تأثیر مغان در نظام طبقاتی عصر ساسانیان مقاله

زمینه وهدف : دولت ساسانی با احیا و تقویت دین زرتشتی به آن جنبۀ رسمی ـ دولتی داد وروحانیان زرتشتی یک از نهادهای اساسی شاهنشاهی ساسانی شدند. روحانیان زرتشتی به‏عنوان نگهبان دین زرتشتی، همبستگی به سازمان‏های سیاسی و مقتدر کشور داشتند.پژوهش حاضر در صدد است تا به بررسی تاثیرمغان بر نظام طبقاتی عصر ساسانیان بپردازد.مواد وروش:این مقاله باروش توصیفی وتحلیلی به تجزیه وتحلیل روند تاثیر گذاری روحانیون زرتشتی وروابط اجتماعی جامعه ایرانی عصر ساسانی می پردازد.یافته ها: با وجود نفوذ موبدان زرتشتی در امور حکومتی و درون جامعه، دور از ذهن نیست که این طبقه در همۀ امور در روزگار ساسانیان اختیارات وسیعی داشتند در عصر ساسانیان که دین زرتشت بر تمام نقاط ایران مستولی شد، مغان پیشوایان این دین بودند.نتیجه گیری: اندیشۀ مغان بر دین زرتشتی سایه افکند در واقع، اندیشۀ دینی زرتشتی تبدیل به اندیشۀ مغان شد. در این دوره حرکت‏ها و جنبش‏‏های اجتماعی رخ داد که نشانگر این است که مردم به‏دنبال شرایط بهتری بودند. به‏دنبال همین مناسبات عادلانه جامعۀ ایران شیفتۀ اندیشۀ برابری‏‏طلبانۀ پس از ورود اسلام به ایران شد. بعد از این دوره، رکودی بر پیکرۀ سیاست این سلسله حاکم شد، آن‏گونه که دیگر دین زرتشتی در موقعیتی نبود تا در مقابل هجوم همه‏جانبۀ مسلمانان پایداری کند

يافته ها: با وجود نفوذ موبدان زرتشتي در امور حکومتي و درون جامعه ، دور از ذهن نيست که اين طبقه در همۀ امور در روزگار ساسانيان اختيارات وسيعي داشتند در عصر ساسانيان که دين زرتشت بر تمام نقاط ايران مستولي شد، مغان پيشوايان اين دين بودند. (117 :1375 بارزترين نمونۀ انتصاب به مقام هيربدي از سوي شاپور اول که همۀ اهرم هاي ديني را که به وزنۀ سياسي منتهي ميشدند به دست گرفت ، به وسيلۀ کرتير موبد انجام شد که در عهد شاپور هيربدي ساده بود و به روزگار جانشينان او تدريجا به عنوان نمايندة روحانيت کشور از حيث قدرت معارض ارادة پادشاه شد و به عاليترين مناصب ديني ارتقا يافت ؛ در واقع در رأس اتحاد دوگانۀ دين و دولت قرار گرفت . کسي که عقايد بيگانه را در ايران فرو مينشاند و سرکوب ميکند و در آن فکر است که آيين ملي را در تمام سرزمين هاي بيگانۀ متعلق به امپراتوري برپا سازد و درعين حال ، ديوپرستان ايراني و مرتدان را به جرگۀ پيروان خويش بازآورده ، ياغيان را ريشه کن کند (زنر، ١٣٨٧: ٥٤) براساس سنگ نوشتۀ کعبۀ زرتشت کرتير، ارتقاء مقام کرتير از هيربدي به موبدي دلالت بر اين دارد که موبدي مقامي برتر از هيربدي بوده است .