ارزیابی کیفیت ترجمه قرآن کریم براساس راهبرد «جبران» وینی و داربلنه؛ مورد پژوهی ترجمه مکارم شیرازی، الهی قمشه‌ای و صادقی تهرانی از سوره یوسف مقاله

آموزش زبان، ادبیات و زبان شناسی شهریور 1401 - شماره 10 (‎26 صفحه - از 42 تا 67 )

کلیدواژه ها: وینی و داربلنه ارزیابی کیفیت ترجمه قرآن راهبرد جبران ترجمه مکارم شیرازی الهی قمشه ای و صادقی تهرانی سوره یوسف Vinay and Darbelnet Surah Yusuf Evaluating the Quality of Quran Translation Compensation Strategy Translation by Makarem Shirazi Elahi Qomsheai and Sadeghi Tehrani قمشه‌ای یوسف جبران مکارم شیرازی ترجمه مترجم راه‌برد

fa en

چکیده:

انتقال صحیح پیام به مخاطب در متون حساس دینی، ضرورت ویژهای دارد. مقاله حاضر کوشیده است با توجه به اهمیت این امر و نیز ضرورت پرهیز ترجمه از اظهارنظرهای شخصی، به ارزیابی ترجمه قرآن بپردازد. به عبارت دیگر هدف پژوهش، ارزیابی شیوه انتقال پیام در قرآن با نظر به پیامدهای آن می‌باشد. الگوی نظری این پژوهش، راهبرد «جبران» است که وینی و داربلنه از آن به عنوان راهبرد انتقال پیام یادمی کنند و تاکنون به طور مجزا در ارزیابی ترجمه‌ها مورد استفاده قرار نگرفته است. جبران تلاش برای انتقال پیامی است که درک آن برای خواننده دشوار است و با بازآفرینی، افت تاثیر متن مبدا را در مخاطب مقصد کاهش می‌دهد. به این معنا که مترجم با افزودن عناصری، به جبران آن چه در جایی از متن ترجمه کاهش یافته است، می‌پردازد. داده‌های پژوهش حاضر را آیاتی از سوره یوسف با ترجمه مکارم، قمشهای و صادقی شکل می‌دهد. روش پژوهش نیز توصیفی-تحلیلی است به این صورت که پس از ذکر نمونه‌هایی از سوره موردنظر و توصیف نوع جبران صورت گرفته در آن‌ها (الزامی یا اختیاری)، کارآمدی استفاده از این راهبرد و پیامدهای اعمال آن تحلیل و ارزیابی خواهدشد. در پایان پژوهش پس از بررسی نمونه‌ها مشخص شد که جبران انجام شده توسط مترجمان، بیش از آن که الزامی باشد، اختیاری بوده است. در خصوص کارآمدی جبران‌ها باید گفت که بیشتر جبران‌های الزامی صورت گرفته، کارآمد بوده اما به طور تقریبی نیمی از جبران‌های اختیاری کارآمدی مطلوبی نداشته است. همچنین بسامد بالای جبران‌های اختیاری، نشانگر آن است که مترجمان در متن ترجمه تصرف داشتهاند و اعمال نظر آنان خصوصا قمشهای، کاملا در ترجمه مشهود است.

خلاصه ماشینی:

به عبارت ديگر اين پژوهش در نظر دارد به تحليل و ارزيابي ترجمه آياتي بپردازد که مترجم به منظور انتقال بهتر پيام به مخاطب ، از راهبرد جبران بهره گرفته است . داده هاي پژوهش حاضر از سوره يوسف با نظر به ترجمه سه مترجم يعني مکارم شيرازي، الهي قمشه اي و صادقي تهراني گردآوري شده است . همان گونه که در پيشينه تحقيق نيز مشاهده ميشود، پژوهش هايي که با با بهره گيري از الگوي مورد نظر به ترجمه قرآن پرداخته اند، تعداد کمي دارند؛ حال آن که با توجه به اهميت ترجمه صحيح قرآن ، ضرورت پرداختن به ارزيابي ترجمه هاي آن با نظريات کارآمدتر مطرح خواهد بود؛ اما نکته مهم تر آن که تاکنون هيچ پژوهشي به طور مستقل ، از نظرگاه فرآيند جبران به ترجمه متون ننگريسته و اين در صورتي است که راهبرد انتقال پيام در ترجمه متون ، خصوصا متون ديني، اهميت ويژه - اي دارد. به همين دليل و براي رساندن پيام ، مکارم شيرازي و الهي قمشه اي با افزودن صفتي به کلمه (أرض ) با راهبرد جبران اختياري، منظور از آن را سرزميني دوردست دانسته اند که مقبول است و مترجم ديگر به اين نکته توجه نکرده ولي دردريافت پيام خللي واردنشده است . . اين آيه به داستان مراوده اشاره دارد و منظور از کلمه (الأبواب ) همان درهايي است که کاملا قفل و بسته شد؛ ليکن صادقي تهراني با جبران اختياري منظور از ابواب را اين دانسته که همسر عزيز جلوي تمام عذر و بهانه هاي يوسف را گرفت که چنين معنايي کاملا تفسير به رأي است و ما شاهد تغيير معنا در اين ترجمه هستيم .

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود