چکیده:
واژه الگوی کسب و کار(BM) از جمله موضوعاتی است که اخیراً در حیطه ادبیات حسابداری مورد توجه قرار گرفته و به دنبال بررسی چگونگی امکان بهبود محتوی اطلاعاتی صورتهای مالی است. نقاط ضعف موجود در گزارشگری فعلی، محقق را بر آن داشته تا بر اساس مبانی نظری مرتبط با مفهوم الگوی کسب و کار(BM) به شناسایی مؤلفه‌های گزارشگری مالی اقدام نماید. از آنجاییکه پژوهش حاضر پژوهشی کیفی است، در گام نخست با هدف جمع‌آوری داده‌های کیفی، پس از بررسی گستره ادبیات گزارشگری مالی و الگوی کسب و کار، چارچوبی برای طرح پرسش‌های نیمه ساختار یافته با خبرگان تدوین گردید. در ادامه، 23 نفر از کارشناسان دانشگاهی و اجرایی از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند(گلوله برفی) انتخاب شدند. مصاحبه‌های ترانویسی شده، در فاز دوم با روش تحلیل تماتیک استقرایی کد‌گذاری گردید. در پژوهش جاری از مجموع 350 کد باز و 24 تِم فرعی، 6 تِم اصلی شامل شفافیت و روایی، پاسخگویی اجتماعی، کاربران، محرکهای کلیدی، عدالت و انصاف در توزیع گزارش و ارائه و نحوه افشائ شناسایی شد که به عنوان مؤلفه‌های گزارشگری مالی مبتنی بر مفهوم الگوی کسب و کار(BM) تعیین شده‌اند. گزارشگری مالی و افشائ اطلاعات قابل اتکا و بموقع باعث می‌شود که افراد بتوانند به درستی چشم اندازهای آتی شرکت را ارزیابی نمایند. لذا با در نظر گرفتن 6 مؤلفه اصلی در گزارشگری مالی که از رویکرد الگوی کسب و کار(BM) الهام گرفته شده است، می‌توان با مهندسی مجدد صورتهای مالی در جهت بهبود محتوی اطلاعاتی صورتهای مالی گام اساسی برداشت.
The term business model (BM) is one of the topics that has recently been addressed in the area of accounting literature. The weaknesses in current reporting, including failure to meet social responsibility goals, have led the researcher to identify the components of the financial reporting based on the theoretical foundations associated with the concept of business model (BM). Since the present study is a qualitative research, in the first step in order to collect qualitative data, a framework for semi-structured queries with experts was developed. Subsequently, 23 well-known academic and executive experts in the field of financial reporting and business were selected through purposeful sampling (snowball). The transcribed interviews were coded in the second phase using inductive thematic analysis. In inductive theme analysis, patterns emerge during the analysis by placing open source or sub-themes together in one main theme. In summary, in the current study out of a total of 350 open source codes and 24 sub-themes, 6 main themes were identified as transparency and narrative, social accountability, users, key drivers, justice and fairness in reporting and presentation and disclosure. Financial reporting and information disclosure are important management tools for effectively transferring information to stakeholders. Reliable and timely financial reporting enables individuals to accurately assess their future prospects. Therefore, by re-engineering the financial statements, six key components of financial reporting, inspired by the business model (BM) approach, can be a major step in re-engineering financial statements to improve the information content of financial statements.
خلاصه ماشینی:
در پژوهش جاری، از مجموع ٣٥٠ کد باز و ٢٤ِ تم فرعی، ٦ِ تم اصلی شامل شفافیت و روایی، پاسخگویی اجتماعی، کاربران ، محرکهای کلیدی، عدالت و انصاف در توزیع گزارش و ارائه و نحوه افشائ شناسایی شد که به عنوان مؤلفه های گزارشگری مالی مبتنی بر مفهوم الگوی کسب و کار تعیین شده اند.
الگوی کسب و کار (BM) برای موضوعات مختلف حسابداری، هم گزارشگری مالی و صورت های مالی (از قبیل : ترازنامه ، صورت سود و زیان و صورت جریان های وجوه نقد) و هم گزارشگری غیرمالی که به بعد روایی ٤ گزارشگری مالی اشاره دارد (از قبیل : یادداشت های مدیریت یا سایر گزارشات داوطلبانه ) مفهوم کلیدی محسوب میگردد ( International Integrated Reporting ;٢٠١٢ ,Leisenring et al ٢٠١٥ ,Melloni et al ;٢٠١٤ ,Singleton-Green ;٢٠١٤ ,Page ;٢٠١٣ ,(IIRC)Council ).
یافته های این پژوهش نشان میدهد که روابط ذینفعان در پایداری مالی ارزش پیشنهادی الگوی کسب و کار واحد تجاری نقش اساسی داشته و لذا در آخر پیشنهاد میکند که بجای بکارگیری از رویکرد عملکرد هزینه ها در تهیه صورت سود و زیان از رویکرد ماهیت هزینه ها استفاده شود.
در ادامه ، نقطه نظرات برخی از خبرگان در موردِ تم های فرعی یا مؤلفه های شناسایی شده این بخش ، ارائه شده است : مؤلفه افشای کامل منابع کلیدی الگوهای کسب و کار: در عصر فعلی اطلاعات ، سرمایه های انسانی، فکری، طبیعی و اجتماعی در کنار سرمایه مالی محرکهای ایجاد ارزش هستند و جایگزین داراییهای ثابت شده اند.
(
, 
, 
)
