چکیده:
آبهای زیرزمینی تنها منبع آب در بسیاری از مناطق ایران است. این مسئله سبب محدودیت عمده در توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور شده است. سیلابهای ویرانگر و کمبود آب، ضرورت استراتژیهای مناسب برای مهار سیل را ضروری مینماید. در این رابطه انتخاب مناطق مناسب برای شارژ مجدد مصنوعی و هدایت جریان سیل به سازندهای نفوذپذیر از جمله راهکارهای موثر قلمداد میشود. با ترکیب روشهایGIS و MCDA، مطالعه حاضر به دنبال مناسبترین مناطق برای عملیات شارژ مجدد مصنوعی آبهای زیرزمینی در حوضه گربایگان ایران است. به همین منظور، دادههای مربوط به هشت عامل موثر در محیط GIS فراهم شد و ضمن تعیین مناطق بالقوه مناسب، سایر مناطق برای شارژ مصنوعی حذف شد. پس از بررسی دقیق مناطق مناسب با استفاده از روشهای PROMETHEEII-SAW و Fuzzy-AHp، نقشه مناسب بودن زمین برای شارژ مصنوعی آبهای زیرزمینی ایجاد شد. نتایج مطالعه نشان میدهد که مناسبترین مناطق برای شارژ مجدد مصنوعی آبهای زیرزمینی در واحدهای زمینشناسی QuaternaryQg and Qgsc و برای واحدهای ژئومورفولوژیکی در سنگفرشها و مخروط افکنهها با شیب بیش از 3 درصد است. علاوه بر این، مطابقت قابل توجه بین نقشه تولید شده و مناطق کنترل، دقیقا در مکانهایی که پروژههای شارژ آب زیرزمینی مصنوعی با موفقیت انجام شده است، مبین شواهد دیگری در مورد کارایی قابل قبول روش یکپارچه PROMETHEEII-SAWدر مقایسه با Fuzzy-AHp در تعیین مکان مناسب مناطق شارژ مصنوعی میباشد.
Groundwater is the single water resource in many regions of Iran. This is considered to be a major limitation in the social and economic development of the country. Destructive floods and water shortage necessitate suitable strategies against flood control. Selecting suitable areas for artificial recharge and directing the floodwater into permeable formations are amongst the most effective strategies in flood spreading projects. Having combined GIS and MCDA approaches, the present study sought to locate the most suitable areas for artificial groundwater recharge operation in the Garabaygan Basin of Iran. To this end, the data layers relating to the eight effective factors were prepared in GIS environment. This stage was followed by elimination of the exclusionary areas for artificial recharge while determining the potentially suitable ones. Having closely examined the potentially suitable areas using the PROMETHEE II-SAW and Fuzzy-AHP methods, the land suitability map for artificial groundwater recharge was produced. The results of the study showed that most suitable areas for the artificial groundwater recharge are located in Quaternary Qg and Qgsc geologic units and in geomorphological units of pediment and Alluvial fans with slopes not exceeding 3 percent. Furthermore, significant correspondence between the produced map and the control areas, where the artificial groundwater recharge projects were successfully performed, provided further evidence for the acceptable efficiency of the integrated PROMETHEE II-SAW method in comparison with Fuzzy-AHP in locating suitable artificial recharge areas.
خلاصه ماشینی:
در پايان با توجه به مطالعات صورت گرفته و مرور منابع ميتوان چنين نتيجه گيري کرد که اکثر کارهاي انجام گرفته درزمينۀ تعيين مناطق مناسب براي تغذيه مصنوعي با در نظر گرفتن اهميت نسبي پارامترها و بحث تعدد و پيچيدگيهاي شاخص ها و داده هاي جغرافيايي دخيل در امر مکان يابي از روش هاي Fuzzy AHP و PROMETHEE II در ترکيب با SAW استفاده ميگردد.
از آنجا که در اين پژوهش به دليل اينکه مدل سازي و شناسايي مناطق مستعد پخش سيلاب مد نظر ميباشد، لذا مدل ها و دستگاه هاي تصميم گيري چندمعياره در تلفيق با GIS که به عنوان اساس مطالعات مکان يابي ميباشند، مبناي کار قرار گرفته و با توجه به اين مدل ها و مرور منابع ، پارامترها و معيارهاي تأثيرگذار در اين مطالعه انتخاب شده اند.
- اجراي روش فرايندتحليل سلسه مراتبي فازي(Fuzzy AHP) و GIS جهت شناسايي مناطق مستعد تغذيه مصنوعي پردازش و تحليل داده ها در اين پژوهش با توجه به پارامترهاي شيب ، ژئومورفولوژي، زمين شناسي، ضخامت آبرفت ، کيفيت آب ، قابليت انتقال ، تراکم زهکشي و کاربري اراضي صورت گرفته است .
33 - ژئومورفولوژي Maximize - U-shape - 3 - تعيين مناطق مناسب براي عمليات تغذيه مصنوعي با استفاده از روش PROMETHEE II پردازش و تحليل داده ها در اين پژوهش با توجه به پارامترهاي شيب ، کيفيت آب هاي زيرزميني، زمين شناسي، ضخامت آبرفت ، کاربري اراضي ، قابليت انتقال ، ژئومورفولوژي و تراکم زهکشي که در جدول ١٢ صورت گرفته است .