چکیده:
خانه و خانواده از همدیگر تأثیر میپذیرند؛ به بیانی دیگر امر بین دو راه دائر است؛ اول، مفروضگرفتن خانه و تأثیرپذیرفتن خانواده از آن؛ دوم، تعریف خانوادهٔ مطلوب و طراحی خانه مبتنی بر آن. نظر به خاستگاه غربی الگوهای رایج مسکن در ایران و تعارض آن با شکل خانوادهٔ مطلوب اسلامی، ورود به راه دوم ضروری مینماید. در این نوشتار، نخست رویکردهای غربی معماری معاصر که بر خانواده تأثیرگذارند، در دو سر طیفِ فردگرا و جمعگرا ترسیم میشود و سپس ویژگیهای نگاه اسلامی در میان این طیف تعیین میگردد. به این منظور، با مراجعه به سوره مبارکه «نور» و بررسی آیات مربوط به خانواده، مبتنی بر روش تحقیق موضوعی در قران کریم، مدلی جهت تحلیل و تبیین روابط مطلوب در مسکن معرفی میشود؛ بر این اساس رابطهٔ افراد خانواده با یکدیگر و با دیگران در سهنوع تبیین میشود: 1. بهرهمندی 2. با همبودن 3. رابطهٔ مستقیم. نقلهای مربوط به مسکن در منابع اسلامی در ادامه این سهگانه ارائه میشود و مبتنی بر آن، حد مطلوب روابط در هر یک از سهنوع رابطه، ترسیم میگردد؛ بر اساس این سهگانه، الگوهای مطلوب مسکن مبتنی بر روابط اجتماعی اسلامی شناسایی میشود و امکان قیاس مسکن مطلوب اسلامی، با دیگر الگوهای مسکن فراهم میآید.
Home and family are influenced by each other. In other words, the matter is between two paths. First, assuming the house and the family being affected by it; Second, defining the ideal family, and designing a house based on it. Considering the western origin, the common patterns of housing in Iran, and its conflict with the desired Islamic family form, it is necessary to enter the second path. In this article, firstly, the western approaches of contemporary architecture that affect the family are illustrated on both ends of the individualistic and collectivist spectrum, and then the characteristics of the Islamic view are determined in the middle of this spectrum. For this purpose, by referring to the blessed Surah "Noor" and examining the verses related to the family, based on the thematic research method in the Holy Qur'an, a model is introduced to analyze and explain ideal relationships in housing. Based on this, the relationship of family members with each other and with others is explained in three sections. 1. Benefit 2. Being together 3. Direct relationship. Quotations related to housing in Islamic sources are presented in the continuation of these three sections, and based on them, the ideal level of relationships in each of the three types of relationships is illustrated. Based on three sections, desirable housing patterns based on Islamic social relations are identified, and it is possible to compare desirable Islamic housing with other housing patterns.
خلاصه ماشینی:
مقاله پژوهشی نقش خانه در گسترش روابط اجتماعی اسلامی در الگوهای معاصر معماری براساس سهگانهٔ سورهٔ مبارکه نور 1 مصطفی صیرفیانپور 2 احمد امینپور 3 ابوذر صالحی 4 مسعود ناری قمی 5 تاریخ دریافت: 27/11/14۰۰ تاریخ پذیرش: 1۰/1۰/14۰1 چکیده خانه و خانواده از همدیگر تأثیر میپذیرند؛ به بیانی دیگر امر بین دو راه دائر است؛ اول، مفروضگرفتن خانه و تأثیرپذیرفتن خانواده از آن؛ دوم، تعریف خانوادهٔ مطلوب و طراحی خانه مبتنی بر آن.
به این منظور، با مراجعه به سوره مبارکه «نور» و بررسی آیات مربوط به این مقاله برگرفته از رسالۀ دکتری مصطفی صیرفیانپور (نویسندۀ مسئول) با عنوان: «تبیین قابلیتهای محیطی مسکن خانوادۀ گسترده، مبتنی بر تعالیم تربیتی اسلام» (استادان راهنما: دکتر احمد امینپور و دکتر ابوذر صالحی و استاد مشاور: دکتر مسعود ناری قمی) از دانشگاه هنر اصفهان میباشد.
1903 خانواده، مبتنی بر روش تحقیق موضوعی در قران کریم، مدلی جهت تحلیل و تبیین روابط مطلوب در مسکن معرفی میشود؛ بر این اساس رابطهٔ افراد خانواده با یکدیگر و با دیگران در سهنوع تبیین میشود: 1.
«رابطهٔ مستقیم» اهل خانه با یکدیگر برای بیان چگونگیِ ورود به حریمهای مکانی و حتی خروج از آن، در قرآن و حدیث از ظرفیت کلمهٔ «اذن» بهره گرفته شده است.
از این نظر در آیهٔ ۵۸ سوره مبارکهٔ نور، بازههای زمانی اذنخواهی اهل خانه برای ورود به حریم والدین بیان شده است.
این موضوع در مقیاس خانه هم ذکر شده و متوجه نوع دیگری از رابطهٔ اعضای خانواده با یکدیگر در خانه است.
Ganjnameh: Culture of Iranian Islamic Architecture: Houses of Yazd.
Indicators of Islamic architecture and urban planning: house, mosque, market, road and tomb (Vol. 1).