کدهای اخلاقی رهبری آموزشی بر اساس آموزه‌های نهج‌البلاغه مقاله

نویسنده: نجفی، اسیه ؛ غفاری، ابوالفضل ؛ قنبری، بخشعلی ؛

پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی پاییز 1401 - شماره 56 ، ب (وزارت علوم/ISC (‎22 صفحه - از 259 تا 280 )

کلیدواژه ها: رهبری اخلاقی کدهای اخلاقی رهبری آموزشی ارتباط چهارگانه ساحت‌های چهارگانه نهج‌البلاغه نهج البلاغة القیادة التعلیمیة القیادة الاخلاقیة الاتصال الرباعی القواعد الاخلاقیة المجالات Fourfold Communication Fourfold Fields Balagha Ethical Leadership Ethical Codes Nahj ol Educational Leadership هـا بـا ارتباطات بـه خدا پژوهش

fa ar en

چکیده:

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی کدهای اخلاقی رهبری آموزشی بر اساس آموزه‌های نهج‌البلاغه می‌باشد. برای دست‌یابی به این هدف، از روش پژوهش اسنادی با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا بهره گرفته شد. با مراجعه به متن اصلی نهج‌البلاغه و شرح و تفسیر علامه جعفری، مکارم شیرازی، و قنبری و بر مبنای الگوی ارتباط‌های چندگانه مبتنی بر ساحت‌های مختلف عقل و معرفت، گفتار، اراده، روان و کردار مهم‌ترین نکات کلیدی، اصول، مؤلفه‌ها و سپس کدهای اخلاقی ناظر به آن شناسایی و استخراج شدند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، مهم‌ترین اصول رهبری اخلاقی را در یک محیط آموزشی می‌توان حول محور ایمان به خدا، تقوای الهی و توکل به خداوند در ارتباط با خدا؛ خودشناسی، بینش و بصیرت، کمال طلبی، دوری از خودپسندی و خودبینی، خردورزی و علم‌آموزی و یادگیری مستمر در ارتباط با خود؛ قدرشناسی، دوراندیشی، شایسته‌سالاری، اکرام و احترام دیگران، ظرفیت‌سازی و توسعه در ارتباط با دیگران و در نهایت شناخت دنیا و بهره‌مندی از فرصت دنیا و درعین‌حال عدم گرایش به آن در ارتباط با طبیعت معرفی کرد. ذیل این اصول، کدهای اخلاقی به توضیح بایدها و نبایدهای اخلاقی برای یک رهبر آموزشی (مدرسه) اشاره دارند.

الهدف الريیسی من هذا البحث هو التعرف علی القواعد الاخلاقیه للقیاده التعلیمیه بناء علی تعالیم کتاب نهج البلاغه. لتحقیق هذا الهدف، تم استخدام اسلوب البحث الوثايقی باستخدام تقنیه تحلیل المحتوی. بالرجوع الی النص الاصلی لکتاب نهج البلاغه و تشریح و تفسیر العلامه الجعفری و المکارم الشیرازی و القنبری، واستنادا الی نموذج العلاقات المتعدده القايمه علی مجالات مختلفه من العقل والمعرفه والکلام والاراده والنفس والسلوک، تم استطلاع و استخراج اهم النقاط الاصلیه والمبادي والمکونات ثم القواعد الاخلاقیه المشرفه الیها. بناء علی النتايج التی تم الحصول علیها، یمکن ان تتمحور اهم مبادي القیاده الاخلاقیه فی بیيه تعلیمیه حول الایمان بالله والتقوی الالهیه والتوکل علی الله فی ما یتعلق بالله ؛ معرفه النفس والعقیده والبصیره وطلب الکمال والتجنب عن العجب والانانیه والتعقل و طلب العلم وتعلم المعارف بصوره مستمره فیما یتعلق بنفس ذاته ؛ التقدیر والبصیره العمیقه والجداره واکرام واحترام الاخرین وبناء القدرات والتنمیه فیما یتعلق بالاخرین وفی النهایه معرفه الدنیا والاستفاده من فرصه الحضور فی الدنیا وفی نفس الوقت عدم المیل الیها فیما یتعلق بالطبیعه. بموجب هذه المبادي، تشیر القواعد الاخلاقیه الی شرح ما یجب فعله وما یجب تجنبه فی ساحه الاخلاق لقايد تعلیمی)للمدرسه(.

خلاصه ماشینی:

Professional Standards for Educational Leaders ٢٦٠ سال سيام | شماره نجاه و ششم | اييز ١٤٠١ جامعه اي بنا به تفاوت هاي ارزشي ، اعتقادي و فرهنگي مـي توانـد متفـاوت مطـرح شـوند (بـاقري و همکاران ، ١٣٨٩)؛ زيرا اخلاق ناظر به مسائل بومي و منطقه اي است و مسلما اصول و قواعد اخلاقي خاصي مي طلبد؛ لذا اخلاق حرفه اي سازماني در هر جامعـه اي نـاگزير از وابسـتگي بـه فرهنـگ آن جامعه است (عاملي ، ١٣٨٨؛ جعفرياني و يازرلو، ١٣٩٤). عباسـي بختيـاري (١٣٩٠) در پژوهشـي بـا عنـوان «بررسـي شـاخص هـاي اخـلاق حرفـه اي در آموزه هاي اسلامي به عنوان مبناي فرهنگي اشتغال » با مروري بر نهـج البلاغـه نشـان داد کـه الگـوي رفتار ارتباطي حاکم بر سيره امام علي (ع ) و نيز الگوي رفتاري که ايشـان بـه کـارگزاران خـود در مديريت ، نظارت و اجرا توصيه مي کردند، قاطعيت در مفهوم جديد روان شـناختي اسـت و بـر ايـه خدامحوري و کمال طلبي مي باشد در مقابل ديدگاه غربي بر ايه انسان محوري و مصلحت انديشـي است . اين کتاب گران قـدر مبنـاي کـار در ايـن پـپژوهش مي باشد که در کامل ترين حالـت امکـان اسـتخراج کـدهاي اخلاقـي رهبـري آموزشـي بـر مبنـاي نشريات علمي دانشگاه جامع امام حسين (عليه السلام ) ٢٦٧ ارتباطات چهارگانه (ارتباط باخدا، با ديگران ، با خود و با طبيعت ) در نج ساحت عقـل و معرفـت ، روان ، اراده ، گفتار و کردار فراهم نموده است .

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود