چکیده:
جهاد از مفاهیم اصلی و غیر قابل انکار در دین مبین اسلام است و خداوند متعال برای جهادگران خود اجر و ثوابی بی نظیر در
نظر گرفته است، متاسفانه در مباحث توسعه و پیشرفت امروزه کمتر نگاه علمی و دقیقی به مفهوم جهاد شده است، و جهاد
امروزه به عنوان یک ضد ارزش معرفی گردیده است، در این چارچوب است که متاسفانه تفاسیر غلط از مفهوم آن موجب
عملیاتهای خرابکارانه و ناشایسته در دوران اخیر شده است، میتوان امید داشت با نگاه دقیق به جهاد، آنرا به عنوان یکی از
یاپه های ارزشمند برای توسعه و پیشرفت قلمداد کرد. این مقاله در پی بررسی تطبیقی مفهوم جهاد در اندیشه امام خمینی و
منادیان گروههای جهادی است و قصد دارد به این سوال پاسخ دهد که : جهاد در اندیشه حضرت امام خمینی و رهبران
جهادی چه تفسیر می شود و چه رابطه با پیشرفت دارند؟
این تحقیق با روش اسنادی و کتابخانهایی به این نتجه رسیده که جهاد از منظر امام خمینی از دو منظر عرفانی و فقهی قابل
بررسی است، امام خمینی تحت مشرب عرفانی خود جهاد اکبر را جهاد با نفس دانسته و آنرا سنگ بنای اولیه پیروزی و
پیشرفت برای انسان در تمام مراحل زندگی معرفی میکند، در دیدگاه فقهی امام خمینی جهاد به دونوع ابتدایی و تدافعی
تقسیم بندی و برای هر یک از آنان شرایط و ویژگیهایی معرفی میگردد، اما از نگاه رهبران جهادی مفهوم جهاد به عنوان
ابزاری تلقی میشود که برای پیشرفت و مقابله با عقب ماندگی جوامع خود تفسیر میشود. رهبران گروههای جهادی با
ایدئولوژیک کردن جهاد آنرا به صورت استراتژی نظامی برای رسیدن به اهداف خود تفسیر میکنند و حدود و مرز آنرا در
اسلام از بین بردهاند. علت برداشت متفاوت این گرو هها از جهاد را میتوان در اثر متغیرهای اجتماعی، سیاسی دانست. پس
میتوان گفت که رابطه جهاد و پیشرفت از دو منظر ایجابی یعنی خلق انسانی که به دنبال پیشرفت و تکامل است و از دیدگاه
سلبی به معنای از بین بردن عواملی که مانع پیشرفت و تکامل انسان شده اند را تفسیر نمود.