چکیده:
تولیدات علمی و نشریات به عنوان یکی از ابزارهای دیپلماسی علم و فناوری در سیاست گذاریهای علمی و تاثیر آن بر لایه سوم دیپلماسی علم و فناوری (قدرت نرم) حایز اهمیت هستند. از اینرو مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان حضور زنان در جایگاههای مدیریتی ارکان نشریات انجام شده است. پژوهش پیمایشی- توصیفی و از نوع وب سنجی است. جنسیت سردبیر، مدیر مسیول و اعضای هیات تحریریه نشریات معتبر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از طریق اطلاعات مندرج در وبگاه نشریه یا صفحه شخصی آنان گردآوری و ذخیره و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، علیرغم اینکه زنان همانند مردان از منابع با ارزش جامعه به شمار میروند و هم دوش آنان نقش عمدهای در توسعه پایدار دارند؛ اما تنها در 10 درصد نشریات نقش سردبیری و در 12 درصد نشریات جایگاه مدیر مسیولی را برعهده داشتند. همچنین در مجموع 8 درصد عضویت هیات تحریریه نشریات را شامل میشوند. این در حالی است که بیش از 90 درصد نشریات که با سردبیری زنان منتشر میشود دارای رتبههای بین المللی، الف و ب هستند و این امر میتواند نشان از توانایی زنان در اداره و مدیریت نشریات داشته باشد. در نهایت با تاکید بر یافتهها میتوان استدلال کرد، برای رفع بیعدالتی جنسیتی و مشارکت بیشتر زنان در افزایش قدرت نرم از بعد علم و فناوری، سیاست گذاری-های کنونی در این حوزه ناکافی به نظر میرسد.
Scientific productions and publications as one of the tools of science and technology diplomacy in scientific policy-making and its impact on the third layer of science and technology diplomacy (soft power) are important. Therefore, the present study was conducted to investigate the presence of women in managerial positions in the pillars of publications. The research is descriptive-survey and webometric. The gender of the editor, managing director and members of the editorial board of the prestigious journals of the MSRT was collected, stored and examined through the information contained in the journal's website or their personal page. The results showed that despite the fact that women, like men, are valuable resources of society and all of them play a major role in sustainable development; But only in 10% of the publications, they had the role of editor and in 12% of the publications, they held the position of responsible manager. They also make up a total of 8% of the editorial board. However, more than 90% of the publications published by women editors have international rankings, A and B, and this can show the ability of women in managing and managing publications. Finally, by emphasizing the findings, it can be argued that the current policies in this area seem to be insufficient to address gender inequality and increase women's participation in increasing soft power in terms of science and technology.
خلاصه ماشینی:
در نهايت با تأکيد بر يافته ها ميتوان استدلال کرد، براي رفع بيعدالتي جنسيتي و مشــارکت بيشتر زنان در افزايش قدرت نرم از بعد علم و فناوري، سياست گذاري هاي کنوني در اين حوزه ناکافي به نظر ميرسد.
ط بق نظريه ناي، قدرت نرم ، معادل مشــارکت و تعاون است (پيرويسي و شيرخاني، ١٣٩٨: ٦٨) و از اين ديدگاه ميتوان نيروي نهفته مشارکت زنان در توليدات و تصميم گيريهاي علمي را مورد بررسي و ارزيابي قرار داد.
بنابراين ، در مطالعه حاضر به بررسي سهم زنان در توليدات علمي و مشــارکت آنان در جايگاه تصميم گيرنده و ارکان علمي نشــريات به عنوان يکي از محمل هاي انتشــار توليدات علمي پرداخته شــده و به اين پرســش ميپردازد که "مشارکت زنان در تصدي مناصب مديريتي نشريات به منظور ارتقاء ديپلماسي کارآمد بعنوان يکي از مولفه هاي قدرت نرم به چه ميزان است ؟".
در اين راســتا ضرورت به کارگيري ظرفيت هاي انســاني بالقوه موجود در جامعه امري حياتي است و با توجه به ماهيت قدرت نرم (به عنوان لايه ســوم ديپلماســي علم و فناوري) و ســطح تأثيرگذاري در دنياي کنوني، بخشــي از جامعه که بايد در اين عرصه با تمام توان وارد شــوند، زنان هســتند (پيرويســي و شيرخاني، ١٣٩٨: ٦٩).
Lobl et al زنان در ترکيب اعضاي دبيران نشــريات به ويژه در حوزه علوم پزشــکي پرداخته شده است ؛ اما پژوهش هاي داخلي اندکي به بررســي سهم زنان به عنوان سردبير نشريات و همچنين به بررسي اهميت توجه به زنان در ســاختارهاي مديريتي حوزه هــاي علم و فناوري پرداخته اند.