چکیده:
یکی از کارکردهای اساسی نظام آموزشی در هر جامعه، تلاش در مسیر رشد و تقویت هویت دانشآموزان در پایهها و مقاطع تحصیلی مختلف است تا آنان از این طریق واجد مهارت ها و صلاحیت های لازم برای ایفای مسئولیت های فردی و اجتماعی خود بشوند. در این راستا، یکی از الزامات مهم سیاستگذاری هویتی روزآمد و اثربخش است تا اجرا و عملیاتی کردن آن، زمینه های لازم را برای رشد و تحکیم هویت فراگیران فراهم کند. این مقاله با اتخاذ رویکردی تحلیلی ـ استنتاجی و با مرور منابع و مراجع علمی کوشیده است تا ضمن تبیین کارکرد نظام آموزشی در پرورش هویت یادگیرندگان، مجموعه ای از توصیه های سیاستی لازم در این عرصه را ارائه نماید. یافته های حاصل نشان داد که سیاستگذاری هویتی نظام آموزشی باید بسترهای لازم را برای توجه موزون و جامعنگر به همه عرصه های هویت واقعبینی و اجتناب از ایده آلگرایی صرف، تمرکززدایی و مشارکتدادن هرچه بیشتر همه ذینفعان، استفاده از ظرفیت های برنامه درسی پنهان مدارس، رشد همه ابعاد شخصیتی فراگیران (شناختی، عاطفی و مهارتی)، بهرهگیری از توانمندی های نهادها و گروه های اجتماعی جامعه، استفاده مؤثر از کتب درسی، رشد صلاحیت های حرفهای معلمان و لزوم تغییر سیاستگذاریهای هویتی متناسب با تحولات زمانه فراهم کند. بدیهی است توجه جدی و عملی به توصیه های سیاستی مذکور ضمن کاهش چالش های هویتی نسل جوان، اثربخشی نظام آموزشی را در رشد هویت منسجم دانش آموزان افزایش می دهد.
One of the most important functions of the educational system in any society is to try to develop the identity of students of different grades and levels of education so that they have the necessary skills and competencies to fulfill their individual and social responsibilities. From this perspective, one of the important requirements of educational systems is effective identity policy-making to grow and strengthen students' identities. This article, by adopting an analytical-inferential approach and reviewing scientific sources and references, has tried to explain the importance of the role and function of the educational system in fostering a balanced identity of students and and based on that provide a set of necessary policy recommendations in this area. The findings showed that the identity policy of the education system should provide the necessary conditions for a balanced and comprehensive attention to all areas of identity, realism and avoidance of mere idealism, decentralization and participation of all stakeholders as much as possible, using the hidden curriculum capacities of schools, developing all cognitive, emotional and skill abilities of learners, utilizing existing social institutions and groups in society, effective use of textbook capacities, education and provide instruction for the growth of teachers' professional competencies and the need to revise and change identity policies in line with the changes of the time. It is obvious that serious and practical attention to the mentioned policy recommendations can increase the effectiveness of the educational system in developing the coherent identity of students by reducing the identity challenges of the young generation.
خلاصه ماشینی:
ايــن پژوهــش بــا درک اهميــت ايــن موضــوع ، حــوزه سياســت گذاري را به عنــوان يکــي از عرصه هــاي زيربنايــي توجــه بــه رشـد هويـت دانش آمـوزان از طريـق نهـاد آموزش وپـرورش دانسـته و درصـدد پاسـخ بـه ايـن ســؤال اســت کــه سياســت گذاري هويتــي چــه وجــوه و ابعــادي از برنامه هــاي درســي نظــام آموزشـي را بيشـتر موردتوجـه قـرار مي دهـد؟ درعين حـال ، بـا توجـه بـه ابعـاد يادشـده در ايـن سياسـت گذاري چـه تأکيـدات و اولويت هايـي در قالـب توصيه هـاي سياسـتي قابـل اسـتنباط و اســتخراج اســت ؟ روش پژوهش ايــن پژوهــش در زمــره مطالعــات کيفــي بــوده و روش بــه کار گرفته شــده در آن تحليلــي ‐ اسـتنتاجي اسـت .
از ايــن منظــر، ضــرورت دارد کــه سياســت گذاري هويتــي در آموزش وپــرورش بــا بــه رسـميت شـناختن مشـارکت افـراد و گروه هـاي گوناگـون ، بسـترهاي لازم را بـراي نقش آفرينـي طبيعـي و معنـادار آن هـا در مراحـل مختلـف طراحـي و اجـراي برنامه هـاي درسـي و آموزشـي فراهـم کنـد تـا از ايـن طريـق فراينـد هويت آفرينـي دانش آمـوزان نيـز به گونـه اي فعـال و پويـا و بـه دور از رويکردهـاي تجويـزي و دسـتوري شـکل بگيـرد.
به هرحـال سياسـت گذاري هويتـي آموزش وپـرورش بايـد توجـه لازم را بـه تقويـت هويت هاي سال دوم زشممساتراهنچ١ه٠ار٤م١ متنـوع دانش آمـوزان بـا اسـتفاده از منابـع آموزشـي موجـود به ويـژهکتـب درسـي داشـته باشـد.
شماره چهارم زمستان ١٤٠١ 22 بحث و نتيجه گيري ايـن مقالـه بـا تأکيـد بـر اهميـت هويـت و پـرورش درسـت و هدفمنـد آن ، مسـئوليت خطيـر نظـام آموزشـي در سياسـت گذاري هويتـي و ارائـه مجموعـه اي از توصيه هـاي سياسـتي مرتبـط را موردتوجـه قـرار داده اسـت .