چکیده:
شدت و میزان آلودگی هوای نواحی شهری متأثر از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی در سالهای اخیر افزایش یافته است و اثر آن در شهرهای بزرگ صنعتی از جمله اصفهان مشهود است. به منظور بازیابی و بررسی این تأثیر از اطلاعات و آمار هواشناسی ایستگاه سینوپتیک اصفهان جهت بررسی تغییرت اقلیمی و از دادههای شاخص AQI برای بررسی شدت و میزان آلودگی استفاده شده است. بررسی ها نشان داد در یک دوره 63 ساله، 43/1 درجه سلسیوس متوسط سالانه دمای شهر اصفهان افزایش نشان میدهد که موجب گردیده شده و میزان و شدت آلودگی هوای شهر اصفهان در انتهای دوره (سالهای 97-1390 افزایش یابد. نتایج نشان داد بر اساس میانگین ماهانه شاخص AQI در 83 ماه از 96 ماه از سال 90 تا 97 در وضعیت زرد یا سالم برقرار است، در 12 ماه وضعیت نارنجی و در یک ماه وضعیت قرمز حکمفرما است. ماههای فصل گرم با شرایط تقریبا ثابت عمدتا زرد یا نارنجی است. ولی در فصل سرد بخاطر توربولانس جو، شرایط کاملا دگرگون شده بطوری که هم تحت شرایط پایداری مطلق هوا و بروز اینورژن، با وضعیت قرمز و حتی وضعیت خطرناک و بحرانی مواجه است و هم تحت شرایط ناپایداری جوی، هوای کاملا پاک بروز میکند. البته روزهای همراه با آلودگی رقم بزرگتری را به خود اختصاص داده است. لذا برای اینکه در ماههای سرد مواجه با وضعیت بحرانی و خطرناک در کیفیت هوا نشویم باید میانگین شاخص AQI را از 3/84 به زیر شاخص 50 یعنی هوای پاک کاهش داد.
The intensity and amount of air pollution in urban areas affected by climate change and global warming has increased in recent years and its effect is evident in large industrial cities such as Isfahan. In order to retrieve and investigate this effect, meteorological information and statistics of Isfahan Synoptic Station were used to study climate change and AQI index data were used to examine the severity and extent of pollution. My revies have shown that in a 63-year period, the average annual temperature of Isfahan city increases by 1.43 degrees Celsius, which has caused the amount and severity of air pollution in Isfahan city to increase at the end of the period (1390-97). The results showed that based on the average monthly AQI index in 83 months from 96 months from 90 to 97 in yellow or healthy condition, in 12 months orange status and in one month red status prevails. The months of the warm season with almost constant conditions are mostly yellow or orange. But in the cold season due to atmospheric turbulence, the conditions are completely changed so that both under the conditions of absolute air stability and inversion, there is red and even dangerous and critical conditions, and under the conditions of atmospheric instability, completely clean air occurs. Of course, days with pollution have a larger number. Therefore, in order not to face a critical and dangerous situation in air quality in cold months, the average AQI index should be reduced from 84.3 to below 50, as clean air.
خلاصه ماشینی:
بررسی کلی نشان میدهد شرايط هوا در شهر اصفهان در ماههای فصل گرم پيرامون وضعيت زرد و نارنجی است، ولی در فصل سرد (ماههای پاييز و زمستان) شرايط در برخی موارد بدتر و بحرانی میشود و در برخی موارد شاهد وضعيت هوای پاک نيز هستيم و اين بخاطر تغييرات شديد جوی در دوره سرد سال است که گاهی اوقات وزش باد و بارش، هوای پاک را بهمراه دارد و گاهی پايداری هوا و شرايط اينورژن هوای بسيار آلوده را بهمراه دارد.
جدول 4: مقادير عددي فصلي ثبت شده شاخص ( AQI) ايستگاه هاي سنجش آلودگي هوا فصل سال, بهار, تابستان, پاييز, زمستان 90, حداكثر, 133, 166, 362, 248 , حداقل, 46, 47, 23, 32 91, حداكثر, 352, 188, 212, 201 , حداقل, 39, 47, 42, 41 92, حداكثر, 159, 158, 213, 310 , حداقل, 27, 56, 49, 39 93, حداكثر, 112, 123, 216, 174 , حداقل, 50, 51, 41, 42 94, حداكثر, 137, 158, 167, 156 , حداقل, 47, 52, 48, 55 95, حداكثر, 155, 172, 198, 136 , حداقل, 41, 56, 43, 59 96, حداكثر, 141, 252, 174, 189 , حداقل, 52, 46, 60, 29 97, حداكثر, 122, 173, 165, 168 , حداقل, 26, 39, 29, 16 مقايسه وضعيت آلودگی هوای شهر اصفهان بر اساس فراوانی روزهای آلوده در طی سالهای مختلف در شکل 4 نشان میدهد، تعداد روزهای ناسالم برای گروههای حساس روند مشخصی ندارد.
در شکل 5 وضعيت شاخص AQI را برای کل ايستگاههای شهر اصفهان در دی ماه سال 1392 که آلوده ترين ماه طی دوره آماری مورد بررسی است نشان داده شده است.