در این نوشتار کوشش شده است چند منظر از نظریه هستیشناختی ملاصدرا با توجه به نقد بنیادین فیلسوف المانی، مارتین هایدگر به کل تاریخ متافیزیک و هستیشناسی بازخوانی و تفسیر شود. هایدگر در اثارش نقد خود بر متافیزیک را در قالب واسازی تاریخ هستیشناسی موکدا اعلام میکند و ان را ذیل عنوان هستیخداشناسی متمرکز میسازد. مقصود وی از این عنوان ، فقدان فهم صریح از مساله تمایز هستیشناختی است که خود را در فروکاستن وجود موجودات به موجود نخستین و مطلق به مثابه عقل مطلق اشکار میسازد. در این نوشتار کوشش میشود تبیینی از این مساله به دست داده شود که چگونه نظریه هستیشناختی ملاصدرا، یعنی اصالت وجود، میتواند با چنین نقدی مواجه شود و نظریه اصالت وجود چه پاسخ های ممکن و مقدری میتواند برای این معضل بنیادین هستیشناختی داشته باشد که مفهوم وجود - و به تبع ان مفاهیم هستیشناختی به طور کلی - نمیتوانند به نحو هستیخداشناختی به یک رابطه علی با موجود نخستین و برتر یا به فعل انتزاع و تامل انعکاسی سوژه انسانی فروکاسته شوند. برای اشکارسازی این پاسخ های ممکن ، دو وجه خاص از هستیشناسی صدرا به بحث گذاشته میشوند: نخست ، تلاش وی در جهت غلبه بر تمایز مدرسی میان ماهیت و وجود و دوم ، فهم نوین هستیشناختی او از کلیت و عمومیت اختصاصی و یگانه وجود.
In this paper, I attempt to reread and interpret some aspects of the
ontological doctrine of Iranian philosopher Mulla Sadra according to the
radical critique of the whole history of metaphysics and ontology, which the
German philosopher Martin Heidegger declares emphatically in his
destruction of the history of metaphysics. Heidegger concentrates his
criticism under the title Ontotheology and thereby indicates the lack of an
explicit understanding of the problem of ontological difference, which
shows itself in the reduction of the Being of beings to an absolute and first
being as an absolute intellect. I try to explain how the ontological doctrine
of Mulla Sadra, i.e. the “Priority of the Being” could be confronted with this
criticism, and which potential answers could his philosophy have according
to the basic ontological challenge that the concept of the Being – and
consequently the ontological concepts in general – cannot be reduced
ontotheologically to a causal relation to the first and highest being or to a
reflection and an abstraction of the human subject. To disclose these
potential answers, I discuss two specific aspects of Mulla Sadra’s ontology.
First his attempt to overcome the scholastic distinction between essence and
existence and secondly his different ontological understanding of the
specific and unique universality of the Being.
(
, 
, 
)
