بررسی و مقایسه کیفیت زندگی و بهزیستی روان شناختی دانشجویان دختر شرکت کننده در برنامه های فراغتی ورزشی و غیرورزشی دانشگاه های اراک مقاله

ﻫﺪف ﮐﻠﯽ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ و ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن دﺧﺘﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﻓﺮاﻏﺘﯽ ورزﺷﯽ و ﻏﯿﺮ ورزﺷﯽ ﺑﻮد. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﻠﯽ- ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ای و ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﺷﺎﻣﻞ: داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎی آزاد اﺳﻼﻣﯽ اراک، داﻧﺸﮕﺎه اراک و داﻧﺸﮕﺎه ﭘﯿﺎم ﻧﻮر ﺑﻮدﻧﺪ) ﺟﻤﻊ ﮐﻞ 7000 ﻧﻔﺮ (. از اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول ﻣﻮرﮔﺎن 364 ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻃﺒﻘﻪای اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺮای ﺟﻤﻊ آوری داده ﻫﺎ از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ روان ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ رﯾﻒ و ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ، ﻓﺮم ﮐﻮﺗﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. از آﻣﺎر ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺻﯿﻒ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ و ﺑﺮای آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ از روش ﻫﺎی آﻣﺎری ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮه از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS، ﻧﺴﺨﻪ 16 اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد: ﺑﯿﻦ اﺑﻌﺎد ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ روانﺷﻨﺎﺧﺘﯽ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن دﺧﺘﺮ ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪه در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻓﺮاﻏﺘﯽ ورزﺷﯽ و ﻏﯿﺮورزﺷﯽ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎی اراک ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽ داری وﺟﻮد داﺷﺖ و ﺑﻪﻃﻮرﮐﻠﯽ اﻣﺘﯿﺎزات ﮔﺮوه ورزﺷﮑﺎر در ﺗﻤﺎم اﺑﻌﺎد ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ روانﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ازﺟﻤﻠﻪ: ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ، رﺷﺪ ﺷﺨﺼﯽ، ارﺗﺒﺎط ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان، ﻫﺪﻓﻤﻨﺪی در زﻧﺪﮔﯽ، ﭘﺬﯾﺮش ﺧﻮد) ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ﺑﻌﺪ اﺳﺘﻘﻼل (ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﮔﺮوه ﻏﯿﺮ ورزﺷﮑﺎر ﺑﻮد. در زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎی ﻣﻮﻟﻔﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ، ﺑﯿﻦ دو ﮔﺮوه ورزﺷﯽ و ﻏﯿﺮورزﺷﯽ در ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺟﺴﻤﯽ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎ داری وﺟﻮد داﺷﺖ، وﻟﯽ در ﺳﻼﻣﺖ روان، رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﻼﻣﺖ ﻣﺤﯿﻂ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎ داری ﺑﯿﻦ دو ﮔﺮوه ورزﺷﯽ و ﻏﯿﺮورزﺷﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﮕﺮدﯾﺪ.

The aim of the research was to Comparison Quality of life and Psychological wellbeing female students participating in sports and non-sports leisure programs in Universities of Arak. The research method was causal-comparative, the population and the statistical sample of this study included students from Islamic Azad University of Arak, Arak University and Payame Noor University, (7000 people), 364 people of these were selected by random sampling based on Morgan's table. The data collection tool was a demographic questionnaire; Psychological well-being questionnaire and World Health Organization Quality of Life Questionnaire were used. Validity and reliability of the questionnaire, considering that standard questionnaires were used in this study. Statistical Analysis of Variance (ANOVA) was used to test the hypothesis of the research and data analysis was performed using SPSS software. Based on the results of this study,significant difference between the psychological well-being of female students participating in sports and non-sports leisure programs in Universities of Arak. In general, the athlete's scores in all aspects of psychological well-being, including: environmental domination, personal growth, positive relationship with others, goal-oriented life, self-acceptance (exception of the independence dimension( was higher than non-athlete group. There was a significant difference between the two groups of sport and non-sport in the components of general and physical health, however, there were no significant differences between the two groups in dominations of quality of life, mental health, social relations and environment health.

نتايج نشان داد: بين ابعاد بهزيستي روان شناختي دانشجويان دختر شرکت کننده در فعاليت هاي فراغتي ورزشي و غيرورزشي دانشگاه هاي اراک تفاوت معني داري وجود داشت و به طورکلي امتيازات گروه ورزشکار در تمام ابعاد بهزيستي روان شناختي ازجمله : تسلط بر محيط ، رشد شخصي ، ارتباط مثبت با ديگران ، هدفمندي در زندگي ، پذيرش خود (به غير از بعد استقلال ) بالاتر از گروه غير ورزشکار بود. يکي از عواملي که مي تواند منجر به افزايش کيفيت زندگي شود، فعاليت هاي ورزشي است ، در همين خصوص نتايج تحقيق ازکيا و همکاران (١٣٨٩) تحت عنوان مقايسه کيفيت زندگي زنان شرکت کننده در ورزش هاي همگاني و زنان غيرفعال در اين زمينه نشان داد: نمره کيفيت زندگي افراد فعال نسبت به افراد غيرفعال در متغيرهاي بهزيستي بدني، رابطه با فرزند و روابط اجتماعي بيش تر و بهتر بوده است . برخي از تحقيقات که در گروه هاي سني دانش آموزي انجام شده است نيز مبين رابطه مثبت بين ورزش با بهزيستي روان شناختي و کيفيت زندگي مي باشد، در همين خصوص ، قاسم پور و همکاران (١٣٩٢)، در تحقيقي با عنوان "مقايسه بهزيستي روان شناختي در دانش آموزان ورزشکار و غير ورزشکار " نتيجه گرفتند که دانش آموزان ورزشکار ازلحاظ روابط مثبت با ديگران و هدفمندي در زندگي، وضعيت بهتري از دانش آموزان غير ورزشکار قرار دارند. هدف کلي اين تحقيق ، مقايسه ابعاد کيفيت زندگي و بهزيستي روان شناختي دانشجويان دختر شرکت کننده در برنامه هاي فراغتي ورزشي و غيرورزشي دانشگاه هاي اراک بود.