چکیده:
پژوهش حاضر با هدف مطالعه چالشها و موانع اصلی بازدارنده پژوهندگی در میان معلمان استان آذربایجان شرقی صورت گرفته است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با بهرهمندی از روش پدیدارشناسی انجام شده است. روش نمونهگیری بهصورت هدفمند از نوع ملاکمحور بوده و تعداد 20 نفر از معلمان در پژوهش شرکت کردند. روش گردآوری دادهها، مصاحبه نیمهساختاریافته و روش تحلیل دادههای جمعآوریشده، روش تحلیل مضمون بود. در پژوهش حاضر بهمنظور ارزیابی قابلیت اعتماد یافتههای پژوهش شاخصهای باورپذیری، قابلیت اطمینان، تأییدپذیری و انتقالپذیری مورد استفاده قرار گرفت. یافتههای پژوهش منجر به شکلگیری 25 مقوله فرعی در ذیل 3 مقوله اصلی تفکر و دانش، نگرش و انگیزش و رفتار و عمل گردید. مقوله اصلی تفکر و دانش شامل 5 مقوله فرعی و مقوله اصلی نگرش و انگیزش دارای 11 مقوله فرعی است. مقوله اصلی سوم یعنی عمل و رفتار نیز متشکل از 9 مقوله فرعی است. ناظر بر یافتههای پژوهش میتوان چنین عنوان کرد که اجرای برنامه معلم پژوهنده در آموزشوپرورش بدون رفع محدودیتهای مذکور، پیشرفت برنامه را با مشکلاتی روبهرو میکند و در دستیابی به اهداف از قبل تعیینشده چالشهایی به وجود خواهد آورد.
The current research aimed at studying the major challenges and obstacles hindering research among the teachers of East Azarbaijan province, Iran. This study adopted a qualitative approach and applied the phenomenological method of analysis. Purposeful criterion sampling was used, and 20 teachers were selected as the study participants. Semi-structured interviews were used to collect the data, and thematic analysis was used to analyze the data. To assess the reliability of the findings, the four criteria of credibility, dependability, confirmability, and transferability were used. The findings led to the formation of 25 subcategories subsumed under the three main categories of thinking and knowledge (five subcategories), attitude and motivation (11 subcategories), and behavior and action (9 subcategories). Based on the findings, it can be stated that the above barriers hinder the successful implementation of “The Research-Centered Teacher Program” in education. Thus, to achieve the goals set for the aforementioned program, the above-mentioned challenges must be addressed.
خلاصه ماشینی:
توسعه ظرفيت پژوهش و نوآوري ، استفاده از ظرفيت هاي موجود براي گسترش فرهنگ تفکر و پژوهش در بين مديران و مربيان و تأمين پژوهشگر مورد نياز تعليم وتربيت رسمي عمومي و حمايت از پژوهشگران فعال و مجرب، ايجاد شبکه فعال پژوهشي از جمله ظرفيت هاي موجود در سند تحول بنيادين است )٢٠١٣ ,Supreme Council of the Cultural Revolution of Iran( علوه بر سند مذکور، در سند برنامه درسي ملي نيز توجه به پژوهش ديده مي شود.
چرا که برنامه معلم پژوهنده يکي از اسـاسـيترين برنامههاي عملياتي اسـت که آموزشوپرورش همواره در ســـالهـاي مختلف آن را دنبـال کرده و در واقع آميختگي پژوهش ـبا فراينـد آموزش در ســـطح کلنتر نيز بهعنوان يکي از زيرنظامهاي برنامه درسـي با عنوان زيرنظام پژوهش و ارزشـيابي اسـت که از جمله اهداف آن زمينهسـازي براي تربيت نسـلي پژوهنده، پرسـشـگر، خلق، نوآور و کارآفرين و البته توســـعه فرهنگ پژوهش و روحيه پرســـشـــگري در بين مديران، کارشـــناســـان، معلمان، دانشآموزان و خـانوادههـا )٢٠١٧ ,Secretariat of the Supreme Council of Education( مطرح شـده اسـت و به نظر ميرسـد که معلمان اصـليترين محور دسـتيابي به اهداف تعيينشـده در زيرنظام پژوهش و ارزشـيابي هسـتند و البته در بين آحاد مردم جامعه انتظارات از معلمان به مثابة اصـليترين ارکان اســاســي اجراي برنامههاي تعليموتربيت بســيار بالســت ) ,Adib, Mohammadipouya ٢٠٢١ ,Azhdari &Ghaderi, (.
٣-٣- فقدان مسئولن پژوهشي متبحر برخي از معلمان شرکتکننده در پژوهش حاضر، بر اين باورند »فقدان مسئولن پژوهشي متبحر« يکي از موانع و چالشهاي موجود در زمينه رفتار و عمل پژوهندگي آنان است.