چکیده:
بورس اوراق بهادار تهران بعد از بازگشایی در سال 1368 در دوره فعالیت خود دچار فراز و نشیبهایی بوده است، که این فراز و نشیبها عموماً ذات بازار تلقی شده و نشان دهنده اتفاقات رخ داده در بازار میباشد. اما گاهی بازار واکنشهای شدیدی خارج از انتظار بروز میدهد. شاید بتوان سقوط بازار سهام در سال 1383 را از این موارد نامید. در این تحقیق وجود حباب در دوره 3 ساله 1382 تا 1384 بررسی شده است. بعد از بحرانهای مالی اکثر محققان، دلیل اصلی بروز بحران را جستجو میکنند. تحقیقات نشان داده است که معمولاً اجماعی بر سر دلیل اصلی بحران صورت نمیگیرد و تنها در یک مورد اشتراک نظر وجود دارد و آن اینکه قبل از بروز بحران با بالارفتن بیش ازحد قیمتها روبه رو هستیم. به عبارت دیگر هنگامی که عوامل بیثبات وارد بازار میشود، در ابتدا موجب صعود قیمتها و تشکیل حباب میشوند، اما با توجه به شرایط جامعه دیر یا زود قیمتها سقوط خواهند کرد. در این تحقیق دوره 3 ساله 1382 تا 1384 با استفاده از آزمون مانایی نسبت قیمت به سود (P/E) بررسی شده است. نتایج آزمون حاکی از وجود حباب در سهام 280 شرکت از 324 شرکت آزمون شده میباشد که مبین وجود حباب در این دوره است.
Tehran Stock Exchange, following the reopening in 1989, experienced a series of up and down trends in its operations which were generally considered as the nature of the market and the consequences of the market events. But, we are sometimes witness to a set of unexpected intense reactions to those events took place across the whole market. The stock market crash of 2004 may be included as a same reaction. Here, we have examined the hypothesis of "The Existence of Price Bubble in Tehran Stock Exchange during a Three-Year Period of 2003-2005". However, the existence of price bubble is examined by using the stationary test for P/E ratio and the results show the existence of price bubble in 280 stocks from among a number of 324 companies examined by this method. So, the dominance of a price bubble over the TSE stocks is confirmed.
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق به بررسی ماهیت حباب از دیدگاه روانشناسی ، نظریه عمومی سیستم و اقتصاد مالی پرداخته شده و با استفاده از آزمون مانایی قیمت به سود و به کارگیری آزمون ریشه واحد، وجود حباب در بازار در سال ١٣٨٣ تأیید شده است .
علی پور (١٣٨٦) وجود حباب های قیمتی عقلایی در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی ١٣٧٩ تا ١٣٨٦ را مورد بررسی قرار داده است .
سلطانی (١٣٨٦) در پایان نامه دکتری خود به بررسی حباب های قیمتی سهام در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره ١٣٧٠ تا ١٣٨٤ برای ٧٠ شرکت فعال در بورس پرداخته است .
ترکی (١٣٨٧) در تحقیق خود با عنوان حباب قیمت ها و بازار سرمایه در ایران با استفاده از تکنیک RALS و کاربرد روش شبیه سازی مونت کارلو، به بررسی وجود حباب قیمتی در بازار سهام در ایران پرداخته و نشان می دهد که قیمت سهام از مسیر تعادلی بلندمدت (ارزش حال سودهای آتی مورد انتظار) منحرف شده ، بنابراین در بازار سرمایه ایران وجود حباب تأیید می شود.
از این رو اگر قیمت سهام و سود سهم (مبنای بازار) هم انباشته باشند، می توان از آن بعنوان مدرکی بر ضد وجود حباب های عقلایی استفاده نمود.
W. , Pitfalls in testing for explosive bubbles in asset prices; American Economic Review, 81, 922-930.
; Periodically Collapsing Stock Prices Bubbles: A Robust Test; MiMEO, Department of Economics, Oxford University.