز زبانی: الف-ویژگیهای آوایی: عدم تنوع وزنی، لغزشهای وزنی، کثرت اشعار بدون ردیف نسبت به اشعار مردف در تمامی قالبها به استثنای غزلیات، توجه و بهره گیری از آرایه های بدیع لفظی. ب-ویژگیهای واژگانی: کثرت واژه های عربی، بهره گیری از لغات عامیانه، واژه سازی و ترکیب سازی، استفاده از واژه های امروزی. ج-ویژگیهای نحوی: عدم تطابق نهاد و فعل، افعال کهن، دو حرف اضافه برای یک متمم، حروف اضافۀ قدیمی، مطابقت صفت و موصوف. 2-ویژگیهای بارز ادبی: انواع جناس، انواع تکرار، مراعات النظیر، متناقض نما، تمثیل، تلمیح، تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه. 3-ویژگیهای بارز فکری: مفاهیم و آموزه های قرآن و حدیث، عرفان معتدل، مدح، مرثیّه و توصیف، اصطلاحات و باورهای نجومی، اصطلاحات مربوط به موسیقی، تعابیر علمی، بیماریها.
نتیجه گیری: پنج نسخه خطی از دیوان ایشان شناسایی شده است که مبنای بررسی در این جستار بوده اند. دیوان او شامل قصاید، غزلیات، قطعات، مادّه تاریخها، رباعیات و دو مثنوی و یک ترجیع بند است. بکارگیری صنایع ادبی و خلق تصاویر زنده و شاعرانه از ویژگیهای کلّی اشعار اوست. جز چند مورد، توجّه زیادی به قافیه، مخصوصا قافیه های طولانی ندارد. ارادت او به خاندان اهل بیت (ع) در بیشتر اشعارش دیده میشود.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: Mirza Mohammad Nami Kermanshahi is one of the renowned poets of the 13th Century. In this essay, an attempt has been made to answer the question: What has caused the presence of figures of speech in his style? The study of style and content in the poet’s divan from the three intellectual, lingual, and literary aspects based on the existing scripts was the methodology of the essay.
METHODOLOGY: An analytical-descriptive method has been used in writing this essay.
FINDINGS: By reviewing Nami Kermanshahi’s divan, we can point out these prominent poetic features in his style .1-Significant Lingual Features: A) Phonetic Features The lack of metric variety, metric slips, a greater frequency of poems without Radif than those with Radif in all used forms except for Ghazal, and a tendency to use literal figures of speech. B) Lexical Features: Frequency of Arabic words, exploitation of colloquial words, formation of words and composition, exploitation of modern words. C) Syntactic Features Subject-verb disagreement, ancient verbs, two prepositions for one complement, noun-adjective agreement. 2-Significant Literary Features: Types of alliteration, types of repetition, schemes of balance, paradox, allegory, allusion, simile, metaphor, trope, and irony. 3-Significant intellectual features: The concepts and teachings of Quran and Hadith, moderate mysticism, eulogy, lamentation and description, astronomical expressions and beliefs, music-related expressions, academic interpretations, diseases.
CONCLUSION: Five manuscripts of his divan have been identified that were the source material of this essay. His divan includes qaside, ghazals, qet’e, Chronograms, rubaiyat, two masnavis, and one tarji’band. The exploitation of figures of speech and the creation of vivid and poetic images are among the general features of his poems. Except for a few cases, he does not pay much attention to rhyme, especiallly the long ones. His fondness for the members of Ahl al-Bayt is visible in most of his poems.
خلاصه ماشینی:
بررسي سبکي و محتوايي نسخۀ خطي ديوان نامي کرمانشاهي سيدجعفر عزيزي، محمدابراهيم مالمير*، غلامرضا سالميان گروه زبان و ادبيات فارسي، دانشکده ادبيات و علوم انساني، دانشگاه رازي، کرمانشاه ، ايران .
Ibrahim Malmir*, Gh. Salemian Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran.
بحث و بررسي: ويژگيهاي نسخ و سبک اشعار نامي کرمانشاهي بررسي نسخ ديوان نامي کرمانشاهي از ديوان نامي کرمانشاهي براي نگارش اين مقاله از پنج نسخۀ شناساييشده استفاده شده است که بترتيب عبارتند از: ١-نسخۀ شمارة ٣٢٩٧٢ سازمان اسناد و کتابخانۀ ملّي ايران (کم ) به خط نستعليق که ظاهرًا به خط خود نامي است .
نه گلوله بود که در دل او عقده اي باشد از جهان دورنگ تخفيف و تشديد واژه ها: يکي از مواردي که در ديوان نامي چشمگير است ، مشدّد تلفظ کردن واژه ها و برعکس آن به ضرورت وزن است : قوّت بازوي سبّاح خيال خرده بين گشته در پرّيدن درياي مدحت ، ناتوان *** خصم و ولي را سربسر، آيد همان از تو به سر کز مهر آيد بر گهر، وز مه به کتّان آمده ترکيب سازي: اين بخش بيشتر در «منادا»ها اتفاق افتاده است و شاعر اغلب ممدوح خود را با ترکيباتي کمترديده - شده مورد خطاب قرار داده است : انجم حشما!
Introducing the authors Seyyed Jafar Azizi: PhD student, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran.
com) Mohammad Ibrahim Malmir: Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran.
ir : Author responsible) Gholamreza Salemyan: Associate Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran.
(
, 
, 
)
