چکیده:
این پژوهش برخی از عوامل تأثیرگذار بر صدور گزارش حسابرسی مقبول طی یک دوره زمانی 7 ساله از سال 1380 الی 1386 را در 56 شرکت از شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار میدهد. روش تحقیق از نوع همبستگی و با استفاده از رگرسیون لجستیک انجام شده است. یافتههای پژوهش دلالت بر این موضوع دارند که صدور گزارش حسابرسی مقبول بیشتر تحت تأثیر عواملی چون عملکرد مدیر، تغییر مالکیت، خصوصی بودن حسابرسی، گزینش اظهار نظر، تغییر حسابرس از یک موسسه حسابرسی خصوصی به موسسه حسابرسی خصوصی دیگر و اندازه شرکت مورد رسیدگی حسابرس میباشد. از میان متغیرهای بالا، همه متغیرها به غیر از اندازه شرکت مورد رسیدگی حسابرس، رابطهای مستقیم با احتمال صدور گزارش حسابرسی مقبول دارند.
خصوصی بودن حسابرسی، منجر به افزایش تغییر حسابرس در میان شرکتهای نمونه پژوهش شده است. در ضمن، هم زمان با افزایش در تغییر حسابرس، اظهار نظر مشروط در گزارشهای حسابرسی کاهش و در عوض، اظهار نظر مقبول افزایش یافته است. این موضوع بیانگر آن است که خصوصی بودن حسابرسی، استقلال حسابرس را کاهش و باعث افزایش پدیده گزینش اظهارنظر به ویژه بعد از تشکیل جامعه حسابداران رسمی شده است. نتایج این پژوهش، نشان می-دهد هرچه رقابت و خصوصیسازی در بازار حسابرسی افزایش مییابد، صدور گزارش حسابرسی مقبول افزایش مییابد.
In this paper, I have determined the impact of different factors on unqualified audit report over a 7- year period in 56 firms on Tehran Stock Exchange. I have found a significant relation between management performance , ownership change, privatization of auditing , opinion shopping, audit change and client size with unqualified audit report. There is a positive relation between all variables except client size with unqualified audit report in the study sample. The results of this study show that privatization of auditing market has increased audit change and it has decreased qualified audit report, and therefore, this could make opinion shopping phenomenon in auditing market. Outcomes of the research show that competition in auditing could increase unqualified audit report.
خلاصه ماشینی:
یافته های پژوهش دلالت بر این موضوع دارند که صدور گزارش حسابرسی مقبول بیشتر تحت تأثیر عواملی چون عملکرد مدیر، تغییر مالکیت ، خصوصی بودن حسابرسی ، گزینش اظهار نظر، تغییر حسابرس از یک موسسه حسابرسی خصوصی به موسسه حسابرسی خصوصی دیگر و اندازه شرکت مورد رسیدگی حسابرس می باشد.
سـجادی و همکاران (١٣٨٢) در بررسی سودمندی حسابرسی مستقل صـورت هـای مـالی از دیـدگاه مـدیران مـالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی یک پژوهش پیمایشی با اسـتفاده از پرسـش نامه دریافتند که از نظر مدیران مالی شـرکت هـای مزبـور، حـسابرسی مـستقل در خـصوص کـشف و کاهش احتمال تخلف ، اعمال غیـر قـانونی و ارزیـابی دقیـق مبـانی لازم بـرای برآوردهـای حـسابداری سودمند می باشد.
اما متغیرهای مستقلی که اثر آنها بر نوع گزارش حسابرسی مورد بررسی قرار می گیرد، عبارتند از متغیر خصوصی بودن حسابرسی ، تغییر حسابرس ، گزینش اظهار نظر، تغییر مالکیت ، اندازه صاحبکار (شرکت مورد رسیدگی حسابرس )، سودآوری صاحبکار، نسبت اهرمی و محافظه کاری حسابداری .
در این پژوهش بر اساس پیشینه پژوهش ، متغیرهای پژوهش به صورت خلاصه در شکل شماره ١ نشان داده می شود: شکل (١): عوامل موثر بر نوع گزارش حسابرس نسبت اهرمی محافظه کاری خصوصی بودن حسابداری حسابرسی سودآوری گزارش صاحبکار حسابرسی تغییر حسابرس اندازه گزینش صاحبکار اظهار نظر تغییر مالکیت فرضیه های پژوهش : با توجه به مبانی نظری و پیشینه پژوهش و هم چنین در راستای اهداف پژوهش ، فرضیه های پژوهش به صورت زیر بیان می شوند: فرضیه اول : میان گزارش حسابرسی مقبول و خصوصی بودن حسابرسی رابطه معنی دار وجود دارد.