چکیده:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخصهای تفکر مستقل و ارائه شواهدی از آن در دوره متوسطه اول انجام شده است. به این منظور با استفاده از روش اسنادی، به مرور نظاممند پیشینه پژوهش در پایگاههای مختلف علمی در 40 سال اخیر پرداخته شد. بررسیها به شناسایی 30 سند منتج گردید. تحلیل دادهها مبتنی بر راهبرد تحلیل مضمون به شناسایی 146 کُد باز منجر گردید و در 7 مضمون اصلی و 27 مضمون فرعی دستهبندی شدند. شاخصهای شناسایی شده شامل؛ احساس آزادی و حق انتخاب، یادگیری متقابل و مشارکتی، تسلط به مهارتهای شناختی، تسلط به مهارتهای فراشناختی، آشنایی با مهارت حل مسئله، فعالیت مستقل و پیروی آگاهانه بود. نتایج تحلیل محتوای کتابهای دوره متوسطه اول نیز حاکی از آن است که؛ کتاب ریاضی و علوم تجربی از بیشترین فراوانی در بین شاخصهای تفکر مستقل برخوردار است. همچنین از بین شاخصهای شناسایی شده نیز، بیشترین فراوانی مربوط به مقوله «فعالیت مستقل» و کمترین فراوانی مربوط به مقوله «احساس آزادی و حق انتخاب» و «پیروی آگاهانه» میباشد. لذا میتوان بیان کرد، اگر در فرایندهای تربیتی دانشآموزان از شاخصهای شناساییشده، استفاده شود، محتمل است در بزرگسالی به افرادی مستقل با قابلیتهای فردی و مقاوم در برابر ناهنجاریها و آسیبهای اجتماعی تبدیل شوند.
The aim of this study was to identify the characteristics of independent thinking and provide evidence of it in junior high school. For this purpose, using the documentary method, a systematic review of the research background in various scientific databases in the last 40 years was conducted. Investigations led to the identification of 30 documents. Data analysis based on content analysis strategy led to the identification of 146 open source codes and were classified into 7 main themes and 27 sub-themes. Identified indicators include; Feelings of freedom and choice were reciprocal and participatory learning, mastery of cognitive skills, mastery of metacognitive skills, familiarity with problem-solving skills, independent activity, and conscious obedience. The results of the content analysis of the first secondary school textbooks also indicate that; The book of mathematics and experimental sciences has the highest frequency among the indicators of independent thinking. Also, among the identified indicators, the highest frequency is related to the category of "independent activity" and the lowest frequency is related to the category of "feeling of freedom and choice" and "conscious obedience". Therefore, it can be stated that if the identified indicators are used in the educational processes of students, it is likely that in adulthood they will become independent individuals with individual abilities and resistant to anomalies and social harms.
خلاصه ماشینی:
توزیع فراوانی مضامین اصلی و مضامین فرعی تفکر مستقل در پایه هفتم مضامین , پایه هفتم , مضامین اصلی , مضامین فرعی , ریاضی , مطالعات اجتماعی , علوم تجربی , تفکر و سبک زندگی , مجموع , , فراوانی , فراوانی , فراوانی , فراوانی , فراوانی , آزادی بیان , 0, 1, 0, 0, 1 احساس آزادی و حق انتخاب , برخورداری از حق انتخاب , 0, 6, 0, 0, 6 , توجه دولت به آزادی , 0, 7, 0, 0, 7 , بحث گروهی , 17, 15, 12, 19, 63 یادگیری متقابل و , یادگیری مشارکتی , 15, 12, 18, 8, 53 مشارکتی , تبادل اجتماعی , 4, 9, 18, 14, 45 , اشتراک ایده ها , 8, 15, 15, 12, 50 تلط به مهارت - , رشد ذهنی , 45, 18, 25, 18, 106 سهای شناختی , پرورش عقلانیت , 43, 12, 30, 15, 100 , درک شناختی , 26, 35, 21, 15, 97 تلط ا ت , خودارزیابی , 65, 7, 32, 18, 122 س به مهر - های فراشناختی , انتقادپذیری , 0, 6, 2, 23, 31 , خودکنترلی , 0, 2, 0, 6, 8 , برنامه ریزی و عمل , 12, 3, 16, 5, 36 آشنا ا ا ت , مواجه با چالش , 58, 10, 42, 2, 112 یی ب مهر حل مسئله , مشارکت در حل مسئله , 18, 10, 35, 3, 66 , اتخاذ راه حل ها , 44, 8, 40, 3, 95 , تجربه شخصی , 65, 0, 25, 14, 104 , تمرین مستقل , 68, 20, 38, 0, 126 , تصمیم مستقل , 56, 2, 8, 0, 66 فعالیت مستقل , تفکر به تنهایی , 60, 15, 34, 14, 123 , افزایش مهارت های فردی , 60, 3, 30, 21, 114 , هدف مستقل , 47, 0, 0, 8, 55 , عدم تقلید کورکورانه , 0, 1, 0, 1, 2 , اندیشه شک گرایانه , 0, , 0, 11, 11 پیروی آگاهانه , دخالت ندادن دیگران در امورات , 0, 2, 0, 4, 6 , نگرش آگاهانه , 0, 0, 0, 20, 20 مجموع , 711, 219, 441, 254, 1625 همان طور که در جدول ٣ ملاحظه میشود مجموع کدهای به دست آمده از چهار کتـاب پایه هفتم برابر با ١٦٢٥ است که از این تعداد، ٧١١ کد مربوط به ریاضی، ٢١٩ کد مربوط بـه مطالعات اجتماعی، ٤٤١ کد مربوط به علوم تجربـی و ٢٥٤ کـد مربـوط بـه تفکـر و سـبک زندگی میباشد که سهم کتاب ریاضی در پایه هفتم بیشتر از بقیـه اسـت .