خلاصه ماشینی:
"البته این بحث بسیار مهم است وانتظار این است که یکی از درسهای دانشگاه علوم اسلامی رضوی (اگر چنین درسی وجود ندارد) همین نقش روحانیت در چند قرن اخیر باشد، که باید به صورت گروهی ابعاد مختلف آن را بررسی کنند.
فعلا از دوران خودمان شروع میکنیم: الف: دوره تحکیم و تثبیت بعد از تشکیل حوزههای علمیه در زمان مرحوم آیةالله حائری مؤسس، که اوج آن را آیةالله العظمی بروجردی متکفل بودند، و حقیقتا هم ایشان کار عظیمی برای ایران، شیعه و اسلام انجام دادند، نقش برجسته روحانیت آشکار میشود.
رهبری با امام بود، ولی کار اساسی را شاگردان و همراهان ایشان کردند، زیرا رژیم پهلوی خیلی زود، امام را شناخت و ایشان را بازداشت و سپس به خارج تبعید کرد، اما شاگردانی که امام آنها را پرورش داده بود، این شانزده هفده سال را خوب اداره کردند و حرف امام را بر کرسی نشاندند، و این، کار روحانیت بود، نه یک نفر.
با این که در گذشته روحانیت در مقاطعی مبسوطالیدتر بوده است، اما در این دوره مبسوطالید نبود، ولی حقیقتا نیروهای خوبی در اختیار داشت و با شبکه شناخته نشده برای طراحان استعماری ـ که همین شبکههای مساجد و حسینیهها، و ایام خاص وفیات، مراسم عزاداری و جشنها، محرم، صفر، ماه مبارک رمضان و دهه فاطمیه بود ـ همیشه از حوزهها تا اعماق روستاها میرفتند و تغذیه میکردند و مستقل هم بودند.
این مهمترین مسأله روز بود، زیرا میدانید که تحلیل آمریکاییها و دیگر دشمنان ما این بود که ما بسیجکنندهها و شعاردهندههای خوبی هستیم و مردم را خوب جمع میکنیم، ولی وقتی دوران سازندگی آغاز شود، به متخصصین و مدیران تجربهدیده احتیاج است و این از عهده روحانیت ساخته نیست."