چکیده:
امروزه، سلامت معنوی، یکی از ابعاد مهم سلامتی انسان قلمداد میشود؛ زیرا نقش معنویات در سلامت روحی و بهتبع آن، سلامت جسمانیِ انسان، انکارناپذیر است. از طرفی در اسلام به جنبۀ معنوی و الهی توجه فراوان شده است؛ چنانکه خداوند متعال در قرآن کریم، از قلب بهعنوان منبع و ظرفِ سلامت معنوی یاد کرده و در این حوزه، بیست نوع قلب مختلف را نام برده است که هشت مورد از آنها بر سلامت و دوازده مورد دیگر بر نبودِ سلامت دلالت میکنند؛ از این روی، در نوشتار حاضر، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و مراجعه به منابع تفسیری، ارتباط قلبهای سالم با سلامت معنوی انسان، را بررسی کردهایم تا ضمن مشخصشدن میزان ارتباط این قلوب با سلامت معنوی، شاخصهها و ویژگیهای این قلوب معرفی شوند؛ بنابراین، در مرحلۀ نخست، قلب و سلامت معنوی را تعریف و سپس رابطۀ قلوب هشتگانه با سلامت معنوی را تبیین و تحلیل کردهایم. درنهایت نتیجه گرفتهایم نقطۀ مشترک این قلبها گرایش به توحید است و با عنایت به این مسئله که قلب، ظرفی برای مظروف خود محسوب میشود، هرقدر این قلوب از توحید بیشتری برخوردار باشند، به همان اندازه، سلامت معنوی خواهند داشت. بررسیهای صورتگرفته نشان میدهد قلب سلیم، دارای بالاترین مرتبه است و پساز آن، بهترتیب، قلب مخبت، قلب مهدی، قلب منیب، قلب تقی، قلب مطمئن، قلب وجل و قلب حی. درجاتی از سلامت معنوی دارند.
Today, spiritual health is recognized as one of the most important aspects of human health; Because the role of spirituality in the mental and consequently physical health of man is undeniable. On the other hand, the religion of Islam has paid much attention to the spiritual and divine aspect. God in the Holy Quran mentions the heart as a source and container of spiritual health and in this regard, it names 20 different types of hearts, of which 8 indicate health and 12 indicate ill health. Now the question arises, to what extent are these hearts related to spiritual health in humans? For this reason, this article, using descriptive and analytical methods and referring to interpretive sources, and in order to prevent lengthy speech, has only examined the relationship between healthy hearts and spiritual health. First, a definition of heart and spiritual health is presented and then the relationship between the eight hearts and spiritual health was explained and analyzed Finally, the common point of these hearts is in the tendency to monotheism, and considering that the heart is a container for its contents, the more this monotheistic heart enjoys, the more it enjoys spiritual health Therefore, a healthier heart has the highest level of spiritual health, and the rest of the hearts have degrees of spiritual health based on their closeness to the oneness of God.
خلاصه ماشینی:
تبیین رابطۀ سلامت معنوی با انواع قلوب هشتگانه در قرآن کریم محمد قاسمی شوب 1 تاریخ دریافت: 05/02/1401 تاریخ پذیرش: 08/06/1401 سعید جلیلیان 2 چکیده امروزه، سلامت معنوی، یکی از ابعاد مهم سلامتی انسان قلمداد میشود؛ زیرا نقش معنویات در سلامت روحی و بهتبع آن، سلامت جسمانیِ انسان، انکارناپذیر است.
از طرفی در اسلام به جنبۀ معنوی و الهی توجه فراوان شده است؛ چنانکه خداوند متعال در قرآن کریم، از قلب بهعنوان منبع و ظرفِ سلامت معنوی یاد کرده و در این حوزه، بیست نوع قلب مختلف را نام برده است که هشت مورد از آنها بر سلامت و دوازده مورد دیگر بر نبودِ سلامت دلالت میکنند؛ از این روی، در نوشتار حاضر، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و مراجعه به منابع تفسیری، ارتباط قلبهای سالم با سلامت معنوی انسان، را بررسی کردهایم تا ضمن مشخصشدن میزان ارتباط این قلوب با سلامت معنوی، شاخصهها و ویژگیهای این قلوب معرفی شوند؛ بنابراین، در مرحلۀ نخست، قلب و سلامت معنوی را تعریف و سپس رابطۀ قلوب هشتگانه با سلامت معنوی را تبیین و تحلیل کردهایم.
بهطور کلی، در تمام این پژوهشها ازمیان قلوب ذکرشده در قرآن کریم، تنها قلب سلیم بررسی شده است؛ اما در پژوهش حاضر، ضمن تقسیمبندی قلوب ذکرشده در قرآن، رابطۀ آنها با سلامت معنوی را بررسی خواهیم کرد.
تأثیر قلب مهدی بر سلامت معنوی انسان بدین صورت است که اعتقاد به یگانگی خداوند متعال، باورهایی خاص را بهدنبال دارد، انسان را بهسوی حقايق راهنمایی میکند و درنتیجه، به قلب، آرامش مىبخشد (طباطبایی، ۱۳۷۴، ج.