چکیده:
امروزه توزیع درآمد و راه‌های تعدیل نابرابری در توزیع درآمد موردتوجه بسیاری از سیاست‌گذاران قرارگرفته است. پیامدهای نامطلوب اجتماعی و اقتصادی افزایش نابرابری درآمد در جامعه بر هیچ‌کس پنهان نیست لذا دولت‌ها را بر آن داشته تا بهبود توزیع درآمد را در صدر اولویت‌های خود قرار دهند. نابرابری به‌صورت تفاوت افراد جامعه در دستیابی به منابع اقتصادی تعریف می‌شود و عوامل مختلفی در توزیع نابرابر درآمد نقش دارند. سیاست‌های مالی دولت قطعاً می‌تواند در کاهش نابرابری و توزیع مجدد درآمد مؤثر باشد. در اکثر کشورهای توسعه‌یافته، سیاست‌های توزیعی دولت، از طریق سیاست‌های مالیاتی صورت می‌گیرد. مالیات علاوه بر این‌که از مهم‌ترین منابع درآمدی دولت‌ها محسوب می‌شود یکی از ابزارهای مؤثر در بهبود توزیع درآمد است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مالیات بر ارث بر توزیع درآمد ایران طی دوره زمانی زمستان 1385 الی پاییز 1397 هست. بدین منظور از روش اقتصادسنجی ARDL بهره گرفته شده است. بر طبق نتایج این پژوهش، مالیات بر ارث و نرخ رشد اقتصادی می‌تواند ضریب جینی را در بلندمدت کاهش دهد و باعث بهبود توزیع درآمد شود. بعلاوه افزایش مخارج دولتی، افزایش نرخ تورم، افزایش نرخ رشد جمعیت و نرخ بیکاری می‌تواند در بلندمدت باعث افزایش ضریب جینی و ناعادلانه‌تر شدن توزیع درآمد شود.
Nowadays, income distribution and ways to adjust inequality in income distribution have been considered by many policymakers. The adverse social and economic consequences of increasing income inequality in society are not hidden from anyone, so it has led governments to prioritize improving income distribution. Inequality is defined as the difference between individuals in society in accessing economic resources, and various factors play a role in the unequal distribution of income. Government fiscal policies can certainly be effective in reducing inequality and income redistribution. In most developed countries, government distribution policies are driven by tax policies. In addition to being one of the most important sources of government revenue, tax is one of the most effective tools in improving revenue distribution. The purpose of this study is to investigate the effect of inheritance tax on income distribution during the period of winter 2006 to autumn 2018. According to the results of this study, inheritance tax and economic growth rate in the long term can reduce the Gini coefficient and improve income distribution. Moreover, rising government spending, rising inflation, rising population growth, and long-term unemployment can increase the Gini coefficient and make income distribution more unfair.
خلاصه ماشینی:
بـدین صـورت کـه دولت برای بهبود توزیع درآمد، مالیات بیشتری از گروه های بالای درآمدی دریافت کـرده و بـا افزایش درآمدهای مالیاتی ، خدمات بیشتری را به صورت تأمین اجتماعی در اختیـار گـروه هـای فقیر جامعه قرار می دهد (سالم و نادمی ، ١٣٩٥: ١٣٩-١٦٢) درآمدهای مالیاتی شامل ، مالیات مستقیم و غیرمستقیم به صـورت مالیـات بـر شـرکت هـای دولتی و غیردولتی ، مالیات بردرآمد (ازجمله حقوق کارکنـان بخـش هـای دولتـی و خصوصـی ، مشاغل و مستغلات )، مالیات بر ثروت (مانند ارث ، نقل وانتقالات و سرقفلی )، مالیات بر واردات (شامل حقوق گمرکی ، سود بازرگانی ، عوارض اتومبیل های وارداتی و حق ثبت سفارش کالا) و مالیات بر مصرف و فروش (ازجمله مالیات بر فرآورده های نفتی ، مالیات اتومبیل و مالیـات بـر فروش دخانیات ) هست که هرسال توسط دولت از اشخاص حقیقی و حقوقی وصول می شود (باغبان نظری و همکاران ، ١٣٩٣).
دررابطه با اثر انواع مالیات بر توزیع درآمد پژوهش های مختلفی انجام شده است (سیفی پور و رضـایی ، ١٣٩٠؛ موسـی پـور احمـدی و همکـاران ، ١٣٩٣؛ پژویـان و همکاران ، ٢٠٢٠؛ امین رشتی و رفعت میلانـی ، ١٣٩٠؛ نـادری و سـلاطین ، ١٣٩٧؛ اینـدونگو و رابینسون ، ٢٠٢١) اما در مطالعات قبلی به مالیات برارث توجه نشده اسـت .
پژویان و همکاران (١٤٠١) به بررسی تحلیل اثر سیاست مالی (مالیات بر مجموع درآمد) بر توزیع درآمد کشورهای منتخب OECD با استفاده از مدل رگرسیون مبتنـی بـر داده هـای پـانلی برای ٦ کشور منتخب برای سال های ٢٠٠٠ تا ٢٠١٥ پرداختند.
در این تحقیق اثر مالیات برارث بر شاخص ضریب جینی بـه عنـوان شـاخص توزیع درآمد از سال ١٣٨٥:٤ تا ١٣٩٧:٣ در ایران و با استفاده از روش خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL) مورد بررسی قرار گرفت .
(
, 
, 
)
