گئوماته در تاریخ ایران باستان مقاله

"این راز چه بود؟چرا این راز را با شخصی‌ در میان گذاشت که اراده‌ای آهنین داشت و چرا همین‌ شخص از بزرگترین حاکمان ایران شد؟عقیده ما بر این‌ است که کمبوجیه بخاطر ناراحتی روانی دست به‌ خودکشی زد و چون داریوش تنها فرد مقابل خود را که‌ از خاندان پادشاهی ایران بوده و بردیا پسر کوروش بود برادر کمبوجیه نام داشته،پس از بازگشت به ایران برای‌ رسیدن به پادشاهی از میان برداشت و برای‌ مشروعیت دادن به کار خود مقتول و قربانی خود راگئماته مغ نامید. به هر صورت کشتن بردیا به دست کمبوجیه آن هم‌ در وضعی که کمبوجیه جانشینی پس از خود نداشت و پذیرفتن آن با دیگر سؤالاتی که پاسخ می‌طلبند خواننده این بخش از تاریخ ایران را دچار سردرگمی‌ می‌کند،چرا باید بپذیریم که چون بردیای واقعی از پذیرفتن مالیات خودداری کرده و از سربازگیری و تشکیل قشون جلوگیری نموده و چون بر عکس دیگر حاکمان این سرزمین،در مدت کوتاه سلطنت خود از زور و اجحاف پرهیز کرده و اهمیت اشراف و بزرگان را نادیده گرفته،جانشین کمبوجیه پسر کوروش نبوده و حتما مغی بوده که داریوش در کتیبه بیستون معرفی‌ کرده استو."