چکیده:
نگاهی گذرا به سابقه نظام آموزشوپرورش کشور و توجه به پژوهشهای انجامشده در این زمینه، بیانگر این واقعیت است که آموختههای عملی و نظری حاصل از این آموزشها در جهت پرورش شهروند حرفهای، با واقعیتهای موجود در خصوص شهروندی حرفهای کشورهای پیشرفته جهان، تفاوت دارد. از طرفی دیگر، امروزه ارتقاء و توسعه شهروندی حرفهای در آموزشوپرورش، بهعنوان یکی از مهمترین اجزاء زیرساختهای مدیریتی، مورد توجه و تأکید فراوان قرار گرفته است. از اینرو پژوهشهای مختلفی در مورد تربیت شهروندی حرفهای، به انجام رسیده که نتایج متفاوتی در پی داشته است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد و مؤلفههای شهروندی حرفهای در نظام آموزشوپرورش است. این پژوهش، با رویکرد کیفی و با استفاده از روش مرور روشمند، اجرا شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل مطالعههای انجامشده در زمینه شهروند حرفهای در آموزشوپرورش، در بازه زمانی سالهای 1390 تا 1401 که در تارنماها و فصلنامههای معتبر، به چاپ رسیده بودند، است. بر این اساس، تعداد بیستوپنج سند علمی معتبر، با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند نظری، بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای تحلیل یافتهها از روش کدگذاری باز و محوری، استفاده شده است. بر اساس یافتههای پژوهش، شهروند حرفهای، شامل سیودو مؤلفه و چهارده بُعد است؛ بنابراین پیشنهاد میشود سازمان آموزشوپرورش، برای تربیت شهروندی حرفهای به دانشآموزان، به مسائل آموزشی، خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی آنها توجه ویژهای داشته باشد.
A brief look at the history of the country's education system and attention to the researches conducted in this field show the facts that the practical and theoretical learnings from these trainings for the training of professional citizens are in line with the existing facts regarding the professional citizenship of the advanced countries of the world. it is different. On the other hand, nowadays, promotion and development of professional citizenship in education and training, as one of the most important components of management infrastructures, has been given a lot of attention and emphasis. Therefore, various researches have been conducted on professional citizenship training, which have resulted in different results. Therefore, the aim of the current research is to identify the dimensions and components of professional citizenship in the education system. This research was carried out with a qualitative approach and using a systematic review method. The statistical population of this research includes the studies conducted in the field of professional citizen in education between 1390 and 1401, which were published in reliable websites and quarterly journals. Based on this, 25 authentic scientific documents were selected as the research sample using the theoretical purposeful sampling method. In order to analyze the findings, the open and axial coding method was used. According to the research findings, professional citizen includes 32 components and 14 dimensions. Therefore, it is suggested that the education and training organization pay special attention to their educational, family, cultural and social issues in order to educate students for professional citizenship.
خلاصه ماشینی:
آنهـا معتقدنـد چـون مدرسـه بعـد از خانـه ، دومـين محيطـي اسـت که کودکان و نوجوانـان قسـمت اعظـم وقـت خـود را در آن سـپري مـي کننـد و نقـش مهمـي در رشـد شخصـيت و انتقـال دانـش و مهـارتهـاي زنـدگي بـه آنهـا دارد، در نتيجــه آشــنايي بــا شــهروند و شــهروندي نيــز از جملــه مهــارتهــايي اســت کــه در مدرســه بايــد آمــوزش داده شــود و دانــش آمــوزان ردههــاي مختلــف تحصــيلي، بايــد حقــوق، تکــاليف و مســئوليت هــاي شــهروندي را در مدرســه فرابگيرنــد.
در اکثـــر کشـــورهاي توســعه يافتــه و برخــي کشــورهاي درحــالتوســعه ، برنامــه هــاي تربيــت شــهروندي، در نظام تعلـيم و تربيـت مـورد توجـه قـرار گرفتـه اسـت ؛ بنـابراين شـهروند حرفـه اي، بـه مشــارکت فعــال در جامعــه و اعمــال حقــوق شــهري، سياســي و اجتمــاعي از طريــق مشارکت فعال در سـطح ملـي و بـين المللـي، دلالـت دارد، کـه ايـن خـود، دربرگيرنـده دانــش و فهــم از حقــوق ســاختارها و رويــه هــاي مــردمســالارانه و اجتنــاب از اعمــال تبعـيض بـراي افـراد و گـروههـاي خـاص اسـت .
مطالعـه هـاي متعـددي ادعـا مـي کننـد کـه آمـوزش و تربيـت شـهروندي، هنـوز بايـد به عنـوان يکـي از مهـم تـرين مفـاهيم چهـارچوبهـاي رسـمي نظـام آموزشـي در نظـر گرفته شود؛ بـه بيـان ديگـر، تربيـت شـهروندي، قسـمتي از برنامـه درسـي ملـي همـه کشــورها اســت کــه از طريــق ســه رويکــرد عمــده، بــه عنــوان يــک موضــوع مســتقل ، به عنوان بخشي از يـک موضـوع يـا حـوزه يـادگيري و هـم چنـين يکـي از ابعـاد برنامـه درســي در مــدارس، انتقــال داده مــي شــود و عمــدتا ترکيــب ايــن رويکردهــا مــورد استفاده قرار مي گيرد (محمدي و همکاران، ١٣٩٦، ص ٨٦).