چکیده:
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر تنظیم شناختی هیجان در دانشآموزان مقطع متوسطه بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم دبیرستان مفید تهران بود. آزمودنی های پژوهش ابتدا با روش نمونه گیری هدفمند به تعداد 30 دانش آموز انتخاب و سپس به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل گمارده شدند. منظور از آموزش ذهن آگاهی در این پژوهش، ارائه روش آموزش ذهن آگاهی کابات زین و همکاران (1992) بود که در 8 جلسه، هر جلسه در 60 دقیقه به گروه آزمایش ارائه گردید. منظور از تنظیم شناختی هیجان در این پژوهش، نمره ای بود که آزمودنی ها در پرسشنامه 36 سوالی تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی (2001)، به دست آوردند. پس از اجرای پیش آزمون در هر دو گروه و تکمیل پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجان، آموزش ذهن آگاهی در 8 جلسه و هر جلسه به مدت 60 دقیقه به گروه آزمایش ارائه شد و سپس دوباره از آزمودنی ها پس آزمون به عمل آمد. اطلاعات بدست آمده با روش تحلیل کوواریانس با کاربرد نرم افزار SPSS V_23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد آموزش ذهن آگاهی سبب بهبود تنظیم شناختی مثبت هیجان دانش آموزان می گردد (Pاما آموزش ذهن آگاهی، در بهبود مهارت های تنظیم شناختی منفی هیجان، تاثیر معناداری نداشت. با توجه به اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر تنظیم شناختی مثبت هیجان مسئولین مراکز مشاوره آموزش و پرورش و مدارس، لازم است از نتایج این پژوهش بهره مند گردند، چرا که لزوم بهره گیری از مداخله های آموزشی و روانشناختی از جمله آموزش ذهن آگاهی، نتایج بهتری را در روند مدیریت هیجان ها به بار خواهد آورد.
The aim of the current research was to investigate the effectiveness of mindfulness training on the cognitive regulation of emotion in secondary school students. The research method is semi-experimental with a pre-test and post-test design with a control group. The statistical population of the research included all male students of the second secondary level of Mofid High School in Tehran. The subjects of the research were first selected by purposeful sampling in the number of 30 students and then randomly assigned to two groups of 15 people, experimental and control. The purpose of mindfulness training in this research was to present Kabat-Zinn et al.'s (1992) mindfulness training method, which was presented to the experimental group in 8 sessions, each session lasting 60 minutes. The meaning of cognitive regulation of emotion in this research was the score obtained by subjects in the 36-question questionnaire of cognitive regulation of emotion by Garnevsky (2001). After conducting the pre-test in both groups and completing the cognitive emotion regulation questionnaires, mindfulness training was provided to the experimental group in 8 sessions, each session lasting 60 minutes, and then the subjects were given a post-test.The obtained information was analyzed by covariance analysis using SPSS V_23 software. The results showed that mindfulness training improves the positive cognitive regulation of students' emotions (P
خلاصه ماشینی:
با توجه به اثربخشي آموزش ذهن آگاهي بر تنظيم شناختي مثبت هيجان مسئولين مراکز مشاوره آموزش و پرورش و مدارس ، لازم است از نتايج اين پژوهش بهره مند گردند، چرا که لزوم بهره گيري از مداخله هاي آموزشي و روانشناختي از جمله آموزش ذهن آگاهي ، نتايج بهتري را در روند مديريت هيجان ها به بار خواهد آورد.
ذهن آگاهي، هشياري غير قضاوتي، غير قابل توصيف و مبتني بر زمان حال نسبت به تجربه اي است که در يک لحظه خاص در محدوده توجه يک فرد قرار دارد؛ عالوه بر آن اين مفهوم اعتراف به تجربه ياد شده و پذيرش آن را نيز شامل مي شود .
در همين راستا مي توان گفت که ذهن آگاهي مستلزم راهبردهاي رفتاري، شناختي و فراشناختي ويژه براي متمرکز کردن فرايند توجه است که به نوبه خود به جلوگيري از مارپيچ فروکاهنده خلق منفي – فکر منفي – گرايش به پاسخ هاي نگران کننده و رشد ديدگاه جديد و پديدآيي افکار و هيجانهاي خوشايند منجر مي شود .
به طور اوليه ، رويکرد شناختي- رفتاري در آسيب شناسي رواني، دو راهبرد تنظيم شناختي هيجان (بازارزيابي و حل مسئله ) 1 Morrish, Rickard, Chin & Vella-Brodrick 2 Lennarz, Hollenstein, Lichtwarck-Aschoff, Kuntsche& Granic 3 Eisenberg 4 Dillon 5 Oschner et al 6 Morris 7 Aldao 6 را به عنوان راهبردهاي سازگارانه در نظر گرفتند بازارزيابي شامل تفسيرها يا چشم اندازهاي مثبت داشتن به موقعيت استرس زا به عنوان شيوه اي براي کاهش دادن استرس در نظر گرفته شد.
در اين راستا مي توان گفت آموزش ذهن آگاهي بر بهبود تنظيم هيجاني دانش آموزان دوره متوسطه دوم تاثير دارد.