چکیده:
هدف این پژوهش، تعیین شاخص‌های اثرگذار برکیفیت صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و رتبه بندی آنها می‌باشد. برای دستیابی به این هدف ابتدا با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش و همچنین مصاحبه با خبرگان، مجموعهای از مولفه‌ها و شاخص‌های اثرگذار بر کیفیت صورتهای مالی شناسایی شدند و سپس با اجرای دلفی فازی و نظرخواهی از خبرگان آن دسته از شاخص‌های اثرگذار بر کیفیت صورتهای مالی که از اجماع نظر خبرگان برخوردار بود شناسایی گردید. پس از آن به منظور تعیین بار عاملی هر یک از شاخص‌ها، از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. در نهایت با انجام فرآیند تحلیل شبکهای وزن هر یک از شاخص‌ها در تاثیرگذاری آنها بر کیفیت صورتهای مالی تعیین گردید. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تاییدی نشان می‌دهد شاخص‌های "ارزش پیش‌بینی کنندگی"، "ارتباط ارزشی سود" و "پایداری سود" زیر مجموعه مولفه "مربوط بودن" و شاخص‌های "محافظه کاری"، "کیفیت اقلام تعهدی"، "هموارسازی سود"، "نزدیک به نقد بودن سود" و"بی‌طرفی" زیرمجموعه مولفه "ارائه صادقانه" شاخص‌های نهایی اثرگذار بر کیفیت صورتهای مالی می‌باشند. همچنین نتایج حاصل از فرآیند تحلیل شبکهای نشان می‌دهد شاخص‌های "ارزش پیش بینی کنندگی" و "کیفیت اقلام تعهدی" به ترتیب با وزن‌های 29% و 17% بیشترین اثرگذاری بر کیفیت صورتهای مالی را دارند و سایر شاخص‌ها در اولویتهای بعدی قرار می‌گیرند.
The aim of this survey is identifying effective indexes of financial statements quality for companies listed in Tehran Exchange and also ranking those indexes. To achieve this aim, firstly by studying research literature review and theoretical background and also expert interview, a collection of indexes related to quality of financial statements were identified and then by use of questionnaire and performing Fuzzy Delphi method we have identified those quality indexes which have expert consensus about their effect on quality of financial statements. After that by using confirmatory factor analysis, we recognize those indexes which have significant effect on quality of financial statements. Lastly by use of analytic network process we have measured the relative weight of each of those indexes about their effect on quality of financial statements. Results show that “predictability value”, “value-relevance of earning” and “earning consistency” as indexes related to “relevance” component and “conservatism”, “accruals quality”, “earning smoothness”, “closeness of earning to cash” and “unbiasedness” as indexes related to “faithful representation” component are significant effective financial reporting quality indexes. Results of analytic network process show that “predictability value” and “accruals quality” respectively with weight of 29% and 17% have the greatest effect on the quality of financial statements and other indexes are on the next priorities.
خلاصه ماشینی:
هدف این پژوهش شناسایی آن دسته از ویژگیها و یا شاخص هایی است که می تواند منجر به مفید بودن اطلاعات برای سرمایه گذاران و لذا بهبود کیفیت گزارشگری مالی گردد.
خصوصیات کیفی اطلاعات مفید حسابداری که در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران ارائه شده است لزوما مجموعه کاملی از شاخص های اثرگذار بر کیفیت صورت های مالی نمی باشد و می تواند در گذر زمان و با انجام مطالعات بیشتر و یا با تغییر ساختارهای اقتصادی شاخص های تاثیرگذار دیگری شناسایی گردد؛ که این پژوهش می تواند با شناسایی شاخص های جدید اثرگذار بر کیفیت صورت های مالی، مبانی نظری را گسترش دهد.
مفاهیم نظری استانداردهای حسابداری ایران و همچنین چارچوب نظری هیات استانداردهای بین المللی حسابداری که در سال ٢٠١٨ ویرایش شده است ٧ مجموعه ای از خصوصیات کیفی اثرگذار بر کیفیت گزارشگری مالی را ارائه و تعریف کرده است که دارای دو بعد به شرح جدول ذیل است : {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} 7 www.
and PuspitasarI, E ٢٠١٥ ) با مطالعه بر روی ٥٥ شرکت در کشور اندونزی و اندازه گیری ویژگیهای کیفی صورت های مالی شرکتها برای دوره از سال ٢٠٠٩ تا ٢٠١٠ (دوره قبل از پذیرش IFRS) و همچنین برای دوره از سال ٢٠١٢ تا ٢٠١٣ (دوره بعد از پذیرش IFRS) مشخص گردید که پذیرش استانداردهای بین المللی حسابداری توسط شرکتها منجر به بهبود کیفیت صورت های مالی شده است .
(
, 
, 
)
