بررسی جایگاه مشارکت اجتماعی در فرایند سیاست گذاری حفاظتی و مدیریتی شهرهای میراث جهانی مقاله

بیان مسیله: ساختارهای پیچیده و ارزشمند شهرهای میراث جهانی به عنوان پیشینه و هویت جوامع، در طول تاریخ تکامل یافته و از نسلی به نسل بعد منتقل شده اند. پژوهشگران بسیاری، به دلیل اهمیت کالبدی، اجتماعی و فرهنگی این شهرها، سعی در به کارگیری رویکردهای نوین مدیریت و حفاظت از آن ها داشته اند و در طول سال ها، سازمان ها و نهادهای بین المللی متعددی در تلاش بوده اند تا در راستای تدوین شیوه های نوین مدیریتی، دستورالعمل هایی را با تاکید بر حضور فعال جوامع محلی ارایه دهند. اما بدیهی است که هریک از این شهرها با توجه به مشخصه ها و ساختار کالبدی، فرهنگی و اجتماعی خود، به یک ساختار مدیریتی کاربردی و ویژه همان شهر نیاز دارد و استفاده از یک رویکرد مدیریتی ثابت در تمامی جوامع امکان پذیر نیست. هدف پژوهش: هدف اصلی این مقاله بررسی میزان اثربخشی دستورالعمل های منشورهای بین المللی در ارتقای سطح مشارکت اجتماعی در حفاظت و مدیریت شهرهای میراث جهانی و ارایه یک چارچوب انعطاف پذیر و کاربردی در اجرای موثر این رویکرد در این شهرهاست. روش پژوهش: این مقاله، با به کارگیری روش تحلیل محتوا در رتبه بندی دستورالعمل های منشورهای بین المللی در حوزه ارتقای مشارکت اجتماعی در مدیریت شهرهای میراث جهانی، به ارزیابی فرایند سیاست گذاری حفاظتی و مدیریتی در هشت شهر می پردازد، و سپس با مقایسهه نتایج به دست آمده، میزان اثربخشی این دستورالعمل ها را در ارتقای سطح مشارکت اجتماعی بررسی و تحلیل می کند. نتیجه گیری نتایج این پژوهش نشان می دهد نقش فعال جوامع محلی در فرایند حفاظت و مدیریت شهرهای میراث جهانی موضوعی ضروری است و اجرای آن مستلزم پیروی از دستورالعمل های ارایه شده توسط سازمان های جهانی در حوزه مدیریت شهرهای تاریخی است. در اجرای این فرایند، لازم است توصیه های منشورها، در تناسب با ویژگی های ساختاری زمینه موردنظر بومی سازی شوند تا بتوانند بیشترین تاثیر را در اجرای رویکرد مشارکت اجتماعی داشته باشند.

بنابراین، لازم است میزان اثر‌بخشی دستورالعمل‌های جهانی در ارتقای سطح مشارکت جوامع محلی در مدیریت شهرهای تاریخی بررسی شود تا در صورت اثربخش‌بودن استفاده از این توصیه‌ها، روش‌های به‌کارگیری آن‌ها در فرایند سیاست‌گذاری شهرهای میراث جهانی، تبیین گردد. شهر, رویکردهای ارتقای مشارکت اجتماعی, رویکرد حکمروایی شهری, منابع و سال کیوتو (ژاپن), استفاده از رویکرد ماچی‌زوکوری (روش گفت‌وگوی بین جامعه، تعامل دولت و مردم و توانمندسازی شهروندان), پایین به بالا, Poomchalit & Suzuki, (2018) Kusakabe (2013) لی‌جیانگ (چین), جلسات عمومی و دولتی، رویدادهای فرهنگی و سنتی، جلسات مشاورۀ سالانه، تأسیس‌ سازمان‌های محلی, بالا به پایین, Su, Zhang & Cai (2020) Li, Krishnamurthy, Roders & Wesemael (2020) جورج‌تاون (مالزی), آموزش به جوامع در مورد میراث جهانی، آموزش و ظرفیت‌سازی برای کارمندان دولتی, بالا به پایین, Rasoolimanesh, Jaafar, Ahmad & Barghi , (2017) PILAI (2017) Dian & Nuraisyah (2013) قاهره (مصر), آگاهی‌بخشی و آموزش به مردم از طریق رسانه‌ها, بالا به پایین, Gharib (2011) رگنسبورگ (آلمان), ایجاد ادارۀ‌ هماهنگ‌سازی میراث جهانی، برگزاری کارگاه‌های گروهی، ساخت مرکز بازدیدکنندگان شهر میراث جهانی رگنسبورگ, پایین به بالا, Göttler & Ripp (2017) Ripp (2011) ادینبرو (اسکاتلند), تأسیس انجمن‌هایی جامعه-محور، برقراری ارتباط یکپارچه میان ذی‌نفعان، برگزاری رویدادهای فرهنگی, پایین به بالا, Zappino (2010) کبک (کانادا), شورای محله، کمیتۀ شهروندی، تهیۀ لیست کامل ذی‌نفعان، برگزاری جلسات میزگرد, پایین به بالا, Dormaels (2016) هاوانا (کوبا), به‌کارگیری قشر جوان، تهیۀ نقشۀ‌ ریسک‌ها و منابع، برگزاری جلسات اطلاع‌رسانی, بالا به پایین, Santiago (2019) Ladjemi (2011) Valladares (2017) بحث و تحلیل یافته‌ها به منظور رتبه‌بندی منشورها بر مبنای میزان تأکید بر رویکرد مشارکت اجتماعی، ابتدا با توجه به متن اسناد جهانی، شش گروه کلیدواژه‌ مرتبط با مشارکت تعیین شد.