چکیده:
دیدگاه دیرینهشناسی فوکو به بررسی گفتمانها میپردازد و تأکیدش بر فضای متخاصم گفتمانها، منازعات معنایی و تعیین زمان و مکان است. در بُرهههای زمانی و مکانی خاندانهای شاهی فریدون و پریام، تحت تأثیر خاستگاهها، گفتمانهایی بر اساس ستیز برای کسب قدرت پدید آمدهاند که برخی در فضای متخاصم توانستهاند غالب شوند و در منازعات معنایی، معنای خود را تثبیت کنند؛ این مقالة تحلیلی _ توصیفی و تطبیقی به این پرسش که خاستگاهها چگونه در کلانْ گفتمانهای هویت دینی _ سیاسی، هویت سیاسی و هویت شاه که غلبة گفتمانی در دو متن دارند، تأثیر گذاشتهاند و توانستهاند بر هویتِ گفتمانهای دیگر تأثیر بگذارند، میپردازد؛ نتایج پژوهش نشان میدهد گفتمانهای غالب از طریق مفصلبندی واحدهای گفتمانسازیی چون مقدس بودن، تقدیرگرایی و ... هژمونی شدهاند و با بسامد بالا در رفتاروکردار سوژهها نمود دارند؛ همچنین روابط خاستگاههای دین و سیاست بهعنوان خاستگاههای قدرتمند و گفتمانساز از طرفی و هنجارپذیری سوژهها از طرفی دیگر نمایانده شده است.
Foucault’s Archeology viewpoint is based on discourses on conflict atmosphere, semantic disputes, and determining time and place. In the temporal and spatial periods of the royal families of Fereydon and Priam, under the influence of the origins, discourses based on the struggle for power have emerged, and some have been able to prevail in the hostile atmosphere and establish their meaning in the semantic conflicts. The research method is analytical-descriptive-comparative to answer the question of how these origins have affected the discourse of religious political identity, political identity, and king identity which have found dominance and influence on the identity of other discourses in two texts. The results of the research show that dominant discourses have become hegemonic through the elaboration of discourse-building units such as sacredness, fatalism, etc., and with high frequency, they appear in the behavior of the subjects. Also, the relationship between the origins of religion and politics has been shown as powerful and discourse-creating origins on the one hand, and the normativity of subjects on the other hand.
خلاصه ماشینی:
ديرينه شناسي ستيز قدرت در خاندان هاي شاهي شاهنامه و ايلياد (با تکيه بر اسطوره هاي فريدون و پريام ) دانشجوي دکتري زبان و ادبيات فارسي، واحد علوم و تحقيقات ، دانشگاه زهرا قربانيپور آزاد اسلامي، تهران ، ايران دانشيار، گروه زبان و ادبيات فارسي ، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد فرهاد طهماسبي اسلامي ، اسلامشهر، ايران چکيده ديدگاه ديرينه شناسي فوکو به بررسي گفتمان ها ميپردازد و تأکيدش بر فضاي متخاصم گفتمان ها، منازعات معنايي و تعيين زمان و مکان است .
در برهه هاي زماني و مکاني خاندان هاي شاهي فريدون و پريام ، تحت تأثير خاستگاه ها، گفتمان هايي بر اساس ستيز براي کسب قدرت پديد آمده اند که برخي در فضاي متخاصم توانسته اند غالب شوند و در منازعات معنايي، معناي خود را تثبيت کنند؛ اين مقالۀ تحليلي _ توصيفي و تطبيقي به اين پرسش که خاستگاه ها چگونه در کلانْ گفتمان هاي هويت ديني _ سياسي، هويت سياسي و هويت شاه که غلبۀ گفتماني در دو متن دارند، تأثير گذاشته اند و توانسته اند بر هويت گفتمان هاي ديگر تأثير بگذارند، ميپردازد؛ نتايج پژوهش نشان ميدهد گفتمان هاي غالب از طريق مفصل بندي واحدهاي گفتمان سازيي چون مقدس بودن ، تقديرگرايي و ...