حقیقت عرفانی دعا و اجابت از دیدگاه ابن‌عربی با تکیه بر فتوحات و فصوص مقاله

خواستن, زاییدة نیاز و در بطن خود آبستن توجه به عامل برآورندة نیاز است. و زندگی روزمرة آدمی همراه بسیاری از نیازمندی‌هاست. از نظر ابن‌عربی توجه انسان به خداوند و ابراز نیازمندی به او حقیقت دعا را تشکیل می‌دهد و اجابت قطعی دعا در آیات و روایات تنها ناظر به این مقدار است که مقوّم ماهیت دعاست. اما اجابت خواستة داعی که پس از این توجه بیان می‌شود. بیرون از حقیقت دعا و مشروط است. دو شرط اساسی اجابت این است که به‌مقتضای مصلحت داعی و مطابق قضا و قدر الهی باشد. این‌عربی با توجه به حقیقت دعا و محوریت این دو عامل در خواستة بیرون از ماهیت دعاء اجابت را به لبیکی. اجابت عین. اجابت بدل و اجابت بطیء و سریع تقسیم کرده است. در نظام عرفانی این‌عربی, دعا رشتة اتصال نمود و پود. تامین‌کنندة آرامش دنیوی و سبب دریافت فیوضات از منبع فیض است. و از جمله شرایط اجابت. توجه تام به خداوند. طهارت ظاهر و باطن, اضطرارء توسل و انقیاد در برابر اوست. ابن‌عربی بر پایة فهم عمیق از دین و دست یافتن به مراتب شهود عرفانی» به‌خوبی از حقایق مربوط به دعا پرده پرداشته است. در این مقاله پس از تحلیل آراء او دربارة ماهیت دما و اقسام آن. حقیقت و اقسام اجایت. آداب و شرایط اجابت به این‌دست سوالات پاسخ داده‌ایم که پا وجود وعدة اجابت قطعی از سوی خداوند ایا دعایی هست که اجابت نشود؟ چرا برخی دعاها اجابت نمی‌شوند؟ دلیل اجابت عاجل و آجل دعاها چیست؟ دعاکننده چه و چگونه بخواهد تا خواسته‌اش قرین اجابت باشد؟