چکیده:
ترانههای محلی، یکی از زیرشاخههای اصلی ادبیات عامهاند و یکی از انواع این ترانهها، اشعاری است که به آیین ازدواج اختصاص دارد. در میان این اشعار میتوان رسمها و آیینهای مختلف مردم را بازیافت. در منطقۀ لارستان، بخش عمدهای از اشعار محلی به ترانههایی با موضوع جشن عروسی اختصاص دارد. هدف این پژوهش، بیان ویژگیهای اشعار عروسی منطقۀ لارستان و طبقهبندی آنها از لحاظ مضمون و محتوا و بررسی بنمایههای اساطیری آنهاست. روش پژوهش در این جستار، میدانی و کتابخانهای است؛ نگارندگان نخست به روش میدانی با حضور در سی مراسم عروسی و مصاحبه با افراد کهنسال بخشی از ترانهها را شنیده، ضبط کرده و آنها را از لحاظ مضمون و محتوا طبقهبندی کردهاند. در گام بعد، با استفاده از منابع کتابخانهای، ویژگیها و بنمایههای این ترانهها استخراج و با رویکرد توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد اشعار و ترانههای عروسی در منطقۀ لارستان به دو بخش عمده قابل تقسیم است: الف) اشعاری که بیانگر آداب و رسوم مردم است؛ ب) ترانههایی که در توصیف عروس و داماد است. همچنین گفتنی است بنمایههای اساطیری این ترانهها در بخشهای زیر بررسی شده است: 1. حمامرفتن داماد 2. حنابندان 3. قربانی خروس و رویش گیاه زندگی 4. دخیلبستن بر درخت 5. گز، درخت زندگی 6. رستم 7. پری.
Local songs are one of the main branches of folk literature and one type of these songs are poems which have been common in marriage rituals. Among these poems, various customs and rituals of the people can be recovered. In Larestan region, most of the local poems are dedicated to songs with the theme of wedding ceremony. The purpose of this study is to express the characteristics of wedding poems in Larestan region and classify them in terms of theme, content and study of mythological themes. The research method in this paper is field and library; The authors first listened, recorded, and categorized some of the songs in terms of content by attending thirty weddings and interviewing olders. In the next step, using library resources, the characteristics and bases of these songs are extracted and studied with a descriptive-analytical approach. Findings show that wedding poems and songs in Larestan region can be divided into two main parts:A) poems that express the people’s customs; B) songs that describe the bride and groom; It is also worth mentioning the mythological themes of these songs, examined in the following sections: 1. The groom taking a bath. 2. Hanabandans. 3. Sacrifice of the rooster and the growth of the plant of life. 4. interwove the tree. 5. Gaz, the tree of life. 6. Rustam. 7. Fairy.
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش نيز با درک ضرورت بررسي و تحليل بخشي ارزشمند از فرهنگ و ادب عامۀ منطقۀ لارستان ، به بررسي اشعار و ترانه هاي عروسي منطقۀ لارستان ؛ يعني لار، صحراي باغ ، هرمود، دهکويه ، بريز و کورده و تحليل بن مايه هاي اساطيري و آيين هاي مرتبط با آن پرداخته است .
به حمام رفتن داماد بر خلاف آيين هاي ديگر، در مراسم عروسي که اغلب زن ها اشعار را به صورت چاووش خواني مي دخيوگانرنادن ،هدمرن م اراشسعم اربره ا دحماجم وارب فتن تکدرارامد،يکينکندي؛انزمومنره دهانايييکاه ز ايصن داشيعارخوچنش ين دارست ا:شعار را ميخ ا د و اي امومي ،اي امومي او اموم تاز کن شازد دوماد سر چاهه جومنش آمادکن (دهکويه - بريز- زروان ) ay amumi ,ay amumi,āow e amum tāza kon / šāzde dumād sar čāhe jumanoš āmāda kon برگردان : اي حمومي اي حمومي آب حموم تازه کن / شاهزاده داماد سر چاه است ؛لباسش را آماده کن .
اشعار عروسي در منطقۀ لارستان در دو بخش اصلي قابل بررسي است : الف ) اشعاري که به آيين هاي مختلف ازدواج و آداب و رسوم مربوط به آن ميپردازند؛ ب ) ترانه هايي که در وصف عروس و داماد و زيبايي و موقعيت آن ها سروده شده است .
از انواع آيين هاي ازدواج که در اين منطقه وجود داشته و اشعار مربوط به آن ها بر سر زبان ها بوده است عبارتند از: به حمام رفتن داماد، مراسم حنابندان ، کت و شلوار پوشيدن داماد، لباس پوشيدن عروس و به حجله رفتن عروس و داماد.