چکیده:
هدف پژوهش حاضر دستیابی به میزان طرح مقولات سیاست اجتماعی در کتاب های درسی، نوع شناختی که این کتب از سیاست اجتماعی به دانشآموزان میدهند و پاسخدهی به این سوال است که چه اصول و رهیافتی رسمی از سیاست اجتماعی در این کتابها وجود دارد. بدین منظور، به تحلیل محتوای کتابهای فارسی دوره ابتدایی به لحاظ مقولات سیاست اجتماعی و میزان ارتباط آنها با گروههای هدف و نهاد اجتماعی خانواده پرداخته شده است. برای اعتباربخشی به کار ، تمام کتابهای راهنمای معلم (فارسی) سالهای اول تا پنجم ابتدایی بررسی دقیق شدهاند. بر اساس یافتههای تحقیق، در کتابهای فارسی ابتدایی، فصولی با عناوین نهادها، بهداشت، دانشمندان و محیط زیست توانستهاند به نهاد خانواده، مدرسه و موضوعات آموزشی، بهداشتی و برخی مسائل مرتبط با محیط زیست بپردازند؛ اما دربارۀ سیاست اجتماعی به صورت منسجم و هدفمند در کتابها بحث نشده و به ارتباط و انسجام موضوعات مختلف سیاست اجتماعی و تاثیر متقابل آنها بر یکدیگر اهمیتی داده نشده است. همچنین موضوعاتی چون همدلی و همدردی با نیازمندان و کمک به مظلومان در کتابها تحت عناوین مختلف آمدهاند. در کل، موضوعات سیاست اجتماعی در چارچوب تبلیغ فردگرایی و آزادی فردی و با رهیافتی فردگرایانه به دانشآموزان معرفی شدهاند. به نظر میرسد اصل انتخاب فردی در موضوعات مختلف اجتماعی، رهیافت رسمی سیاست اجتماعی مطرح شده در کتابهاست که معنایی اخلاقی، معنوی دارد و بایدها و نبایدهای ارزشی را دربرمیگیرد.
ABSTRACT The present study aims atinvestigating the designinglevel of social policy issues in textbooks and determiningthe kind of cognitions these books tend to convey to students with respect to social policy. The study also answers the question of “what principles and formal approaches to social policy are there in the textbooks” . For this reason, the contents of Persian textbooks of elementary schools in Iran were analyzed to find the degree of their relationships with target groups and social institution of the family . To validate the procedure, all Persian textbooks of elementary schools, including the teacher's guide, were accurately investigated. The results show that, chapters entitled“institutions, health, scientists, and environment”have been able to deal withthe issues intended in the titles, but not successful withthe targeted social policy and the relevance and coherence of different social policy issues and their mutual influence on each other . Moreover, issues such as empathy and sympathy with the poor and assisting the oppressed are come into view under various titles in the textbooks. In general, social policy issues are introduced to students in the context of promoting individualism and personal libertyand most probably this is done with an individualistic and nonconformist approach.It seems that the preceptand doctrine of personal choice in various social issues have been presented witha formal approach to social policy. This must be taken into account that the sense of moral and spiritual values, including dos and don'ts, are taking effect in school textbooks.
خلاصه ماشینی:
بنابراين ، اصطلاح سياست اجتماعي علاوه بر اشاره به اصول علمي و مطالعات دانشگاهي به اقدامات جمعي در جهان واقعي مرتبط است و براي توصيف همه برنامه هايي به کار مي رود که هدفشان بهبود رفاه انساني و نيز برآورده کردن نيازهاي انساني در زمينۀ موضوعات آموزش ، بهداشت ، مسکن ، اشتغال ، مراقبت محله اي و محيط زيست است (بلک مور، ١٣٨٥: ٣٠٤).
سياست آموزش سياست سياست اشتغال بهداشت م وضوعات سياست اجتماعي سياست سياست محيط مراقبت زيست محله اي سياست مسکن نمودار ١: موضوعات سياست اجتماعي در دسته بندي ديگر، که بر اساس گروه هاي هدف انجام مي شود، سعي در مطالعه اين مطلب است که موضوعات سياست اجتماعي ، که در دسته بندي اول مطرح شد، چه ميزان د ارتباط ب هر يک ا گروه هاي هدف کودکان جوانان سالمندان زنان مهاجران و معلولين در کتب درسي نمود مي يابد (به تصویر صفحه مراجعه شود)نمودار٢: گروه هاي هدف سياست اجتماعي ا ميان نهادهاي اجتماعي تنه ب نها خانواده پرداخت مي شود.
يافته هاي پژوهش در ده کتاب فارسي مقطع ابتدايي ١٧٢٣ مورد وجود داشته که در آنها به مقوله هاي سياست اجتماعي اعم از اشتغال ، آموزش ، بهداشت ، محيط زيست و مسکن توجه شده است .
مسکن مقوله مسکن برحسب گروه هاي هدف در کتاب هاي فارسي دوره ابتدايي ٩٢ مورد مطرح شده است که ٨٨ مورد آن (٩٥/٦ درصد) در تصاوير و تنها ٤ مورد در متن درس ها آمده است ( مانند اشاره به مسکن در عنوان به خانه ما خوش آمدي و توجه به وسايل خانه در نگاره ١ بخوانيم سال اول ).