چکیده:
چکیده: در سالهای 1381و 1382 سه عدد پیکان آهنی در شرق دشت میانکوهی آسمان آباد به صورت اتفاقی توسط نگارنده یافت شدکه بررسیها نشان میدهد متعلق به دورۀ اشکانی- ساسانی هستند. در این مقاله این سه داده از ابعادمختلف مورد بررسی قرار گرفتهاند. با توجه به اینکه در دورههای مذکور ساختار کمانها دچار دگرگونی اساسی شده، بر کارآیی و عملکرد آنها تأثیر داشته است. به طوریکه این سلاح نقش عمدهای در نبرد، بزم و شکار آن دوران ایفا نموده است. در این مقاله تاریخچه، ساختار کمانهای ایرانی، اهمیت، جایگاه وگاهنگاری ونتایج این دادهها مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
١٩٧٣١٩٦,Bernard)پالميرا(,Colledge١٩٧٩,Browning;١٩٧٦) و شهر کارواني دورا اروپوس در دل صحراي سوريه شواهد فراواني از تيراندازي و استفاده از کمان در طي کاوش هاي باستان شناسي به دست آمده که شامل تکه هايي از کمان که از بخش استخواني ساخته شده است .
اين عوامل براي دستيابي به سلاحي کارا و با قدرت مناسب و عمق کشش مورد توجه بوده اند که به تير انداز و کماندار امکان ميداده تا در هنگام تيراندازي موقعيت و وضعيت مناسبي داشته باشد(١٩٩٠,James) و در حالت هاي مختلف بر روي اسب يا پياده تير اندازي کند.
در ساختن کمان ايراني سعي ميشد که قسمت هاي شاخي را در داخل و مواد ديگر را در روي آن قرار دهند و براي استقامت و کشش بيشتر آن در درون قسمت هاي شاخي روده گر به بکار ميرفته است ، قسمت هاي مختلف اين اسلحه عبارت از خود کمان ( که از چوب مخصوص درست ميشد) وزه مر بوطه بوده است که از ريسمان و يا از رگ حيوانات مخلوط با ابريشم تابيده شده ساخته شده بود.
اين سلاح در تفريح و بزم شکار کارايي خود را نشان داد و شکار با تير و کمان در حال تاخت با اسب از ورزش ها و تفريحات مورد علاقه شاهان و بزرگان شد که از دوره اشکاني و ساساني و ديگر ادوار تصاوير زيادي به صورت حجاري وغيره به ما رسيده است .
اين سه پيکان که هرکدام از آنها از نظر شکلي با هم يکسان نيستند، در بخش شرقي دشت ميانکوهي آسمان آباد و دامنه هاي آن به صورت اتفاقي به دست آمده اند.