چکیده:
هدف این پژوهش بررسی سیر ایجاد مدارس زنان، در قالب ایجاد دبستانهای نسوان در دوره مشروطه و در فاصله زمانی سالهای 1324 ق/ 1285 ش تا 1330 ق/ 1291 ش است. بررسی این موضوع نه تنها از جهت رخداد آن در دوره زمانی مشروطه به عنوان نخستین دوره تجربه های مدرنیزه شدن آموزش و پرورش در ایران، بلکه به لحاظ ایجاد مدارس دخترانه، نقش نامه نگاریهای زنان در مطبوعات این دوره در رابطه با مسئله حق تحصیل زنان و طرح آن به صورت مطالبه های اجتماعی اهمیت دارد. در این دوره همچنین، حضور فعال اجتماعی زنان برای نخستین بار به شکل شبه صنفی آغاز شده است و زنان به مطرح کردن درخواستهای اجتماعی خود پرداخت هاند که در این بین ایجاد مدارس برای دختران اصلیترین مطالبه اجتماعیِ زنانِ ایرانی بوده است. این پژوهش که به روش اسنادی با تکنیک تحلیل محتوا گردآوری شده است، به ثمر رسیدن تلاش اجتماعی و احقاق حقوق اجتماعی زنان را نشان م یدهد. تلاشی که با گذشت کمتر از یک دهه از طرح آن در مطبوعات عصر مشروطه، منجر به ایجاد مدارس دخترانه در شهرهای متفاوت ایران گردید که بر آن اساس، دختران نیز مانند پسران از حق آموزش و پرورش برخوردار شدند.
The purpose of this research is to investigate the process of establishing women's schools, in the form of establishing female primary schools during the constitutional period and between 1324 AH/1285 AH to 1330 AH/1291 AH. Examining this issue not only in terms of its occurrence in the constitutional period as the first period of education modernization experiences in Iran, but also in terms of the establishment of girls' schools, the role of women's writings in the press of this period in relation to the issue of women's right to education and Its design is important in the form of social demands. Also, in this period, women's active social presence has started for the first time in the form of a quasi-union, and women have begun to raise their social demands, in the meantime, the establishment of schools for girls has been the main social demand of Iranian women. This research, which has been compiled by documentary method with content analysis technique, shows the fruition of social efforts and the realization of women's social rights. An effort that, less than a decade after it was proposed in the press of the constitutional era, led to the establishment of girls' schools in different cities of Iran, on the basis of which, girls also enjoyed the right to education like boys.
خلاصه ماشینی:
بررسي اين موضوع نه تنها از جهت رخداد آن در دورة زماني مشروطه به عنوان نخستين دورة تجربه هاي مدرنيزه شدن آموزش و پرورش در ايران ، بلکه به لحاظ ايجاد مدارس دخترانه ، نقش نامه نگاري هاي زنان در مطبوعات اين دوره در رابطه با مسئلۀ حق تحصيل زنان و طرح آن به صورت مطالبه هاي اجتماعي اهميت دارد.
مخالفان تأسيس مدارس دخترانه نه تنها به انتقادهاي لفظي بسنده نمي کردند، بلکه مخالفت خود را در عمل نيز به ابراز کردند و زنان در اين راه با چالش هايي مواجه شدند، لذا در اين مقاله تلاش بر اين است تا نقش مطالبات جامعه شناختي زنان را در تشکيل مدارس جديد و آموزش دختران در عصر مشروطه ، به عنوان نخستين دوره اي که از نظر قانوني به زنان ، حق تحصيل داده مي شود بررسي کنيم .
در اين بين سؤال هايي را که مي توان مطرح نمود عبارت اند از: نخستين مدارس دخترانه در ايران در چه دوره اي شکل گرفته اند؟ چه کساني در ايجاد انگيزه در نسوان ايراني براي ايجاد مدارس دخترانه مهم ترين نقش را داشته اند؟ آيا مي توان اصلي ترين مطالبۀ اجتماعي زنان در مطبوعات دورة مشروطه را مسئلۀ آموزش و پرورش دختران دانست ؟ و اگر پاسخ مثبت است ، زنان تا چه مقدار به اين هدف خودشان رسيده اند؟ اين پژوهش به روش اسنادي و با استفاده از دو تکنيک تحليل محتوا و بافت موقعيت کلمات ، مطالبات اجتماعي زنان را در خصوص ايجاد مدارس نسوان واکاوي کرده است .