چکیده:
نیما یوشیج شاعری است دردمند و دردآشنا که علاوه بر رنج و اندوه فردی و درونی، از دردهای جامعه نیز آگاه بوده است و آنها را در شعر خود، بازتاب می دهد. از سویی دیگر، در فضای شعر، بر زبان، ابزارها و تکنیکهای شاعرانه نیز تسلّط دارد. پژوهش حاضر با روشی تحلیلی-توصیفی به دنبال پاسخ به این پرسش است که نیما از کدام تکنیکها و تمهیدات زبانی و ادبی برای انتقال اندوه و تاثیرگذاری بر مخاطب شعر خود، استفاده کرده است. این بررسی نشان می دهد که نیما توانسته است با کاربست ابزارهای ادبی و زبانی، زمینة انتقال رنجها و تجربیات تلخ فردی، اجتماعی و فکری خود و جامعه اش را فراهم کند. او از منظر ادبی، تشبیهات، استعارات و به طور کلّی نظام ایماژی شعر خود را بیشتر بر تصاویر تیره و تلخ بنا نهاده است؛ چنانکه اجزای صور خیال در شعر او عموما اندوه زده هستند. نیما علاوه بر بعد ادبی و ساختن تصاویر تلخ و اندوه زده، با استفاده از برخی بازیهای زبانی و زمینه سازی در بستر موسیقیایی سرودههای خود، خواننده را به سمت فضایی اندوهناک سوق میدهد. شیوه بدیعی «تکرار» و گونههای آن، به کارگیری اوزان سنگین و آرام، استفاده از مصوّتهای بلند و بهره گیری آگاهانه از ترکیبات و واژگان اندوه زا، از تکنیکهای زبانی نیما در جهت ارائه و تجسّم مفهوم اندوه است.
Nima yushij is a pained and aware of Suffer Poet who, in addition to personal and inner suffering, is both aware of the pains of society, and is capable on the language, tools and poetic techniques. The present research by a descriptive-analytical method seeks to answer the question that Nima has used which linguistic and literary techniques and devices to transmit grief and influence the audiences of his poetry. This study shows that Nima has been able to use literary and linguistic tools to transfer the suffering and sombrous experiences of his own individual, social and intellectual and his community too. From a literary view point, he has based his similes and metaphors and generally imagery system on dark and bitter images; so the components of imagery in his poetry are generally sad, Furthermore Nima leads the reader to a sad atmosphere by using some language games and setting on the background of musical context of his poems. The novelty device of "repetition" and its types, the usage of heavy and calm metres, the usage of long vowels and the conscious use of sorrowful complexes and words, are Nima's linguistic techniques in order to present and visualize the concept of sorrow.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر صور خیال و ابزارهای بلاغی، زبان و نظام آوایی و موسیقیایی شعر نیز در انتقال مؤّثر مفاهیم متنوّع اعم از درد و رنج و ناامیدی و غیره به ذهن مخاطب اهمّیت بسزایی دارد؛ به عبارتی بازیهای زبانی (language games) و نوع استفاده از واژگان و حّتی شیوة به کارگیری آواها، واژه ها، ارکان و اوزان نیز در رساندن بهتر این پیام اندوه تأثیر دارد.
از یک سو، چنانکه پیشتر گفته شد دردمندی و اندوه بر اغلب سروده های او سایه افکنده است و از سوی دیگر، با تسّلطی که بر زبان شعر و اصول شاعری دارد، به کمک صور خیال نیرومند و تکنیک های ادبی مؤّثر، فضای اندوهناکی خلق میکند؛ به طوری که خواننده ناخودآگاه مقهور فضای تلخ و حزن انگیز شعر میشود و رنج و درد را ملموس تر و محسوس تر احساس میکند.
١-٢- پیشینۀ پژوهش برخی تحقیقات مشابه در این حوزه انجام شده است از جمله : تقی پورنامداریان در کتاب «خانه ام ابریست » (١٣٧٧) در پی تبیین سیر تحوّل شعر نیما از سّنت تا تجدّد بوده و مهم ترین اشعار او را از منظر زبان و تصویر، تحلیل کرده است ؛ اّا در آنجا، مبحثی که مستقیماً پیوند سبک شعری نیما را با اندوه بررسی کند نیامده است .