طراحی الگوی انتظامیِ پیشگیری از شکل‌گیری اجتماعات غیرقانونی و کنترل آن مقاله

زمینه و هدف: پیشگیری از بروز و شکل‌گیری اجتماعات غیرقانونی منجر به کاهش هزینه‌های اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی خواهد شد. هدف از تحقیق حاضر، یافتن الگویی کارآمد در پیشگیری از شکل‌گیری و کنترل اجتماعات غیرقانونی بر اساس دانش بومی خبرگان بود.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ به لحاظ ماهیت، اکتشافی و از نوع توصیفی - تحلیلی با تکنیک دلفی در دو دور انجام شد و بین خبرگان تحقیق به اجماع رسید. جامعۀ آماری شامل خبرگان پلیس در تهران بود که نمونه به تعداد 15 نفر با روش هدفمند به اشباع نظری رسید. ابزار پژوهش شامل مصاحبه و پرسش‌نامۀ محقق ‌ساخته بر اساس نظرات خبرگان بود. اعتبارسنجی و اطمینان‌ بخشی مصاحبه‌ها با ملاک گوبا و لینکلن و روایی پرسش‌نامه‌ها با روش صوری و محتوایی تأیید شد. مصاحبه با استفاده از روش تحلیل مضمونی، و پرسش‌نامه با استفاده از محاسبۀ میانگین با نرم‌افزار SPSS تحلیل شد.یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان داد برای پیشگیری از شکل‌گیری اجتماعات غیرقانونی و کنترل آن می‌توان الگویی انتظامی در دو بُعد اجتماعات غیرقانونی صنفی - کارگری و سیاسی - امنیّتی مفهوم‌سازی کرد. در بُعد اجتماعات غیرقانونی صنفی -کارگری، مؤلفه‌های «اصول چهارگانه سلسله‌ مراتبی (مسئول‌ سازی، هدایتی، حمایتی و اقدامی)؛ هدایت معترضان به داخل دستگاه مربوطه و پیش‌بینی محل مناسبی برای معترضان» شناسایی شد. در بُعد اجتماعات غیرقانونی سیاسی – امنیّتی، مؤلفه‌های «عملیات روانی و روشنگری، عملیات فضای مجازی، عملیات اطلاعاتی و عملیات انتظامی» شناسایی شد.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که برای پیشگیری و کنترل اجتماعات غیرقانونی قبل از این‌که اجتماع تبدیل به اغتشاش شود و مجبور به مقابله با هزینه‌های مضاعف شد، بر اساس الگوی تدوین‌شده اقداماتی ازجمله مسئول‌ سازی، هدایتی، حمایتی و عملیات‌های انتظامی، عملیات روانی و روشنگری، فضای مجازی و اطلاعاتی لازم است.

Background and objectives: Preventing the occurrence and formation of illegal gatherings will lead to the reduction of social, economic and even political costs. The aim of the current research was to find an efficient model in preventing the formation and control of illegal gatherings based on the local knowledge of experts.Method: In terms of its objectives this study is of an applied research type and in terms of its nature, it is considered as an exploratory research that is conducted using descriptive-analytical method with Delphi technique in two rounds and a consensus was reached among the research experts. The statistical population included police experts in Tehran, and the sample was 15 individuals who were selected using a targeted sampling method. The research tools included interviews and researcher-made questionnaires based on experts' opinions. The reliability of the interviews was confirmed using Guba and Lincoln criteria and the validity of the questionnaires was confirmed by the face and content methods. The interview was analyzed using the theme analysis method, and the questionnaire was analyzed using mean calculation with SPSS software.Findings: The findings of the research showed that in order to prevent the formation of illegal gatherings and control them, a law enforcement model can be conceptualized in two dimensions of illegal union-labor and political-security gatherings. In the dimension of illegal union-labor gatherings, the components of the four principles of hierarchy (responsibility, guidance, support and action), and directing the protesters to the relevant apparatus and predicting a suitable place for the protesters were identified. In the dimension of illegal political-security gatherings, the components of "psychological and enlightenment operations, virtual space operations, intelligence operations and law enforcement operations" were identified.Results: The results of the research indicate that in order to prevent and control illegal gatherings before the gathering turns into a disturbance and is forced to face additional costs, based on the developed model, measures such as accountability, guidance, support and law enforcement operations, psychological operations and enlightenment, virtual and intelligence space are necessary.