چکیده:
هر تمدن و از جمله تمدن اسلامی ؤلفههایی دارد که یکی از این مؤلفهها را می میتوان رکن اصلی، روح، قلب، موتور محرک یا همان «ایدههدایتگر تمدن» نامید. اما کدام مؤلفه تمدن اسلامی چنین جایگاهی دارد؟ روش اغلب مقالات برای پاسخ به این پرسش رجوع به مکتوبات تمدنپژوهان مسلمان و غیر مسلمان است. چنین رویکردی این سؤال را در ذهن ایجاد میکند که چرا به مکتوبات خالق تمدن اسلامی مراجعه نکنیم؟! قطعا خالق یک تمدن آگاهتر از دیگران به آن تمدن است. با چنین پیشفرضی، با رجوع به کتاب مکاتیب الرسول نامههای پیامبر اسلام، به عنوان بنیانگذار تمدن اسلامی، مبنا قرار گرفت و مؤلفههای اصلی تمدن اسلامی با توجه به فراوانی در متن مکاتیب الرسول استخراج شد، سپس از نگاه متن، زیرمتن و فرامتن مکاتیب، این مؤلفهها اهمیتسنجی شدند که چهار مؤلفه حائز بیشترین اهمیت بودند: محمد رسول الله6، شعائر اسلامی، شریعت اسلامی، اقتصاد اسلامی. سپس این چهار مؤلفه را بر ویژگیهای ایدههدایتگر عرضه کردیم که در نهایت «محمد رسول الله6» واجد تمام ویژگیهای ایدههدایتگر تمدن اسلامی شد. با توجه به اینکه ایدههدایتگر عامل ایجاد، پویایی و انسجام تمدن اسلامی است میتوان در تمدنسازی نوین اسلامی بر این مؤلفه تمرکز کرد.
Every civilization, including Islamic civilization, has elements that one of these components can be called the main pillar, soul, heart, driving engine or the "idea of the guide of civilization." But which component of Islamic civilization has such a position? The method of most articles to answer this question is to refer to the writings of Muslim and non-Muslim civilizations. Such an approach raises the question why not refer to the writings of the creator of Islamic civilization ?! Certainly the creator of a civilization is more aware of that civilization than others. With such a presupposition, referring to the book Makatib al-Rasool, the letters of the Prophet of Islam, as the founder of Islamic civilization, were taken as the basis and the main components of Islamic civilization were extracted according to the frequency in the text of Makatib al-Rasool. The components were evaluated, of which four components were the most important: Muhammad Rasoolullah 6, Islamic rituals, Islamic law, Islamic economics. Then we presented these four components on the characteristics of the guiding idea, which finally "Muhammad Rasoolullah 6" had all the characteristics of the guiding idea of Islamic civilization. Considering that the guiding idea is the factor of creation, dynamism and cohesion of Islamic civilization, we can focus on this component in modern Islamic civilization.
خلاصه ماشینی:
با اين توضيحات ، سؤال اساسي اين نوشتار آن است که ايده هدايتگر تمدن اسلامي از نگاه مکاتيب الرسول چيست ؟ پيش فرض ايـن پرسـش آن اسـت کـه پيـامبر اسـلام ص قطعـاً چشـم اندازي جهـاني يـا به عبارت ديگر تمدني جهاني براي اسلام ترسيم کرده اند و بر ماست کـه بـه تصـوير تمـدني پيامبرص دست بيابيم .
) ٥٠ ٧ شريعت اسلام ٤٢ ٨ دعوت به اسلام ٣٤ ٩ شهادت لا اله الا الله و محمد رسول الله ص ٢٥ ١٠ انذار و تخويف ٢٣ ١١ تبعيت از خدا و رسول ٢٢ ١٢ تقابل و عدم همراهي با کفار و مشرکين ١٨ ١٣ ايمان به خدا و رسول ١٧ ١٤ عدالت ١٥ (منبع : يافته هاي پژوهش ) کانديداهاي ايده هدايتگر با توجه به متن مکاتيب اکنون با توجه به فراواني هر مؤلفه ميتوان جايگاه و اهميت هرکدام از مؤلفه ها را با توجه بـه متن نامه ها تعيين کرد و به عبارت ديگر ميتوان اين فراواني را متغير مناسبي براي تعيـين ايـده هدايتگر دانست .
با اين بيان ميتوان گفت گزينه اصلي براي ايده هدايتگر تمدن اسلامي، در متن نامـه ها، محمد رسول الله ص است .
٦. شريعت اسلام يکي ديگر از مؤلفه هاي مورد توجه در نامه ها مبحث شريعت ، قوانين و احکام اسلامي است اين مؤلفه با رتبه ٧ و فراواني ٤٢ ميتواند يکي از گزينه هاي ايده هدايتگر باشد.