چکیده:
فرهنگ ماهیتی فرایندی دارد که پارادوکس ثبات و پویایی را همواره در خود دارد و در فرایند زمان متأثر از
محیط اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در حال تحول است. فرهنگ در محیطهای فوق بازتاب می یابد و به صورت
رویدادها و پدیده های نوظهور، در جامعه نمایان می شود. پیشرفت نیز فرایند تغییرات همه جانبه است که به
تحول در چهارچوبهای ذهنی، حوزه های ارزشی و ساختارهای نهادی جامعه منتهی می شود و پیامدهای آن در
آثار به هم پیوستۀ تغییرات در قلمروهای گوناگون فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به توسعۀ انسانی می انجامد.
ملزومات و پیامدهای چنین تغییراتی سبب می گردد تا از یک سو پیشبینی و شناسایی پدیده های نوظهور و آثار
آنها و از سوی دیگر پردازش، مدیریت و بهره برداری آنها به منظور مدیریت اثربخش و کارآمد فرایند پیشرفت
ضرورت یابد. پدیده های نوظهور، پدیده های نوآیند، پویا و تحولآفرینی می باشند که نظام ها و نظم های فرهنگی،
اجتماعی و سیاسی را تحت تأثیر قرار میدهند و تغییرات اجتناب ناپذیری را در گسترۀ زمانی حال و آینده
موجب می شوند. مسأله نیز از ابعاد مختلفی قابل بررسی است؛ از مسأله یابی در خصوص ماهیت و چگونگی
شکلگیری پدیدههای نوظهور آغاز و به چگونگی مدیریت و بهرهبرداری از این پدیدهها در پیشرفت ایران اسلامی
منتهی می گردد. لذا در مقالۀ حاضر سعی گردیده است تا ماهیت این پدیدههای نوظهور فرهنگی، اجتماعی و
سیاسی، چگونگی شکل گیری و ظهور آنها، چگونگی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آنها بر/ از یکدیگر، تأثیر و نقش
آنها در پیشرفت ایران و نحوۀ پردازش، مدیریت و بهرهبرداری آنها مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. پاسخگویی به
این مسأله مستلزم مطالعات آینده پژوهی در حوزه فرهنگ و رویدادها و روندهای فرهنگی است. بطوریکه پایش و
دیده بانی دقیق تمامی روندهای جزئی و کلان در لایههای زیرین یا بالایی و نیز شناخت پیشرانها و بسترهای
پدیده برای درک صحیح از جریان فرهنگی امروز و داشتن دید نسبت به فرهنگ آینده مهم و لازم است تا بتوان
با واکاوی منشأ فکری و گفتمانی پدیدههای نوظهور فرهنگی، نقش و کارکرد سیاسی اجتماعی فرهنگ در آیندۀ
جامعه را تبیین کرد و رفتاری معطوف به هدف در رویارویی با پدیده ها داشت.